TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | İTS707 |
| Ad | İslam Tarihi Kaynakları I |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. FATİH YAHYA AYAZ |
Dersin Amacı / Hedefi
İslâm Tarihi kaynaklarını tanımak ve bunları bilimsel çalışmalarda kullanabilecek beceriye sahip olmak
Dersin İçeriği
kaynak ve araştırma eser meselesi, siyer yazıcılığının başlangıcı, kaynakların dönemlendirilmesi, siyer ve İslâm tarihi kaynak ve müellifleriı, örnek metinlerin okunması
Dersin Ön Koşulu
Zorunlu ve seçmeli dersleri almış olmak.
Kaynaklar
Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, İstanbul 2008
Notlar
1. Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı 2. Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, İstanbul 1991 3. A. Zeki Velidî Togan, Tarihte Usûl, İstanbul 1985 4. M. Şemseddin Günaltay, İslâm Tarihinin Kaynakları, İstanbul 1991 5. Siyer ve ilk dönem İslâm tarihi kaynakları 6. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi´nin (DİA) ilgili maddeleri
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Kaynak-zaman ilişkisini kavrar |
| ÖÇ02 | İlk dönem İslâm tarihi kaynaklarını tanır |
| ÖÇ03 | Kaynak tenkidini öğrenir |
| ÖÇ04 | Kaynakları dönemine ve türüne göre tasnif edebilir. |
| ÖÇ05 | Biyobibliyografik eserleri bilir |
| ÖÇ06 | Kaynak-araştırma farkını öğrenir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalının alt bilim dalları ile ilgili klasik kaynakları tanır ve kullanır. | 5 |
| PÖÇ02 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili çağdaş yerli ve yabancı yayınları takip edebilme becerisine ulaşır. | 5 |
| PÖÇ03 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemlere eleştirel bir zihniyet ve bakış açısı ile yaklaşabilir. | 5 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde elde ettiği bilgileri yeniden yorumlayabilme ve üretebilme yetisine sahip olur. | 5 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel çalışmalarında ele aldığı konuyu kurgulama ve mantıksal çerçevede kompoze edebilme becerisini kazanır. | 5 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yüksek lisans seviyesinde bilimsel çalışmaları elde etmede ve kullanmada modern teknolojik imkanlardan faydalanabilme (basılı, görsel ve işitsel vb.) yeteneğini elde eder. | 3 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bu bilimsel faaliyetleri gerçekleştirirken bilimsel, kültürel ve ahlaki değerleri koruyabilme ve bunları içselleştirebilme kabiliyetini haiz olur. | 3 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İlahiyat bilimleri ve diğer bilim dallarından istifade ederek disiplinler arası yaklaşımlara açık olur. | 2 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | İslâm tarihi ve sanatları alanında uzmanlık gerektiren bir çalışmayı ekip üyesi ve bağımsız olarak yürütebilme becerisini kazanır. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam kültür ve medeniyetinin ilim, tarih, sanat, musiki ve edebiyatıyla bir bütün olduğunu kavrar. | 2 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İslam Tarihi Sanatları Bölümünün alt bilim dalları İslam Tarihi, Türk İslam Edebiyatı, Türk İslam Sanatları ve Türk Dini Musikisi alanlarında ortak bilgi ve yeterliklere sahiptir. | 2 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ekiple çalışma becerilerini kullanır | 1 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü'nün alt bilim dalları ile ilgili temel bilgi ve yaklaşımları öğrenir. | 2 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bilimsel faaliyetlerini etik kurallara uygun biçimde sürdürür. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Kaynak ve Araştırmaların mahiyeti | Tarihte usûl eserlerinin kaynak tenkidiyle ilgili kısımları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 2 | Kaynak tenkidi I | Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, s. 28-35 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Örnek Olay |
| 3 | Kaynak tenkidi II | Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usûl, s. 28-35 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Örnek Olay |
| 4 | Siyer yazıcılığının ortaya çıkışı | aban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, s. 13-22; Mehmet Özdemir, "Siyer Yazıcılığı Üzerine", Milel ve Nihal, IV/3 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | İslâm Tarihi kaynaklarının genel bir değerlendirmesi ve dönemlendirme | Eyüp Baş, İslâm Tarihi El Kitabı, s. 32-40; Sabri Hizmetli, İslâm Tarihi, s. 12-49 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Biyobibliyografik eserler | Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 3-8 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Cahiliyye ve Hz. Peygamber dönemleriyle ilgili kaynak ve araştırmalara giriş | Şaban Öz, Siyer´e Giriş, s. 11-33; DİA, "Siyer ve Megâzî" mad. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | ara sınav | ara sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | İlk kaynaklar I (İbn İshak) | DİA, "İbn İshâk" mad.; İbn İshak´ın eserinden seçilmiş metinler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | İlk kaynaklar II (İbn Hişâm) | DİA, "İbn Hişâm" mad.; İbn Hişâm´ın eserinden seçilmiş metinler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | İlk kaynaklar III (Vâkıdî) | Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, s. 300-348; Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 28-30; Vâkıdî´nin eserinden seçilmiş metinler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | İlk kaynaklar IV (İbn Sa´d) | DİA, "İbn Sa´d" mad.; İbn Sa´d´ın eserinden seçilmiş metinler | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | İlk kaynakların tenkit ve mukayesesi | Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Kur´ân-ı Kerîm´in Siyer için kaynaklığı üzerine değerlendirme; Hz. Peygamber dönemiyle ilgili diğer kaynakların (Hadis ve Tefsir kaynakları) İslâm tarihinde kullanılması | Şaban Öz, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, s. 23-43 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Cahiliyye ve Hz. Peygamber dönemleriyle alâkalı araştırma eserleri | Örnek olarak, DİA, "Muhammed" maddesinin bibliyografya kısmı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | final sınavı | final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | final sınavı | final sınavı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||