TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | FK0031 |
| Ad | Çevresel Radyoaktivite Ölçümlerine Giriş |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. MEHMET YÜKSEL |
Dersin Amacı / Hedefi
Çevresel radyoaktivite ölçümlerini kavratmak, radyasyon ölçüm dedektörleri hakkında bilgi vermek.
Dersin İçeriği
Radyoaktivite, Radyasyon türleri, Elektromanyetik spektrum, Radyasyon ölçüm yöntemleri, Gama spektrometresi, Yüksek saflıklı germenyum (HPGe) dedektörleri, HPGe dedektörlerin kalibrasyonu, Talyum aktive edilmiş sodyum iyodür NaI(TL) dedektörler, Toprak, su ve gıdalarda radyoaktivite analizleri, Düşük seviyeli gama doz ölçüm prensipleri.
Dersin Ön Koşulu
Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Detecting Environmental Radioactivity (Graduate Texts in Physics), Manuel García-León, Springer Open
Notlar
Ders notları, Ders sunumları
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Radyoaktiviteyi ve radyasyon türlerini açıklar. |
| ÖÇ02 | Elektromanyetik spektrumda yer alan farklı radyasyon türlerini, özelliklerini ve enerjilerini ayırt eder. |
| ÖÇ03 | Radyasyon ölçüm yöntemlerini içeren bir sunum hazırlar. |
| ÖÇ04 | Gama spektrometresini ve çalışma prensiplerini açıklar. |
| ÖÇ05 | Radyasyon ölçüm dedektörlerini ve özelliklerini özetler. |
| ÖÇ06 | Radyasyon ölçüm dedektörlerinin çalışma prensiplerini kendi cümleleri ile ifade eder. |
| ÖÇ07 | Radyoaktivite analizlerini yaparak doz değerlerini hesaplar. |
| ÖÇ08 | Doğal radyoaktivite ölçümleri ile ilgili deneyler tasarlar. |
| ÖÇ09 | Doğal radyoaktivite ölçüm sonuçlarından faydalanarak elde ettiği verileri değerlendirir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fiziğin çeşitli konularında yeterli altyapıya sahip olur. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizikte matematiksel yöntemleri kullanır. | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Deney ve gözlem sonuçlarını yorumlar. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. | 5 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel araştırmanın mantığı hakkında bilgi sahibi olur. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Deneysel bir projenin sonuçlarını veya bir fizik probleminin çözümünü yazılı ve sözlü olarak sunar. | 5 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilimsel araştırma yapmak için gerekli olan yayın, kitap ve yöntemleri seçer ve kullanır. | 3 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fiziğe ilişkin bir konuda bilgiye erişir, bu amaçla literatür taraması yapar ve diğer kaynakları kullanır. | 5 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanı ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümler. | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız olarak araştırma yapabilir. | 2 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Araştırma veya sanayiye ilişkin projelerde etkin bir şekilde grup çalışması yapabilir. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yaşam boyu öğrenme gerekliliğinin bilincine sahip olur. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanındaki gelişmeleri izler ve kendini sürekli olarak yeniler. | 5 |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanındaki problemlere ilişkin kendi fikirlerini ve önerilerini, nicel ve nitel veriler ile destekleyerek fizik alanındaki ve alan dışındaki gruplarla paylaşır. | 4 |
| PÖÇ15 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir çalışmadan elde ettiği sonuçları etkin bir şekilde sözlü ve yazılı olarak sunabilir. | 4 |
| PÖÇ16 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fizik alanında özümsedikleri bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinler arası çalışmalarda kullanır. | 3 |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Araştırma geliştirme kuruluşlarında çalışabilecek bir altyapıya sahip olur. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Radyoaktivite ve radyasyon türleri | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Elektromanyetik spektrum | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Radyasyon ölçüm yöntemleri | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Radyasyon dedektörleri ve çalışma prensipleri | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Gama spektrometresi | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Yüksek saflıkta germenyum (HPGe) ve talyum aktive edilmiş sodyum iyodür NaI(Tl) dedektörleri | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | HPGe ve NaI(Tl) dedektörlerin kalibrasyonu | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev, Proje / Tasarım |
| 9 | Toprak, su ve gıdalarda radyoaktivite analizleri | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Düşük seviyeli gama doz ölçüm prensipleri | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Radyum eşdeğer aktivitesi (Ra,eq) hesaplamaları | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Dış tehlike indeksi (Hex) hesaplamaları | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Soğurulan gama doz hızı (D) ve yıllık etkin doz eşdeğeri (AEDE) hesaplamaları | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Yaşam boyu kanser risk oranı (LCR) hesaplamaları | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Düşük seviye gama doz hesaplamalarında istatistiksel hata analizleri | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Ödev, Proje / Tasarım |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Kaynak kitaplardan ve ders notlarından çalışma, literatür taraması | Ölçme Yöntemleri: Sözlü Sınav, Ödev, Proje / Tasarım |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 12 | 12 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 152 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,08 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||