TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | OMZ208 |
| Ad | Malzeme II |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 4. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ABDULKADİR YAŞAR |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. ABDULKADİR YAŞAR
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı çeliklere uygulanan ısıl işlemler ile ilgili temel kavramları öğretmek, bu temel bilgileri kullanarak tasarım ve imalat için malzeme özelliklerini iyileştirebilme kabiliyeti kazandırmaktır.
Dersin İçeriği
Saf demir için ısıl dönüşüm diyagramı ve kristal yapıları. Demir-karbon denge diyagramı. Zaman-sıcaklık dönüşüm diyagramları. Perlit, beynit ve martenzit oluşumları oluşumu. Sertleştirilebilme. Çeliklere uygulanan ısıl işlemler. Tavlama işlemleri. Sertleştirme. Sertleştirme sonucuna etki eden faktörler; ısıtma ortamı, ısıtma hızı, bekletme süresi, sertleştirme sıcaklığı. Sertleştirmede kullanılan soğutma metotları; Doğrudan soğutma, martemperleme, östemperleme. Soğutma ortamları; su, tuzlu su, yağ, su bazlı polimer sıvılar, hava. Yüzey sertleştirme işlemleri; alevle sertleştirme, indüksiyon ile sertleştirme. Karbürleme ve karbürleme sonrası uygulanan ısıl işlemler, nitrürleme, karbonnitrürleme. Tasarımın ısıl işlemlerdeki rolü ve ısıl gerilmeler.
Dersin Ön Koşulu
Bu ders için ön koşul yoktur.
Kaynaklar
William D. Callister, David D. Rethwisch, Recep Artır and Cuma Bindal (Çevirmen), Malzeme Bilimi ve Mühendisliği , Nobel Akademik Yayıncılık, 992s, 2014.
Notlar
Derse yönelik sunumlar ve dersin sorumlu öğretim elemanının notları
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Demir-Karbon Denge Diyagramını, Zaman-Sıcaklık Dönüşüm Diyagramlarını ve bu diyagramların ısıl işlemlerde kullanımının önemini kavrar. |
| ÖÇ02 | Sertleştirilebilme kabiliyetinin nasıl belirlenebileceğini anlar ve elde edilen sonuçları pratikteki uygulamalar için açıklar. |
| ÖÇ03 | Alaşım elementlerinin sertleştirilebilme kabiliyetine etkilerini kavrar. |
| ÖÇ04 | Metallerin yapısı ile malzeme özellikleri arasındaki ilişkileri yorumlama yeteneği kazanır. |
| ÖÇ05 | Isıtma ve soğutmada oluşacak yapısal dönüşümleri açıklar. |
| ÖÇ06 | Isıl işlem parametrelerinin elde edilecek yapı ve özelliklere etkilerini açıklar. |
| ÖÇ07 | Tasarım ve imalatta istenilen malzeme özellikleri için ısıl işlem yöntemi seçer. |
| ÖÇ08 | Herhangi bir ısıl işlem sonrası elde edilebilecek özellikleri kavrar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen bilimleri ve Otomotiv mühendisliği disiplinine özgü konularda yeterli bilgiyi ve bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanır. | |
| PÖÇ02 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Otomotiv mühendisliği alanındaki uygulamalarda karmaşık mühendislik problemlerini saptar, tanımlar ve bilimsel yöntemlerle çözer. | |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Otomotiv mühendisliği alanında, gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında belirli gereksinimleri karşılayan karmaşık bir sistem, süreç, cihaz veya ürünü tasarlar ve bu süreçte modern tasarım yöntemlerini etkin bir şekilde uygular. | 4 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Otomotiv Mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma amacıyla bilişim teknolojilerinden yararlanır. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Otomotiv mühendisliği alanında karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlar, deney yapar, veri toplar, sonuçları analiz eder ve yorumlar. | |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Disiplin içi (Otomotiv Mühendisliği) ve çok disiplinli takımlarda bireysel ve ekip üyesi olarak etkin biçimde sorumluluk alır. | |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Otomotiv mühendisliği ile ilgili mevzuata hakim olma ve mesleki etik sorumluluk bilincini kazanır. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin bilincinde olma ve otomotiv mühendisliği alanında kendini sürekli geliştirerek yeniler. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Otomotiv mühendisliği alanı ile ilgili Türkçe/İngilizce sözlü ve yazılı şekilde iletişim kurabilme, rapor yazabilme, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme ve iletişim teknolojilerini kullanabilme becerisi kazanır. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Proje tasarlama ve yönetme bilgilerini kullanarak, otomotiv mühendisliği uygulamalarına ilişkin yeni fikirler geliştirme ve gerçekleştirilmesi yönünde girişimde bulunur. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Otomotiv Mühendisliği uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın otomotiv mühendisliği alanına yansıyan sorunları ve çözümlerinin hukuksal sonuçları hakkında farkındalığa sahip olur. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Demirin dönüşüm diyagramı, ferrit ve östenitin kristal yapıları ve özellikleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Demir karbon denge diyagramı, sade karbonlu çeliklerde yavaş ısıtma ve soğutma sonucu oluşan yapılar ve özellikleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 3 | Zaman sıcaklık dönüşüm ve İzotermal dönüşüm ve sürekli soğuma dönüşüm diyagramları | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 4 | Sertleşme kabiliyeti ve sertleşme kabiliyeti ile ilgili verilerin belirlenmesi ve kullanımı | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Çeliğin ısıl işlemine giriş, östenitleştirme, küreselleştirme ve yeniden kristalleşme işlemleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 6 | Gerilim giderme, yumuşatma tavı ve normalizasyon işlemleri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 7 | Sertleştirme işlemi; ısıtma ortamı, ısıtma hızı, sertleştirme sıcaklığı ve bekletme süresinin etkileri | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 8 | Ara Sınav | Yazılı Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Doğrudan soğutma, martemperleme, ostemperleme ve temperleme işlemleri, soğutma ortamları | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Yüzey sertleştirme işlemleri; Karbürleme, karbürleme yöntemleri ve karbürleme sonrası uygulanan ısıl işlemler, | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 11 | Alev ve endüksiyon yöntemleriyle yüzey sertleştirme, nitrürleme | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 12 | Tasarımın ısıl işlemlerde önemi ve artık gerilmeler | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Vaka çalışmaları; sertleştirme işlemlerinde olabilecek problemler ve giderilmesi | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Metalografi | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 15 | Kompozit Malzemeler | İlgili konu ders notlarından ve referans kaynaklardan okunmalıdır. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yazılı Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yazılı Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||