TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE758 |
| Ad | Anadolu ve Rumeli Ağızları II |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. FARUK YILDIRIM |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı ağız araştırmaları konusunda temel bilgileri vermek ve Anadolu ve Rumeli Ağızları üzerinde yapılmış çalışmaları öğretmektir.
Dersin İçeriği
Bu derste ağız terimi, Anadolu ve Rumeli ağızları konusunda yapılmış derleme, inceleme ve tasnif çalışmaları, ağız araştırmaları yöntemleri, ağız transkripsiyon sistemi, ağız bölgelerinin özellikleri anlatılmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Gülensoy Tuncer, Ercan Alkaya; Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyografyası, 2. bs., Akçağ Yay. Ankara 2003 Günay Turgut, Rize İli Ağızları, TDK Yay., Ankara, 2002 Kalay Emin; Edirne İli Ağızları, TDK Yay., Ankara, 1998 Karahan Leyla; Anadolu Ağızlarının Sınıflandırması, TDK Yay., Ank.,1996 Korkmaz Zeynep; Nevşehir ve Yöresi Ağızları, Ank. Ün. DTCF Yay., Ank. 1977 Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni, TDK Yay., Ank.,1999 Ay, Özgür, Türkiye Türkçesi Ağızlarında Fiil Çekimi, TDK Yayınları, Ankara, 2009 Ercilasun Ahmet Bican; Kars İli Ağızları TDK Yay., Ankara, 2002 Eren Emin, Zonguldak Bartın Karabük İlleri Ağızları, TDK Yay Ankara 1997 Erten Münir, Diyarbakır Ağzı, TDK Yay., Ankara, 1994 Gemalmaz Efrasiyap; Erzurum İli Ağızları, TDK Yay., Ankara, 1995
Notlar
Derste tanıtılacaktır.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Anadolu ve Rumeli Ağızları çalışmalarında yararlanılacak kaynak eserleri tanır. |
| ÖÇ02 | Anadolu ve Rumeli Ağızları alanındaki çalışmalarda kullanılacak sözlükleri, özelliklerini ve kullanım şekillerini tanır. |
| ÖÇ03 | Geçmişten günümüze Anadolu ve Rumeli Ağızları alanını ilgilendiren belli başlı kaynakları tanır. |
| ÖÇ04 | Ağız çalışmalarında bibliyografyaların yeri ve önemini değerlendirir. |
| ÖÇ05 | Ağız araştırmalarında kullanılan yöntemleri uygular. |
| ÖÇ06 | Ağızlarla ilgili tasnif çalışmalarını ve ağızların söz varlığını tanır. |
| ÖÇ07 | Ağızların yazı diliyle ilişkisini ve ağız bilimi araştırmalarının niçin gerekli olduğunu açıklar. |
| ÖÇ08 | Ağızların oluşumuna katkıda bulunan unsurları ve ağızlardaki karşıtlık ve benzerliklerin sebeplerini açıklar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 3 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | 3 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | 5 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | 3 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkolojiyle ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | 2 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | 5 |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | 5 |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ağız kavramını, bu kavramın dil, şive, lehçe, diyalekt, aksan gibi benzer kavramlarla ilişkisi ve bunlar arasındaki yerini, ağız bilimi araştırmalarının gerekliliğini, ağızlar ve yazı dili ilişkisini tanır. | Kaynak okuma | |
| 2 | Anadolu ağızları üzerinde yapılan ilk çalışmalar: Yabancı araştırıcılar dönemi (1867-1940) ve Ahmet Caferoğlu dönemi (1940-1950). Ahmet Caferoğlu dönemi sonrası günümüze kadar yapılan ağız metni derleme ve inceleme çalışmalarını tanır. | Kaynak okuma | |
| 3 | Anadolu ağızlarındaki çeşitli dil unsurlarıyla (sıfat-fiil ekleri, fiil çekimi vb.) ilgili çalışmaları, Anadolu ağızlarının söz varlığını, Anadolu ağızlarının tasnifiyle ilgili çalışmaları tanır. | Kaynak okuma | |
| 4 | Ağız araştırmalarında yöntem: Sahaya çıkmadan yapılacak hazırlık çalışmaları ve saha çalışmasında dikkat edilecek noktaları, derlenen ağız malzemesinin metne dönüştürmesini, ağız metni işaretlerini ve bunlarla ilgili değerlendirmeleri kavrar. | Kaynak okuma | |
| 5 | Rumeli ağızlarıyla ilgili olarak yabancı araştırıcılar tarafından yapılmış derleme ve inceleme çalışmalarını, Rumeli ağızlarıyla ilgili olarak yerli araştırıcılar tarafından yapılmış derleme ve inceleme çalışmalarını tanır. | Kaynak okuma | |
| 6 | Rumeli ağızlarının tasnifi konusunda yapılan çalışmaları ve bu çalışmalarda kullanılan ölçütleri, Rumeli ağızları üzerindeki Kıpçak tesirini kavrar. | Kaynak okuma | |
| 7 | Anadolu ve Rumeli ağızları üzerindeki çalışmaların bir bütün halinde değerlendirir. | Kaynak okuma | |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | |
| 9 | Kars ve Erzurum ağzının karakteristik özelliklerini tanır. | Kaynak okuma | |
| 10 | Diyarbakır ağzının karakteristik özelliklerini tanır. | Kaynak okuma | |
| 11 | Batı Karadeniz ve Doğu Karadeniz ağzının karakteristik özelliklerini tanır. | Kaynak okuma | |
| 12 | Batı Anadolu (Ege) ağzının karakteristik özelliklerini tanır. | Kaynak okuma | |
| 13 | Rumeli ağzının karakteristik özelliklerini tanır. | Kaynak okuma | |
| 14 | Anadolu ve Rumeli ağızlarını karşılaştırır. | Kaynak okuma | |
| 15 | Anadolu ve Rumeli ağızları üzerindeki çalışmaları bir bütün halinde değerlendirir. | Kaynak okuma | |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 8 | 8 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 24 | 24 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 88 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,52 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||