TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | OMZ208 |
| Ad | Malzeme II |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 4. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ABDULKADİR YAŞAR |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. ABDULKADİR YAŞAR
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı çeliklere uygulanan ısıl işlemler ile ilgili temel kavramları öğretmek, bu temel bilgileri kullanarak tasarım ve imalat için malzeme özelliklerini iyileştirebilme kabiliyeti kazandırmaktır.
Dersin İçeriği
Saf demir için ısıl dönüşüm diyagramı ve kristal yapıları. Demir-karbon denge diyagramı. Zaman-sıcaklık dönüşüm diyagramları. Perlit, beynit ve martenzit oluşumları oluşumu. Sertleştirilebilme. Çeliklere uygulanan ısıl işlemler. Tavlama işlemleri. Sertleştirme. Sertleştirme sonucuna etki eden faktörler; ısıtma ortamı, ısıtma hızı, bekletme süresi, sertleştirme sıcaklığı. Sertleştirmede kullanılan soğutma metotları; Doğrudan soğutma, martemperleme, östemperleme. Soğutma ortamları; su, tuzlu su, yağ, su bazlı polimer sıvılar, hava. Yüzey sertleştirme işlemleri; alevle sertleştirme, indüksiyon ile sertleştirme. Karbürleme ve karbürleme sonrası uygulanan ısıl işlemler, nitrürleme, karbonnitrürleme. Tasarımın ısıl işlemlerdeki rolü ve ısıl gerilmeler.
Dersin Ön Koşulu
Bu ders için ön koşul yoktur.
Kaynaklar
Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, William D. Callister, David D. Rethwisch, , Recep Artır (Çevirmen), Cuma Bindal (Çevirmen), Nobel Akademik Yayıncılık
Notlar
Öğretim üyesi ders notları
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Demir-Karbon Denge Diyagramını, Zaman-Sıcaklık Dönüşüm Diyagramlarını ve bu diyagramların ısıl işlemlerde kullanımının önemini kavrar. |
| ÖÇ02 | Sertleştirilebilme kabiliyetinin nasıl belirlenebileceğini anlar ve elde edilen sonuçları pratikteki uygulamalar için yorumlar. |
| ÖÇ03 | Alaşım elementlerinin sertleştirilebilme kabiliyetine etkilerini kavrar. |
| ÖÇ04 | Metallerin yapısı ile malzeme özellikleri arasındaki ilişkileri yorumlama yeteneği kazanır. |
| ÖÇ05 | Isıtma ve soğutmada oluşacak yapısal dönüşümleri yorumlar. |
| ÖÇ06 | Isıl işlem parametrelerinin elde edilecek yapı ve özelliklere etkilerini öğrenir. |
| ÖÇ07 | Tasarım ve imalatta istenilen malzeme özellikleri için ısıl işlem yöntemi seçer. |
| ÖÇ08 | Herhangi bir ısıl işlem sonrası elde edilebilecek özellikleri kavrar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen bilimleri ve Otomotiv Mühendisliğine özgü konularda yeterli bilgi birikimi edinebilme. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Otomotiv Mühendisliği alanlarındaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme. | |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Otomotiv Mühendisliği ve teknolojisindeki karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | 5 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Otomotiv Mühendisliğinde karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. | 2 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Otomotiv Mühendisliği alanında karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama. | |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Disiplin içi (Otomotiv Mühendisliği) ve çok disiplinli takımlarda hem bireysel hem de ekip halinde etkin biçimde çalışabilme. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Otomotiv Mühendisliği alanında yenilikçi fikirler üretip projelendirerek proje süreçlerini takip edebilme. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Otomotiv Mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanabilme. | 5 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; Otomotiv Mühendisliği alanında bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleyebilme ve kendini sürekli yenileyebilme. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Otomotiv Mühendisliği alanında en az bir bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurabilme; en az bir yabancı dil bilme; Otomotiv Mühendisliği alanında etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verebilme ve alabilme. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Etik ilkelerine uygun davranma, Otomotiv Mühendisliği alanında mesleki ve etik sorumluluk ve mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi edinebilme. | 2 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Otomotiv Mühendisliği uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın Otomotiv Mühendisliği alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi edinme; Otomotiv Mühendisliği çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık kazanma. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Otomotiv Mühendisliği alanında proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi edinme; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi edinebilme. | 2 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Demirin dönüşüm diyagramı, ferrit ve östenitin kristal yapıları ve özellikleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 2 | Demir karbon denge diyagramı, sade karbonlu çeliklerde yavaş ısıtma ve soğutma sonucu oluşan yapılar ve özellikleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 3 | Zaman sıcaklık dönüşüm ve İzotermal dönüşüm ve sürekli soğuma dönüşüm diyagramları | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 4 | Sertleşme kabiliyeti ve sertleşme kabiliyeti ile ilgili verilerin belirlenmesi ve kullanımı | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 5 | Çeliğin ısıl işlemine giriş, östenitleştirme, küreselleştirme ve yeniden kristalleşme işlemleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 6 | Gerilim giderme, yumuşatma tavı ve normalizasyon işlemleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 7 | Sertleştirme işlemi; ısıtma ortamı, ısıtma hızı, sertleştirme sıcaklığı ve bekletme süresinin etkileri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 8 | Ara Sınav | Yazılı Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Doğrudan soğutma, martemperleme, ostemperleme ve temperleme işlemleri, soğutma ortamları | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 10 | Yüzey sertleştirme işlemleri; Karbürleme, karbürleme yöntemleri ve karbürleme sonrası uygulanan ısıl işlemler, | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 11 | Alev ve endüksiyon yöntemleriyle yüzey sertleştirme, nitrürleme | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 12 | Tasarımın ısıl işlemlerde önemi ve artık gerilmeler | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 13 | Vaka çalışmaları; sertleştirme işlemlerinde olabilecek problemler ve giderilmesi | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | Metalografi | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 15 | Kompozit Malzemeler | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yazılı Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yazılı Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||