TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | ILEM730 |
| Ad | Sağlık İletişimi Dinamikleri ve Sağlıklı Olma Kültürü |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi GÜLNUR KAPLAN ESEN |
Dersin Amacı / Hedefi
Sağlık iletişiminin kuramsal altyapısını oluşturmayı içeren derste; sağlık iletişimi alanındaki kuram ve modeller, faaliyetleri gerçekleştirirken kullanılan yöntem ve araçlar, sağlık iletişiminin medyadaki kullanımı ve yaratılan temsiller, sağlık iletişiminde kişilerarası iletişimin önemi aktarılarak, sağlık ve sağlıklı olma kültürü çerçevesinde sağlığın tüketim nesnesine dönüşümü irdelenip ve sağlık iletişimi perspektifinden değerlendirilip sağlık iletişimi konularına ilişkini eleştirel düşünme biçiminin kazandırılması amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Sağlık iletişimi disiplinin gelişimi ve faaliyet alanları, sağlık ve sağlık iletişimi kavramının kuramsal tanımlamaları, sağlık iletişimi çerçevesinde sağlığın geliştirilmesi ve sağlık eğitimi, sağlık iletişimi kuram ve modelleri, sağlık iletişiminde kampanya süreci, sağlık iletişimi ve sosyal pazarlama, sağlık iletişimi ve medyada savunuculuk, sağlık iletişimi ve halkla ilişkiler, sağlık iletişiminde risk ve kriz iletişimi, kamu sağlığı enformasyonu ve medya, kamu sağlığı enformasyonunun kaynakları, kamu sağlığı enformasyonu ve medyanın önceliklerinin çatışması, sağlık okuryazarlığı, sağlığın korunması ve geliştirilmesi çerçevesinde uluslarası belgeler, sağlık iletişimi ve etik, sağlık iletişiminde kişilerarası iletişim, neoliberalizmin alanı olarak sağlık, sağlığın tüketim nesnesine dönüşümü ve sağlıklı olma kültürü, sağlığın medyadaki sunumu ve tüketim nesnesine dönüşümünde medyanın ve neoliberal aktörlerin rolü ele alınıp aktarılacaktır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Çınarlı, İ. (2008). Sağlık İletişimi ve Medya. Ankara: Nobel. / Çınarlı, İ. (2020). 21. Yüzyıl İçin Sağlık İletişimi. Güncellenmiş 2. Basım, Ankara: Nobel. / Illich, I. (2000). Sağlığın Gaspı. Süha Sertabiboğlu (Çev.), İstanbul: Ayrıntı. / Belek, İ. (1998). Sınıf Sağlık Eşitsizlik. İstanbul: Sorun. / Belek, İ. (2016). Sağlığın Politik Ekonomisi. İstanbul: Yazılama.
Notlar
Althusser, L. (2006). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Tümertekin A. (Çev.), İstanbul: İthaki. / Konuyla İlgili Makaleler ve Elektronik Kaynaklar.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Sağlık ve sağlık iletişimini tanımlar ve faaliyet alanlarını tartışır. |
| ÖÇ02 | Sağlık iletişimi disiplininin gelişiminin irdeler. |
| ÖÇ03 | Sağlık iletişiminde kullanılan kuram ve modelleri yorumlar. |
| ÖÇ04 | Sağlık iletişiminde uygulanan kampanya sürecini kavrayıp tasarlar. |
| ÖÇ05 | Sağlık iletişiminde kullanılan yöntem ve kaynakları etkin bir şekilde yönlendirir. |
| ÖÇ06 | Sağlık iletişimi alanındaki faaliyetlerde medyayı etkin bir şekilde kullanır ve yönlendirir. |
| ÖÇ07 | Sağlık iletişimi alanındaki etik sorunları tahlil eder. |
| ÖÇ08 | Sağlık iletişiminde kişilerarası iletişim becerilerini geliştirir ve uygular. |
| ÖÇ09 | Sağlık ve sağlık iletişiminde neoliberal ideolojilerin etkilerini irdeleyip tartışır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İletişim Çalışmaları disiplinleri içerisindeki olguları açıklayabilecek kavramsal ve kuramsal yetkinliğe sahip olur. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sosyal bilimler alanında kullanılan temel kavramsal yaklaşımlar konusunda yeterli bilgiye sahip olur. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İletişim ve medya çalışmalarına ilişkin temel metodolojik yaklaşımlara, yöntemlere, araştırma tekniklerine ve bunları uygulama ve değerlendirme bilgisine hâkimdir. | |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İletişim Çalışmaları alanında yerel, ulusal ve uluslararası sorunları saptar. | 4 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bu sorunları çözümleyebilmek amacıyla uygun metodolojilerin içerisinde veri toplama, analiz tekniklerini seçer ve ampirik çalışmaları uygular. | 4 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İletişim çalışmaları alanında tasarladığı bir toplumsal araştırmayı raporlaştırır ve akademik kurallara uygun özgün eserler haline getirir. