TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TRKZ302 |
| Ad | Metindilbilim |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi BİLAL ERDEM DAĞISTANLIOĞLU |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bir bilim dalı olarak metindilbilimin doğuşunu, amacını ve tümce ötesi anlayışı keşfetme,metindilbilim yaklaşımlarını ve metinsellik ölçütlerini kavrama, metnin büyük ve küçük yapısına yönelik uygulamalar yapma.
Dersin İçeriği
Metin kavramının tarihçesi, tümce ötesi anlayış, metindilbilimin doğuşu, metindilbilim yaklaşımları ve metinsellik ölçütleri, bağdaşıklık ögeleri.
Dersin Ön Koşulu
Yok.
Kaynaklar
Aksan, Doğan (2000), Her Yönüyle Dil- Ana Çizgileriyle Dilbilim ( Üç cilt birlikte 3. baskı), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 439. Demirci, Kerim (2015). Türkoloji için Dilbilim: Konular Kavramlar Teoriler. Anı Yayıncılık. Günay, Doğan (2007). Metin Bilgisi. Multilingual. İmer, Kamile vd. (2011). Dilbilim Sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. Kerimoğlu, Caner (2016). Genel Dilbilime Giriş. Pegem Akademi Yayıncılık. Kıran, Zeynel ve Eziler Kıran, Ayşe (2013). Dilbilime Giriş. Seçkin Yayıncılık. Uzun, N. Engin (1998), Dilbilgisinin Temel Kavramları- Türkçe Üzerine Tartışmalar, Ankara. Vardar, Berke (2001), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul: Multilingual. Vardar, Berke (2002), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual.
Notlar
Aksan, Doğan (2000), Her Yönüyle Dil- Ana Çizgileriyle Dilbilim ( Üç cilt birlikte 3. baskı), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 439. Demirci, Kerim (2015). Türkoloji için Dilbilim: Konular Kavramlar Teoriler. Anı Yayıncılık. Günay, Doğan (2007). Metin Bilgisi. Multilingual. İmer, Kamile vd. (2011). Dilbilim Sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. Kerimoğlu, Caner (2016). Genel Dilbilime Giriş. Pegem Akademi Yayıncılık. Kıran, Zeynel ve Eziler Kıran, Ayşe (2013). Dilbilime Giriş. Seçkin Yayıncılık. Uzun, N. Engin (1998), Dilbilgisinin Temel Kavramları- Türkçe Üzerine Tartışmalar, Ankara. Vardar, Berke (2001), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul: Multilingual. Vardar, Berke (2002), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Metin kavramının tarihçesini ve metindilbilimin doğuşunu kavrar. |
| ÖÇ02 | Metindilbilim yaklaşımlarını kavrar. |
| ÖÇ03 | Metinsellik ölçütlerinin temel özelliklerini ayırt eder. |
| ÖÇ04 | Metnin kaç tür yapısı olduğunu kavrar. |
| ÖÇ05 | Bağdaşıklık ögelerini ayırt eder. |
| ÖÇ06 | Örnekler üzerinde bağdaşıklık ögelerinin özelliklerini kavrar. |
| ÖÇ07 | Örnek metinler üzerinde bağdaşıklık ögelerini gösterir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil eğitiminin temel kavram ve terimlerini açıklar. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyatın temel kavramlarını, Türk ve dünya edebiyatının başlıca yazar ve eserlerini bilir. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçenin anlama (dinleme ve okuma) ve anlatma (konuşma ve yazma) becerilerini; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yönüyle bilir. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi ve dil bilimin yeri ve önemini belirler. | 2 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçe öğretimi ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir. | |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini, Türkçenin tarihî gelişimini ve bu gelişime bağlı olarak yaşanan değişimleri inceler. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dil bilgisini (ses, şekil, yapı, anlam, köken, söz dizimi vb.) tüm alanlarıyla ayırt eder. | 3 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencinin gereksinimine uygun Türkçeye ilişkin materyal geliştirir ve etkinlik tasarlar. | 2 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüm dil becerilerini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) geliştirmeye yönelik yöntem ve teknikleri kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirir. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dersi öğretim programlarını ve Türkçe öğretiminde kullanılan materyalleri (Türkçe ders kitapları, görsel ve basılı malzemeler, maketler vb.) çok yönlü (biçim, içerik vb.) ve eleştirel bir bakış açısıyla inceler. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Ana dili Türkçe olanlara, yabancılara, Türk soylulara ve iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arap alfabesiyle yazılı Türkçe metinleri okur. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Soyut işlemler dönemine geçiş yapmış öğrencilerin dil öğrenme durumlarını ve okudukları kaynakları değerlendirir. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi sözlü ve yazılı iletişimde iyi ve doğru olarak kullanır. | 3 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretiminde başvurulan mevcut ve yeni yaklaşım, yöntem, teknik ve stratejileri kullanır. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretimine ilişkin kazandığı bilgi ve becerileri, okullarda gözlem ve uygulama boyutlarıyla ortaya koyar. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi ve becerileri Türkçe öğretmenliğine uyarlar. | 2 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Etkili iletişimin ögeleri olan empati, aktif dinleme, ben dili kullanımı ve çatışma çözme becerilerini vb. verimli bir şekilde gerçekleştirir. | |
| PÖÇ19 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin seviyelerine uygun edebî ve öğretici metinleri Türk ve dünya edebiyatı ürünlerinden seçer. | 2 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe ve yabancı dilde bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin olarak kullanır. | |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe öğretimiyle ilgili sorunları tanımlar, olay ve olguları kavramsallaştırır, bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler, verileri yorumlar ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirir. | |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin dil kazanımlarını farklı yöntemler kullanarak çok yönlü değerlendirir. | |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Uygulamalarda, bireysel ve grup çalışmalarında, karmaşık sorunları çözmek için sorumluluk alır ve aldığı görevi etkin bir şekilde yerine getirir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Metin kavramının kökeni, tarihçesi ve metindilbilimin doğuşu | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Temel kavramlar | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Metindilbilim yaklaşımları | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Metinsellik ölçütleri I | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Metinsellik ölçütleri II | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | Metin yapısı I | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Metin yapısı II | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınav | Sınav | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
| 9 | Bağdaşıklık ögeleri (Art gönderim ve ön gönderim) I | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Bağdaşıklık ögeleri (Art gönderim ve ön gönderim) II | İlgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Bağdaşıklık ögeleri (Değiştirim) | Uygulama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Örnek metinlerin bağdaşıklık görünümlerinin incelenmesi I | Uygulama | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Örnek metinlerin bağdaşıklık görünümlerinin incelenmesi II | Uygulama | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Örnek metinlerin bağdaşıklık görünümlerinin incelenmesi III | Uygulama | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Örnek metinlerin bağdaşıklık görünümlerinin incelenmesi IV | Uygulama | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||