TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TİB1709 |
| Ad | İslam Hukukunda Hüküm Çıkarma Yöntemleri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. Ömer KORKMAZ |
Dersin Amacı / Hedefi
hüküm çıkarma melekesi kazandırmayı amaçlar.
Dersin İçeriği
Fıkıh usulünün temel kaynaklarından ve hüküm elde etme yöntemlerinden bahseder ve İslam hukuk metodolojisinin asli ve feri kaynaklarından hüküm çıkarma melekesi kazandırmayı amaçlar.
Dersin Ön Koşulu
fıkıh usulü konularına dair okuma yapmak
Kaynaklar
Seçilen usul-i fıkıh kitapları
Notlar
Mir'âtü'l-usûl
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Fıkıh usulü tarihini açıklar |
| ÖÇ02 | Fıkıh usulünün temel kaynaklarını tanır |
| ÖÇ03 | Temel kaynaklardan bilgi edinme yolunu bilir |
| ÖÇ04 | Usuldeki lafız taksimatını yorumlar |
| ÖÇ05 | Tearuz ve çözüm yollarını tartışır |
| ÖÇ06 | Kıyasla ilgili teorik tartışmaları tasvir edebilir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir | 5 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır | 5 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur | 3 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur | 5 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur | 4 |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir | 3 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar | 4 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır | 3 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Usûl-i fıkhın tanımı, amacı, doğuşu ve yöntemi (fukaha,mütekellim ve memzûc) | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Hüküm: tanımı, kısımları (teklifi - vaz´î) | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Teklifi hüküm: vacip, mendup, haram, mekruh, mübah | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Vaz´î hüküm: sebep, mani, şart | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Deliller: Ku´an, Kur´anın tanımı, özelliği, üslubu, hükme delâleti | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Sünnet: tanımı, kısımları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | İcma ve kaynak değeri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | vize sınavı | Konu tekrarı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Kıyas: tanım, şartları, rükünleri, illet ve illeti istihrac yöntemleri | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | İstihsan tanımı, özellikleri ve şartları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Istıslah tanımı, özellikleri ve şartları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Sedd-i zerayi tanımı, özellikleri ve şartları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Örf tanımı, özellikleri ve şartları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Sahabi kavli tanımı, özellikleri ve şartları | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Şeru men kablena-ıstıshab | Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 16 | final sınavı | Konu tekrarı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | final sınavı | Konu tekrarı | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||