TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | MES417 |
| Ad | Pneumatic Systems For Automation |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 7. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | İngilizce |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. NECDET GEREN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. NECDET GEREN
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Dersin temel amacı pnömatikteki temel prensibleri öğreterek, endüstriyel otomasyon ve mekatronik uygulamalar için pnömatik sistemler tasarlayabilme ve pnömatik sistemleri çözüm olarak kullanmayı vermektir.
Dersin İçeriği
Giriş, Pnömatikte fiziksel prensipler Yön kontrol valfleri, Doğrusal hareket elemanları (silindirler) Pnömatik akış kontrol valfleri, Hava motorları, Pnömatik sensörler, Devre gösterimi ve analizi Pnömatik sıralama devresi tasarımı, Sıralı pnömatik kontrol için Cascade devre şeması tasarımı, Pnömatik Kombinasyon devre şeması tasarımı, Pnömatik sistemlerin tasarımı ve tasarım örnekleri.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Cutting Cost with Pneumatics Werner Deppert/Kurt Stoll WOGEL Buchverlah Würzburg ISBN 3-823-0251-6 Pneumatic Control for Industrial Automation Peter Rohner, Gordon Smith,
Notlar
Pneumatics in Wood Woodworking, Werner Deppert, Kurt Stoll, VOGEL-VERLAG
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Pnömatik ve hidrolik teknolojileri ile ilgili temel prensipleri bilir. |
| ÖÇ02 | Endüstriyel uygulama şartlarına bağlı olarak pnömatik veya hidrolik teknolojiyi belirler ve uygun olanı önerir. |
| ÖÇ03 | Pnömatik yön kontrol valflerinin tip ve çeşitlerini bilir ve uygun valf seçimi yapar. |
| ÖÇ04 | Dış kuvvet gereksinimine bağlı olarak doğrusal (silindirleri) ve dönel hareket elemanlarını (Kompresör, pompa, hidrolik ve pnömatik motor) boyutlandırıp, seçer. |
| ÖÇ05 | Akış kontrol valfleri çeşitlerini bilir ve uygular. |
| ÖÇ06 | Pnömatik temaslı ve temassız sensörleri otomasyon çözümlerinde kullanabilir. |
| ÖÇ07 | Pnömatik devre şemalarını analiz edip, kavrar ve tasarım hatalarını tespit edebilir. |
| ÖÇ08 | Pnömatic sıralı devre şeması tasarımı yapar |
| ÖÇ09 | Endüstriyel otomasyon ve mekatronik uygulamalar için pnömatik otomasyon çözümleri sunar. |
| ÖÇ10 | Orta seviye üzeri uygulamalar için pnömatik sistem tasarımı yapar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen ve mühendislik temel bilgisi ile donanımlı olma | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Makine mühendisliğinin temel kavram, kuram ve prensiplerine hâkim olma | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Makine mühendisliği temel alanlarında deney tasarlayıp, yapabilme; çıkan sonuçları ve elde edilen verileri irdeleyip yorumlayabilme | 1 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Çeşitli mühendislik teknikleri ve becerileri ile donanımlı olma | 5 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Teknik, ekonomik, çevresel, üretilebilirlik, sürdürülebilirlik sınırlamaları dâhilinde çeşitli mühendislik ihtiyaçlarını karşılamak üzere bir sistem, bileşen veya süreç tasarlayabilme | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir işletmede karşılaşabileceği uygulamaları bağımsızca inceleyip öğrenebilme; gördüğü problemlerinin kritik değerlendirmesini yapabilme; problemleri formüle edebilme ve uygun tekniği seçerek çözüm getirebilme | 4 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir ürünün veya üretim yönteminin tanımlanması, tasarlanması, geliştirilmesi ve kullanıma alınmasına öncülük edebilme | 5 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin farkında olma ve kendini devamlı yenileyebilme | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İngilizceyi teknik veya teknik olmayan konularda yazılı ve sözlü etkin kullanabilme | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Çok etkin bir biçimde bilgisayar kullanabilme; bilgisayar destekli çizim, tasarım, çözümleme ve sunum yapabilme | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Takım çalışmasına yatkın olma, çevresiyle iyi iletişim kurabilme; çok yönlü ve disiplinler arası çalışan bir takımın üyesi olarak verimli çalışabilme | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Teknik ve etik sorumluluklarının farkında, meraklı ve yenilikçi olma | 2 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | GİRİŞ; Dersin amacı, endüstriyel örnekler, Pnömatik ve hidrolik teknoloji seçim kriterleri, Sembolik gösterim örnekleri. | Kaynak kitap-bölüm 1 okunmalı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | HİDROLİK VE PNÖMATİKTE TEMEL PRENSİPLER; kuvvetin akışkanlar ile transferi, akış ve basınç kaybı, orifisten atmosfere akış, basınçlı hava, atmosferik basınç, vakum, mutlak ve rölatif basınç | Kaynak kitap-bölüm 1 okunmalı, | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Sıvılarda basınç, Gas (Boyle's, Charles',Gay-Lussac's) kanunları, Pnömatik güç transferinin avantajları, güç transferi, Pnömatik sistemin basit konsepti. | Kaynak kitap-bölüm 1 okunmalı, | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | YÖN KONTROL VALFLERİ; Valf sembolleri, Valf anahtarlama pozisyonları, Valf portları ve Port markalama, Valf mekanizmaları, Normalde kapalı ve normalde açık valfler, Valf kumanda metodları, yay kumandalı valfler, makaralı valfler, Düz kayar valfler, Oturma yüzeyli valfler, makaralı/oturma yüzeyli valfler, Sürtünmesiz valfler, Valf geçiş konumu, | Kaynak kitap-bölüm 2, Konveyörden parça yönlendirme ev ödevi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme |
