TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | ECS518 |
| Ad | İlaç Etken Madde Tasarımı |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 10. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi ÖZDEN TARI |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Dr. Öğr. Üyesi ÖZDEN TARI
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
İlaç etken maddelerinin tasarımında uygulanan yaklaşımların öğrenilmesidir.
Dersin İçeriği
İlaç tasarımı ve keşfinin tarihsel gelişimi, ilaç-reseptör etkileşmeleri, bu etkileşmelerde rol oynayan bağ tipleri, ilacın bağlanma, dağılım ve metabolizmasında su/lipid çözünürlüğün rolü, ilaç etkisinde stereokimyanın önemi, konformasyonel esneklik, rijid analoglar,yapı-etki ilişkilerinin yeni ilaç tasarımındaki önemi, asitlik ve bazlığın ilaç etkisindeki rolü, öncü bileşik tanımlanmasında kullanılan yaklaşımlar, hedef makromoleküle göre tasarım, endojenik moleküllere dayalı tasarım, analog tasarımı, kombinatoryal kimya, farmakofor tanımlanması, lider bileşik modifikasyonu ve optimizasyonu, biyoizosterlik, klasik olan ve olmayan biyoizosterler, lipofillik, iyonlaşma ve sterik parametrelerin öngörülmesi, ön ilaç tasarımı, ilaç hedeflendirme, yumuşak ilaç tasarımı, enzimlere dayalı ilaç tasarımı, enzim inhibitörleri. ödevli gruplardan kaynaklanan toksikolojik etkiler ve düzeltilmesi, ilaç tasarımının başarılı uygulamalarına örnekler.
Dersin Ön Koşulu
Yoktur
Kaynaklar
H. Akgün, A. Balkan, A. A. Bilgin, Ü. Çalış ve ark. Farmasötik Kimya Kitabı, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2013. SC Gad (Ed.), Drug discovery handbook, John Wiley and Sons, Inc., 2005. An Introduction to Medicinal Chemistry, Gareth Thomas, Wiley.
Notlar
H. Akgün, A. Balkan, A. A. Bilgin, Ü. Çalış ve ark. Farmasötik Kimya Kitabı, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2013. SC Gad (Ed.), Drug discovery handbook, John Wiley and Sons, Inc., 2005. An Introduction to Medicinal Chemistry, Gareth Thomas, Wiley.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | İlaç etken maddelerinin tasarımı konusunda temel kavram ve prensipleri tanımlar. |
| ÖÇ02 | Etken madde tasarımı konusunda yeni gelişmeleri değerlendirir. |
| ÖÇ03 | Etken madde geliştirilmesi konusunda literatür araştırması yapar. |
| ÖÇ04 | İlaç tasarımı için uygulanan yaklaşımları açıklar. |
| ÖÇ05 | İlaç tasarımı ile model bileşikler geliştirir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Farmasötik alanda yeterli bilgiye sahip olur ve edindiği bilgileri geliştirir. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mevcut yasalar ve mevzuat doğrultusunda, etik sorumluluk ile mesleki bilgileri kavrar. | 1 |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İlaç konusunda edindiği bilgiler ile hastaya, topluma ve sağlık personeline danışmanlık hizmeti sunar, ileri düzeydeki bilgi ve becerisini eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | 1 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Eczacılık alanında tarihi ve güncel gelişmelere ulaşma, bilimsel ve kanıta dayalı verileri izleme, değerlendirme ve uygulama bilgisine sahip olur. | 1 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Klinik eczacılık temelini öğrenerek, ilaç/hasta odaklı eczacılık uygulamalarının ve bireyselleşmiş farmasötik bakım hizmetinin sağlanmasına yardımcı olacak bilgi ve beceriye sahip olur. | 1 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Eczacılık meslek ve eğitiminin gelişimine ait olay ve olguları araştırma, değerlendirme ve çözümlemede rol alır. | 2 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eczacılık meslek bilgilerini, farklı disiplinlerden gelen bilgilerle bütünleştirip geliştirir ve edinmiş olduğu bilgileri toplumun sağlık düzeyinin ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için kullanır. | 2 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel bilimler ve temel tıp bilimlerinin kavram ve uygulamalarını ilaç ve eczacılık alanında etkili bir şekilde kullanılır, yaşam boyu öğrenme ilkesi ile bilgilerini doğru bilgi kaynakları ile günceller. | 1 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Sözlü ve yazılı olarak etkili iletişim kurar. | 3 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Atatürk İlke ve İnkılaplarına bağlı evrensel bilgi ile donanmış, Türkçeyi doğru kullanan en az bir yabancı dil bilen eczacı olarak bilgi birikimini kullanarak mesleğini yürütür. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Dış görünüm, tavır, tutum ve davranışları, profesyonel kimliği ile meslektaşlarına rol model ve topluma örnek olur. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Toplumun sağlık düzeyinin ve kalitenin yükseltilmesine yönelik sağlık politikaları ve sağlık ekonomisi, eczane yönetimi konularında bilgi sahibi olur ve farmasötik alandaki problemleri tanımlar. | 2 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Güncel sağlık ve tedavi sorunları hakkında bilgileri kavrar, bu konularda ulusal ve uluslararası toplantılara katılır ve toplum sağlığı konusunda etkin rol oynar. | 2 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Hastalıklar ile ilgili temel bilgileri edinir, tedavide kullanılan ilaçlar hakkında akılcı ilaç kullanımına uygun kararlar verir. | 2 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | İlaç tasarımı ve keşfinin tarihsel gelişimi. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | İlaç-reseptör etkileşmeleri, bu etkileşmelerde rol oynayan bağ tipleri. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 3 | İlacın bağlanma, dağılım ve metabolizmasında su/lipid çözünürlüğün rolü. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | İlaç etkisinde stereokimyanın önemi, konformasyonel esneklik, rijid analoglar. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 5 | Yapı-etki ilişkilerinin yeni ilaç tasarımındaki önemi, asitlik ve bazlığın ilaç etkisindeki rolü. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 6 | Lider bileşik tanımlanmasında kullanılan yaklaşımlar. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 7 | Hedef makromoleküle göre tasarım, endojenik moleküllere dayalı tasarım, analog tasarımı, kombinatoryal kimya. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 8 | Ara Sınav | Ders notlarının tekrarının yapılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev |
| 9 | Farmakofor tanımlanması, lider bileşik modifikasyonu ve optimizasyonu. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 10 | Biyoizosterlik, klasik olan ve olmayan biyoizosterler. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 11 | Lipofillik, iyonlaşma ve sterik parametrelerin öngörülmesi. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 12 | Ön ilaç tasarımı, ilaç hedeflendirme, yumuşak ilaç tasarımı. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Enzimlere dayalı ilaç tasarımı, enzim inhibitörleri | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | Ödevli gruplardan kaynaklanan toksikolojik etkiler ve düzeltilmesi | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 15 | İlaç tasarımının başarılı uygulamalarına örnekler. | İlgili ders notunun okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders notlarının tekrarının yapılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders notlarının tekrarının yapılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||