TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS708 |
| Ad | İslam Tarihi Kaynakları II |
| Dönem | 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. FATİH YAHYA AYAZ |
Dersin Amacı / Hedefi
İslâm Tarihi kaynakları ve araştırmalarını tanımak ve bilimsel çalışmalarda kullanma becerisine sahip olmak
Dersin İçeriği
İslâm tarihi kaynaklarının dönemlendirilmesi ve türlerine göre ayrılması, İslâm tarihi kaynakları (genel, mahallî-şehir, vefeyât-tabakât-terâcim, ensâb, fütûhât), Orta Çağ İslâm tarihi kaynakları
Dersin Ön Koşulu
Zorunlu ve seçmeli dersleri almış olmak.
Kaynaklar
1. Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı 2. DİA ve İA´nın "Tarih" maddeleri 3. A. Zeki Velidî Togan, Tarihte Usûl, İstanbul 1985 4. M. Şemseddin Günaltay, İslâm Tarihinin Kaynakları, İstanbul 1991 5. Mehmet Emin Yolalıcı, Türk Tarihinin Kaynakları, Samsun 2006; a.mlf., "Türk Tarihinin Kaynaklarına Genel Bir Bakış", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi/ The Journal Of International Social Research, 1/3, (2008), s. 471-484
Notlar
1. DİA ilgili maddeler 2. Donald P. Little, An Introduction to Mamluk Historiography, Wiesbaden 1970 3. R. Stephen Humphreys, İslam Tarih Metodolojisi (çev. Murtaza Bedir-Fuat Aydın), İstanbul 2004
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | İslâm tarihi kaynaklarını dönemlere ve türlerine göre tasnif eder. |
| ÖÇ02 | Genel İslâm tarihlerini bilir ve okur. |
| ÖÇ03 | Mahallî, vefeyât, fütûhât vb. türdeki İslâm tarihi kaynaklarını tanır. |
| ÖÇ04 | Orta Çağ İslâm tarihi kaynaklarını bilir. |
| ÖÇ05 | Kaynaklar arasında mukayese yapabilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalının alt bilim dalları ile ilgili klasik kaynakları tanır ve kullanır. | 5 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 5 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 4 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 4 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | 5 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | 3 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | 3 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 2 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | 5 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 2 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır | 2 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | 3 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | İslâm tarihi kaynaklarının genel bir değerlendirmesi | "Tarih Notları", Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi (DGBİT), I, 51-66; R. Stephen Humphreys, İslam Tarih Metodolojisi, s. 47-136 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Kaynaklar açısından dönemlendirme ve türlerini belirleme meselesi | Eyüp Baş, İslâm Tarihi El Kitabı, s. 22-40 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Genel İslâm tarihleri I (Halife b. Hayyât) | DİA, "Halîfe b. Hayyât" mad. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Genel İslâm tarihleri II (Dîneverî) | DİA, "Dîneverî" mad. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Genel İslâm tarihleri III (Yâkûbî) | Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 51-52 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 6 | Genel İslâm tarihleri IV (Taberî 1) | DİA, "Taberî" mad. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Genel İslâm tarihleri V (Taberî) | DİA, "Taberî" mad. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | ara sınav | ara sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Genel İslâm tarihleri VI (İbnü´l-Esîr) | DİA, "İbnü'l-Esîr, İzzeddin" mad. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Mahallî ve şehir tarihleri, fütûhât kitapları | DİA ve İA´nın "Tarih" maddeleri; DİA´daki "Hatîb el-Bağdâdî", "İbn Asâkir" vb. maddeler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Biyografik İslâm tarihi kaynakları (Vefeyât-Terâcim-Tabakât) | DİA ve İA´nın "Tarih" maddeleri; DİA´daki "İbn Hallikân", "Safedî" vb. maddeler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Medeniyet tarihiyle ilgili kaynaklar (İbnü´n-Nedîm vb.) | Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 82-93; DİA, "İbnü´n-Nedîm" mad. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Orta Çağ İslâm tarihi kaynakları I (Abbâsîler döneminde kurulan Selçuklular, Hârizmşahlar, Gazneliler, Eyyûbîlerle ilgili bilgi veren kaynaklar) | Mehmet Emin Yolalıcı, "Türk Tarihinin Kaynaklarına Genel Bir Bakış", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 474-476; Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 111 vd. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Orta Çağ İslâm tarihi kaynakları II (Memlükler) | İsmail Yiğit, İslâm Tarihi (Memlûkler), VII, 326-359; Donald P. Little, An Introduction to Mamluk Historiography | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Osmanlı tarihi kaynaklarına giriş | Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 281-339.; Mehmet Emin Yolalıcı, "Türk Tarihinin Kaynaklarına Genel Bir Bakış", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 476-483 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | final sınavı | final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | final sınavı | final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||