TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | ISB312 |
| Ad | Varyans Analizi ve Deneysel Tasarımlar |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. GÜLESEN ÜSTÜNDAĞ ŞİRAY |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, lisans öğretimi içerisinde gerekli teorik alt yapıyı oluşturmak, kamu ve özel sektörde karşılaşabilecekleri verilerin analizlerini yapabilecek, analiz sonuçlarını yorumlayabilecek düzeyde bilgi, beceri ve pratikliği kazandırmaktır.
Dersin İçeriği
Tek yönlü Anova, ikili ve çoklu karşılaştırmalar, iki yönlü Anova, rasgele tamamlanmamış blok düzenleri, Latin karesi, Greko-Latin karesi ve Youden kare tasarımı, sabit, rasgele ve karışık etkili modeller için varyans analizi, içiçe tasarımlar, faktöriyel tasarımlar bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
1. Semra Oral Erbaş, Hülya Olmuş, Ezgi Nazman. Araştırmacılar İçin SPSS Uygulamalı İstatistiksel Deney Tasarımı. Gazi Kitabevi 2. Birdal Şenoğlu, Şükrü Acıtaş. İstatistiksel Deney Tasarımı-Sabit Etkili Modeller, Nobel Akademik Yayıncılık 3.Charles R. Hicks, Çevirmenler: Zehra Muluk, Öniz Toktamış, Ergun Karaağaoğlu, Serdar Kurt. Deney Düzenlemede İstatistiksel Yöntemler. Gazi Kitabevi
Notlar
https://online.stat.psu.edu/stat500/
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Varyans analizi ile ilgili temel kavramları ve varyans analizinin neden kullanıldığını açıklar. |
| ÖÇ02 | Tek yönlü ve iki yönlü varyans analizi modelini analiz eder. |
| ÖÇ03 | Varyans analizi modeli için gerekli varsayımları sınar. |
| ÖÇ04 | Varyans analizi modellerinde bilinmeyen parametreler için tahmin yöntemlerini uygular. |
| ÖÇ05 | Beklenen hata kareler ortalamasını sabit etkili ve rasgele etkili olma durumuna göre oluşturur. |
| ÖÇ06 | İstenen güven aralıklarını oluşturur. |
| ÖÇ07 | Hipotez testi yapar. |
| ÖÇ08 | Sıfır hipotezinin reddedilmesi durumunda farklılığın hangi deneme ya da denemelerden kaynaklandığını belirler. |
| ÖÇ09 | SPSS ve Minitab Paket programları kullanarak varyans analizi yapar. |
| ÖÇ10 | Rasgele tamamlanmamış blok düzenlerini, Latin karesi- Greko latin Karesi ve Youden kare tasarım modellerini analiz eder. |
| ÖÇ11 | Sabit, rasgele ve karışık etkili modeller için varyans analizi yapar. |
| ÖÇ12 | İç-içe tasarımlar ve faktöriyel tasarımlar oluşturur. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İstatistiğin temel kavramlarını ve ilkelerini açıklar | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yaşamda istatistiğin yerini ve önemini belirtir | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İktisadi ve hukuksal temel kavram ve ilkeleri tanımlar | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Karşılaşılabileceği sorunlar karşısında sayısal ve istatistiksel çözümler üretir | 4 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İstatistiksel verilerin elde edilmesi ve/veya düzenlenmesi için uygun yöntem ve teknikleri kullanır | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bilgisayar programlarını kullanarak rastgelelik içeren problemlerle ilgili model kurar, problemleri çözer, analiz yapar ve yorumlar | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İstatistiksel analiz yöntemlerini uygular | 4 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İstatistiksel sonuç çıkarım (tahmin, hipotez testi, v.b.) yapar | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İstatistiksel teknikleri kullanarak İstatistikle ilişkili farklı disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur ve problemlere çözüm üretir | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Görsel, veritabanı ve web programlama tekniklerini anlar ve nesnel program yazabilme yeteneğine sahip olur | |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | İstatistiksel yöntemler arasındaki farkı ayırt eder | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | İstatistiksel yöntemleri kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bireysel ve ortaklaşa olarak etkili ve üretken çalışma yapma becerisine sahip olur | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İstatistiğin kullanıldığı bilim alanları ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerlere sahip olur |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Varyans analizi ile ilgili temel kavamlar, Tek yönlü varyans analizi modelinin kurulması ve model varsayımlarının sınanması | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Parametrelerin tahmin edilmesi ve parametreler için güven aralıklarının oluşturulması | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Örnek Olay |
| 3 | Kareler toplamının parçalanması; ANOVA tablosunun oluşturulması, hipotezlerin test edilmesi, beklenen kareler ortalamasının elde edilişi | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Soru-Cevap |
| 4 | İkili ve Çoklu karşılaştırmalar | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 5 | SPSS ve Minitab Paket programları ile varyans analizi örnekleri | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 6 | İki yönlü varyans analizi modeli (1. Durum) ,parametrelerin tahminleri , kareler toplamının parçalanması, ANOVA tablosunun oluşturulması | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 7 | İki yönlü varyans analizi modeli (2. ve 3.Durum), parametrelerin tahminleri , kareler toplamının parçalanması, ANOVA tablosunun oluşturulması | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Rasgele tamamlanmamış blok tasarımları. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 10 | Latin Karesi ve Greko Latin Karesi ve Youden Kare tasarımları, parametrelerin tahminleri , kareler toplamının parçalanması, ANOVA tablosunun oluşturulması | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Tartışma |
| 11 | Sabit, rasgele ve karışık etkili modeller için varyans analizi, beklenen kareler ortalamasının oluşturulması | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Tartışma |
| 12 | İç içe tasarımlar; iki aşamalı iç içe tasarımlar, üç aşamalı iç içe tasarımlar | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 13 | l aşamalı iç içe tasarımlar, beklenen kareler ortalamasının elde edilişi, SPSS ve Minitab Paket programları ile varyans analizi örnekleri | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Faktöriyel tasarımlar | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Faktöriyel tasarımlar ve bilgisayar uygulaması | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||