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Sosyal bilimler alanındaki olguları disiplinlerarası bağlamda analiz ve sentez yapma becerisi kazanır. | 4 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bireysel olarak ve/veya ekip içinde sorumluluk alır, liderlik yapar ve etkin biçimde çalışır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Öğrenimini bir üst eğitim düzeyine taşır. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Alana ilişkin bilgisini yazılı ve sözlü olarak etkin ve sistemli şekilde aktarır. | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerleri tanır ve uygular. | 5 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Eleştirel düşünme becerisini geliştirir. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Sağlık İletişimine Giriş, İnsan Hakkı Olarak Sağlık, Sağlığın Negatif ve Pozitif Tanımlamaları, Sağlığın Boyutları. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 2 | Tıbbi Model ve Sağlığın Tıbbileştirilmesi, Sosyal Model ve Sağlığın Sosyalleştirilmesi. Sağlığın Geliştirilmesi: Hastalıkların Önlenmesi, Sağlığın Korunması, Sağlık Eğitimi. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 3 | Sağlığın Geliştirilmesi ve Uluslararası Belgeler: Alma-Ata Bildirisi, Ottowa Şartı, Jakarta Deklerasyonu, Halkın Yararı İçin Sağlık Haberciliği Bildirgesi. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 4 | Sağlık İletişimi Disiplininin Tanımlanması ve Gelişimi, Sosyal ve Kamusal İletişim, Sağlıkta Risk İletişimi ve Kriz İletişimi. Sağlık İletişiminde Kullanılan Yöntemler: Sosyal Pazarlama, Medyada Savunuculuk (Gündem Yaratma, Çerçeveleme), Halkla İlişkiler (Basın Ajansı Modeli, Kamunun Bilgilendirilmesi Modeli, İki Yönlü Asimetrik Model, İyi Yönlü Simetrik Model). | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 5 | Kitle İletişim ve Bilimsel Alanda Enformasyon, Dezenformasyon ve Mezenformasyon. Türkiye'de Sağlık İletişimi İle İlgili Mevzuat ve Etik İlkeler. Kamu Sağlığı Enformasyonunun Kaynakları: Görsel-İşitsel Medya, Elektronik Medya, Yazılı Medya. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 6 | Kamu Sağlığı Enformasyonunda İletişim Engelleri. Kamu Sağlığı ve Medya: Önceliklerin Çatışması. Küreselleşmenin Kamu Sağlığı Enformasyonuna Etkisi. Sağlık Okuryazarlığı ve Medya. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 7 | Sağlıkla İlgili Davranışın Oluşumu. Sağlık İlietişiminde Kullanılan Davranışsal Kuram ve Modeller: McGuire'in İkna Modeli, Sebepli Eylem Kuramı, Sağlık İnanç Modeli, Sosyal Öğrenme Kuramı, PRECEDE-PROCEED Modeli, Değişimin Evreleri Modeli, Yenilikleri Yayılması Kuramı. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 8 | Ara Sınav | İşlenmiş Konular | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Sağlık İletişiminde Kullanılan Kitle İletişim Araçlarının Etkileriyle İlgili Kuramlar: Sihirli Mermi Kuramı, İki Aşamalı Enformasyon Akışı Kuramı, Kullanımlar Doyumlar Kuramı, Kültivasyon Kuramı. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 10 | Sağlık İletişiminde Kampanya Süreci:Araştırma Aşamaları, Planlama Aşamaları, Uygulama Aşamaları, Değerlendirme. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 11 | Sağlık İletişiminde Kişilerarası İletişim: Hekim-Hasta İletişimi (Ataerkil Karar Alma Modeli, Bilgilendirici Model, Açıklayıcı Model, Görüşmeye Dayalı Model, Paylaşılan Karar Verme Modeli). | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 12 | Neoliberalizmin Alanı Olarak Sağlık ve Sağlık İletişimi. Statü Zorunluluğu Olarak Sağlık ve Sağlıklı Olma Kültürü. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 13 | Sağlık ve Sağlıklı Olma Kültürünün Tüketim Nesnesine Dönüşümü. Hastalık ve Sağlığın Medyadaki Sunumu ve Eleştirel Sağlık İletişimi. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 14 | Sağlığın Gaspı: İatrojenik Hastalıklar, Kültürel İatrojenez, Sosyal İatrojenez, Klinik İatrojenez, Sağlık Politikaları. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 15 | Sağlık İletişimi ve Etik | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | İşlenmiş Konular | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | İşlenmiş Konular | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||