TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE775 |
| Ad | Dil İlişkileri ve Türkçe I |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. MUNA YÜCEOL ÖZEZEN |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, dünyada izole çok az toplum olduğu gerçeğine koşut olarak çok az dil olduğunu, dillerin sürekli ilişki içine girerek birbirilerini çeşitli parametrelerde ve ölçülerde etkileyebileceğini, dil ilişkileri çalışmalarında kullanılan temel yöntemleri ve terimleri kavratmaktır.
Dersin İçeriği
Bu derste dünya dilleri üzerine görüşler, ölü diller ve dil ölümü, dil evrenselleri, dil tipolojisi, sesbilimsel tipoloji ve Türkçe biçimbilgisel sözdizimsel tipoloji, N. Chomsky anlatılmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Lars Johanson, Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler.
Notlar
Nurettin Demir, Popüler Dil Tartışmalarına Dil İlişkileri Açısından Bakış.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Dünyada izole çok az toplum olduğu gerçeğine koşut olarak çok az dil olduğunu kavrar. |
| ÖÇ02 | Dillerin sürekli ilişki içine girerek birbirilerini çeşitli açılardan etkileyebileceğini kavrar. |
| ÖÇ03 | Dil ilişkileri çalışmalarında kullanılan temel yöntemleri tanır. |
| ÖÇ04 | Dil ilişkileri çalışmalarında kullanılan temel terimleri tanır. |
| ÖÇ05 | Ölü dilleri ve dil ölümünü tanır. |
| ÖÇ06 | Dil tipolojisi ve Bernard Comrie'yi tanır. |
| ÖÇ07 | Türkçenin biçimbilgisel ve sesbilgisel tipolojisini kavrar. |
| ÖÇ08 | N. Chomsky ve Evrensel Dilbilgisini tanır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | 3 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | 3 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | 2 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | 2 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | 3 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | 4 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | 4 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | 2 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkolojiyle ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | 3 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | 4 |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | 2 |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Dünya dilleri üzerine görüşleri (WALS ve Ethnolog) tanır (I). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Dünya dilleri üzerine görüşleri (WALS ve Ethnolog) tanır (II). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Ölü dilleri ve dil ölümünü tanır. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | Dünya Dilleri Atlası ve Roland Breton'ı tanır. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 5 | Joseph Greenberg ve dil evrensellerini tanır (I). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Joseph Greenberg ve dil evrensellerini tanır (II). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Dil tipolojisi ve Bernard Comrie'yi tanır (I). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 9 | Dil tipolojisi ve Bernard Comrie'yi tanır (II). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 10 | Türkçenin sesbilgisel tipolojisini kavrar. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Türkçenin biçimbilgisel tipolojisini kavrar. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Dünya dillerinde sözdizimsel tipolojiyi değerlendirir. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | N. Chomsky ve Evrensel Dilbilgisini tanır (I). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | N. Chomsky ve Evrensel Dilbilgisini tanır (II). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 15 | N. Chomsky ve Evrensel Dilbilgisini tanır (III). | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları (I). | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları (II). | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 10 | 10 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||