TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | CEN471 |
| Ad | Natural Language Processing |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 7. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | İngilizce |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. UMUT ORHAN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. UMUT ORHAN
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Doğal dil işlemede kullanılan yöntem ve yaklaşımların öğrenilmesi
Dersin İçeriği
Doğal dillerin bilgisayarda işlenmesi
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Daniel Jurafsky and James H. Martin, Speech and language processing an introduction to natural language processing, computational linguistics, and speech, 2000.
Notlar
Makaleler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Doğal dil işleme terimlerini açıklar |
| ÖÇ02 | N-gram analizinin ne olduğunu ve nasıl yapıldığını açıklar |
| ÖÇ03 | Belirsizlik giderme ve benzerlik ölçümü yardımıyla anlamsal analiz yapar |
| ÖÇ04 | WordNet üzerinde yeni bir synset tanımlar |
| ÖÇ05 | NLP araçları için bir derlem kullanabilir |
| ÖÇ06 | Özetleme, soru cevaplama ve makine çevirisi sistemleri hakkında yorum yapabilir |
| ÖÇ07 | Büyük dil modellerini açıklar |
| ÖÇ08 | Açık kaynak LLM'ler ile NLP görevlerini yapar |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. | 4 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. | 3 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. | 4 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. | 1 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. | 2 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk ve mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. | 2 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | DDİ kavramına ve terimlerine giriş | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Normalizasyon, Birimlere ayırma, Gövdeleme, Çözümleme | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Sözdizimi, N-Gram analizi | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Derlem hazırlama | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Cümle öğelerini etiketleme, Treebank | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Anlamsal analiz (olasılıksal yöntemler) | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Morfolojik ve kelime anlam belirsizliği giderme | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | Ara Sınav | Ders notları ve uygulamalara hazırlanmak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Kelime ve Cümle benzerliği | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Çizge tabanlı ağlar: WordNet, Çizge tabanlı benzerlik | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | Diyalog sistemleri, Soru cevaplama | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Makine çevirisi | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Anahtar kelime çıkartma, özetleme | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Yorumlamak (farklı şekilde söylemek) | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Final için Tekrar | Ders notunun ilgili bölümünü incelemek | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders notları ve uygulamalara hazırlanmak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ders notları ve uygulamalara hazırlanmak | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||