TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TYP356 |
| Ad | Cbs ve Doğal Kaynak Yönetimi |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2.5 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. MAHMUT ÇETİN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Konumsal verileri analiz etmek; çevre ve doğal kaynak yönetiminde coğrafi bilgi sistemi teknolojilerini kullanarak güncel ve ilşkisel sorgulamalar yaparak alternatifli projeler üretmek.
Dersin İçeriği
Temel kartoğrafik bilgiler, projeksiyon sistemelri ve koordinat düzeltmesi; global konumlama aleti: kullanımı ve veri eldesi; Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tanımı ve fonksiyonları, CBS bileşenleri, CBS de veri yapısı ve veri formatları; CBSde yaygın olarak kullanılan yazılımlar; CBS de veri entegrasyonu; Temel coğrafi analizler; Hidroloji, Su Kaynakları ve Toprak Tuzluluğu alanalında uygulamalar.
Dersin Ön Koşulu
Dersin alınması için ön koşul yoktur.
Kaynaklar
1. COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNE GİRİŞ, Prof. Dr. Şebnem Düzgün, acikders.tuba.gov.tr 2. GIS Applications in Agriculture, Volume Four Conservation Planning, Edited By Tom Mueller, Gretchen F. Sassenrath, Copyright Year 2015, SBN 9781032098807, Published June 30, 2021 by CRC Press, 296 Pages 3. Yomralıoğlu, T., 2000. Coğrafi Bilgi Sistemleri: Temel Kavramlar ve Uygulamalar. Seçil Ofset/Akademi Kitabevi, 480 s., ISBN: 975-97369-0-x. 4. İŞLEM GIS, 2005. ArcGIS 9 Uygulama Dökümanı. İşlem Şirketler Grubu Eğitim Dökümanları, www.islem.com.tr, 218 s., Ankara. 5. Mitchell, A., 1999. The ESRI Guide to GIS Analysis Volume I: Geographic Patterns and Relationships. ESRI Press, pp. 186, California, USA. 6. Burrough, P. A., McDonnel, Rachael, 1998. Principles of Geographical Information Systems. Oxford University Press Inc., pp. 333, ISBN: 0-19-823365-5. New York.
Notlar
ÇÜBİS sayfasına yüklenen yardımcı materyaller.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Temel haritalama bilgilerini öğrenir. |
| ÖÇ02 | Global konumlama aleti (GPS) hakında temel bilgi kazanır. |
| ÖÇ03 | Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve uygulama alanları ile CBS genel fonksiyonlarını bilir; pratikte uygular. |
| ÖÇ04 | Temel coğrafi analizleri yapar ve cıktıları yorumlar; CB yi projelerde kullanma yetisi kazanır. |
| ÖÇ05 | Projeksiyon çevrimlerini öğrenir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sulama sistemlerinin mühendislik tasarımını ve aplikasyonunu yapar; bu sistemlerde kullanılacak malzemelerin testini yapar ve rapor hazırlar. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Atık sular, drenaj suları, yüzey akış suları, arıtılmış atık sular gibi geleneksel olmayan suların çevreyi olumsuz yönde etkilemeden yeniden kullanılması için stratejiler geliştirir ve uygular, suların sulamaya uygunluğu ve tuzlu alkali toprakların ıslahı ile ilgili laboratuvar analizlerini yapar ve rapor hazırlar. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Toprak su yapıları, hayvan barınakları, depo yapıları ile bitkisel üretim yapılarının projelerini hazırlar. Statik, mukavemet yönünden analiz eder. Yapımda kullanılacak malzeme özelliklerini belirler, malzemeler ile ilgili testleri yapar. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bitkisel üretim yapılarını tasarlar, çevre içi koşulları denetler ve işletir; kullanılacak malzemelerin seçimini yapar, test eder ve rapor hazırlar. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Gölet ve küçük barajları tasarlar projeler geliştirir. Entegre havza yönetimi kapsamında kuraklık ve taşkın eylem planlarını hazırlar uygular. | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sürdürülebilir tarımsal üretim ve su kaynaklarının korunması amaçlarına uygun su yönetimi stratejilerini geliştirir ve uygular | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Toprak -Bitki -Su ilişkileri ve toprağın mühendislik özelliklerini kullanarak sulama programlarını geliştirir ve uygulayabilir. | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arazi toplulaştırma projeleri hazırlar, uygular. Tarla içi geliştirme hizmetlerini gerçekleştirir. Kırsal kalkınma projelerini hazırlar ve uygular. | 5 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Toprak ve su koruma (erozyon) ve su hasadı