| 5 | Anahtarlamada özel merkez pozisyonu valf dönüştürme, Aktuator kontrolü, Devre şeması markalama, Pozisyon esaslı kontrol, ''VE'' fonksiyon valfi, ''VEYA'' fonksiyon valfi, Zaman gecikme valfi, Etki valfi, Seri bağlı zaman gecikme valfi, Basınç sensörü, Zaman ve basınç kontrol esaslı kontrol. | Kaynak kitap-bölüm 2 okunmalı, Otobüs kapısı uygulaması ev ödevi yapılmalı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme |
| 6 | LINEER HAREKET ELEMANLARI; Tek ve çift yönlü hareket elemanları, pnömatik yastıklama, Lineer hareket elemanlarında sızdırmazlık, hareket elemanı konstrüksiyonu, hareket eleamanı kırılması, Özel hareket elemanları, Darbe silindirleri, Rodsuz silindirler, dönel hareket elemanları, pnömatik kilitleme sistemleri, Hareket elemanı boyutlandırma, Dış yük hesabı | Kaynak kitap-bölüm 3 okunmalı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme |
| 7 | Statik eksenel yük hesabı, Basınç yük ilişkisi, Dinamik eksenel yük hesabı, Hareket elemanı yetersiz boyutlandırma, hız ve darbe kontrolü, eksenel yük hesaplarını sonlandırma, Piston Rod burkulması, hava harcama hesapları | Kaynak kitap-bölüm 3 okunmalı, | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme |
| 8 | AKIŞ KONTROL VALFLERİ; Basit kısma tipi akış kontrol valfi, serbest dönüşlü ayarlanabilir kısma valfi, kam mekanizmalı akış kontrol valfi, Hızlı egzos, hidrolik çek valfli hız kontrol valfi, kısma valfi montaj metodları, girişte ve çıkışta hız kontrol yöntemleri, güç valfi akış kontrolü, sistem boyutlandırma, yastıklama, hız kontrol yöntemlerinin özeti- ENDÜSTRİYEL UYGULAMA ÖRNEKLERİ | Kaynak kitap-bölüm 4, montaj için alt-yerleştir uygulama ev ödevi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme |
| 9 | HAVA MOTORLAR; Tork, motor hızı, güç çıktısı, kanatçıklı, dişli, radyal ve eksenel pistonlu, Türbinli motorlar, basınç ve hava akışı, hava motorlarında regülasyon, farklı basınçlarda veri, hava motoru performans karşılaştırma, Hava motoru boyutlandırma ve tork hesapları, hidrolik pompa ve motorlar. | Kaynak kitap- bölüm 5, okunmalı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme |
| 10 | PNÖMATİK SENSÖRLER; Temaslı sensörler, Bir yöne atlamalı makaralı valf, arka basınç sensörü, akışkan seviye sensörü, Temassız sensörler, yaklaşım, aralık, hava bariyeri, Amplifikatör (yükseltici) valfler, tek ve çift kademeli yükselticiler, Pnömatik Reed sensör, Hava harcaması azaltma, Valf montajı ve harekete geçirme. | Kaynak kitap-bölüm 6 ve 7 okunmalı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Deney / Laboratuvar |
| 11 | VİZE SINAVI VE LAB UYGULAMASI: Önceden hazırlanmış föyler kullanılarak endüstriyel uygulama örnekleri öğrenciler tarafından deney setleri üzerinde kurulacak. | Dağıtılan Laboratuar föyleri (2 adet) çalışılmalı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 12 | DEVRE GÖSTERİMİ VE KONTROL PROBLEM ANALİZLERİ; Devre şeması çizim metodları, Devre şema çizim tavsiyeleri, Devre şeması analizleri-SEMBOLLER VE DİYAGRAMLAR- Şematik, program akış, mantık, fonksiyonel, devre şemaları ve ekipman listesi olşturma | Kaynak kitap-Bölüm 7 ve Bölüm 16 çalışılmalı. Dağıtılan ek doküman çalışılmalı. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Problem Çözme |
| 13 | PNÖMATİK SIRALI DEVRE TASARIMI; Hareket-zaman-adım diyagramı, çakışan sinyaller, sıralı devre tasarım metodu, Sıralı devre kontrolü için mantıksal anahtarlama eşitlikleri, Tekrarlı ve eş zamanlı silindir hareketleri, VE vaflerinin seri bağlantısı | Kaynak kitap-Bölüm 8 çalışılmalı, Tasarım ev ödevi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Problem Çözme |
| 14 | Eş değer ''VE'' fonksiyonu, zaman gecikmeli sıralama, Woodpecker hareket controlu, sıralı devrede tehlike anında ani durdurma, Çeşitli ani durdurma ve devre kontrol seçim devreleri , durdurma modülleri, ticari sıralı devre modulleri. CASCADE control yöntemi ile tasarım | Kaynak kitap-bölüm 8 ve 9 çalışılmalı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | FİNAL SINAVI | Tüm bölümler iyi öğrenilmeli | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 16 | BÜTÜNLEME SINAVI | Tüm bölümler iyi öğrenilmeli | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | BÜTÜNLEME SINAVI | Tüm bölümler iyi öğrenilmeli | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||