konularında sorunları ortaya koyar, proje hazırlar ve uygular. | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Tarım alanlarında drenaj etütlerini yapar; drenaj sistemlerini planlar, projelerini hazırlar ve uygulamasını yapar; kullanılacak malzemelerin seçimini yapar, test eder ve rapor hazırlar | 4 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sulama şebekelerinin işletme, bakım ve onarımlarına ilişkin faaliyetleri planlar; izleme ve değerlendirilmesine yönelik proje formülasyonları geliştirir, sulama şebekelerini işletir. | 2 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bağımsız Çalışabilir ve Sorumluluk Alabilir | |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Analitik, modelleme ve deneysel esaslı araştırmaları tasarlama ve uygulama becerisi; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları analiz etme ve yorumlama becerisi kazanır | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Sürdürülebilir tarımsal üretim için pratik, etkin çözümler üretir. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili kaynaklara ulaşma, bu kaynaklardan yararlanma ve kendini sürekli yenileme | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Temel mühendislik, temel tarım mühendisliği ile tarımsal yapılar ve sulama mühendisliği bilgilerini kullanarak toprak, su gibi doğal kaynaklarını korunması amacıyla projeler geliştirir ve toplum yararına sunar | 4 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Mesleki konularda sorunları tanıma karar verme ve çözümleme yeteneğine sahip olur. | 3 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Temel haritalama bilgileri: harita, ölçek ve projeksiyonlar. | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme |
| 2 | Koordinat kavramı, coğrafi koordinat sistemleri, coğrafik düzeltme. | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Global konumlama aleti (GPS): Ayarlar, kullanım, veri kaydı ve veri transferi. | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tanımı, amacı ve uygulama alanları. CBS genel fonksiyonları (girdi, işleme, çıktı). | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | CBS bileşenleri/elemanları (bilgisayar donanımı, yazılımlar ve modüller, veriler, analiz yöntemleri, organizasyon). | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | CBS yapısı ve tasarımı. | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Veri kavramı ve veri toplama. Coğrafi bilgi sisteminde veri formatları. | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınav | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | ArcGIS/ArcView yazılımları ve kullanım alanları | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 10 | ArcGIS/ArcView yazılımları ve kullanım alanları (Devam) | Anlatılan tüm konuların, farklı kaynaklardan çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | CBS de veri entegrasyonu, veri görüntüleme, harita çıktı işlemleri. | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Proje Temelli Öğrenme |
| 12 | CBS de veri entegrasyonu, veri görüntüleme, harita çıktı işlemleri (Devam). | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Temel coğrafi analizler: a) coğrafi sorgulama, b) alansal analiz, c) ağ analizi, d) sayısal arazi analizi, e) ölçme ve sayma. | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Temel coğrafi analizler: (Devam) | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 15 | Hidroloji, su kaynakları, taban suyu, toprak tuzluluğu vb. verilere uygulama örnekleri. | Farklı kaynaklardaki konu ile ilgili bölümlerin ayrıntılı bir biçimde çalışılması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Proje Temelli Öğrenme , Problem Çözme, Gösterip Yaptırma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan tüm konuların, farklı kaynaklardan çalışılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan tüm konuların, farklı kaynaklardan çalışılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 12 | 5 | 60 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 6 | 5 | 30 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 5 | 5 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 5 | 5 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 105 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,20 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||