TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | BK0066 |
| Ad | Böcek - Bitki İlişkileri |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. EKREM ATAKAN |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu ders kapsamında morfolojik direnç (örneğin tüy ve kıllar, dikenler, sert dokulu yapraklar), herbivor gelişimin engelleyen veya onları öldüren toksik kimyasallar (Antibiyosis ve antiksenosiz ile, alkaloidler terpenoidler ve feoliksler phenoller ve quinon’lar), gerek nektar ve polenlerle ve gerekse uçucu bileşenler salgılayarak zararlı herbivor organizmaların doğal düşmanları cezbederek oluşan direnç konularında bilgiler sunulacaktır. Buna ilave olarak, monofag, oligofag ve polifag böceklerin konukçularını bulma yolları ve ayrıca, böcek-bitki ilişkileri yönünden bazı böcek takımlarından örnekler verilecektir.
Dersin İçeriği
Bitkiler herbivor böcek ve akarlar saldırılarına karşı, çeşitli morfolojik biyokimyasal ve moleküler mekanizmalarıyla karşı koyarlar veya oluşacak zararı telafi ederler. Herbivorlara karşı (bitkiyle beslenen zararlı organizmalar) biyokimyasal savunma mekanizması oldukça geniş kapsamlı ve son derece dinamiktir, olup savunmayı doğrudan veya dolaylı yoldan sağlarlar. Savunma bileşikleri ya bitki tarafından doğrudan veya bitki zarar gördüğünde tepkisel olarak üretilirler, böylelikle herbivor organizmanın beslenmesini gelişmesini ve yaşamasını etkilerler. Buna ilave olarak bitkiler herbivor zararlı organizmaların doğal düşmanlarını cezbedici uçucu organik bileşikler salgılarlar. Bu savunma stratejileri ya bağımsız olarak yada birbirleriyle bağlantılı olarak iş görür. Bu şekilde bitkide uyarılmış direnç, zararlı mücadelesinde kullanılan böcek öldürücülerin kullanımını azaltabilir. Böceklere karşı konukçu bitki direnci özellikle uyarılmış direnç, böceklere karşı direnci yönlendiren sekonder metabolitlerin kimyasal olarak sağlanmasıyla yönlendirilebilinir.
Dersin Ön Koşulu
Entomoloji Dersi
Kaynaklar
Robb A. 2004. Insect Resistance in Crops: Morphologic, Biochemical & Physical Characteristics C. Michael Smith, 2000. International Plant Resistance to Insects
Notlar
Robb A. 2004. Insect Resistance in Crops: Morphologic, Biochemical & Physical Characteristics C. Michael Smith, 2000. International Plant Resistance to Insects
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Bitkilerin böceklere karşı geliştirdiği savunma mekanizmalarını öğrenir. |
| ÖÇ02 | Böceklerin bitkilerle olan besinsel ilişkileri ve besini bulma yolları |
| ÖÇ03 | Böceklerin bitkilerle olan davranış ilişkileri |
| ÖÇ04 | Bitkilerin geliştirdiği savunma mekanizmalarıyla mücadele yollarını öğrenir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel bilim, genel ziraat mühendisliği, bitkisel üretimle ilgili temel konularda bilgi sahibi olur. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kültür bitkilerinde verim kaybına neden olan hastalık, zararlı ve yabancı otların biyolojisi, ekolojisi, sistematiği ve mücadele yöntemlerini öğrenir. | 2 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Kültür bitkilerinde verim kaybına neden olan hastalık, zararlı ve yabancı otların tanısı, biyolojisi ve mücadelesini uygulamalı olarak öğrenir. | 2 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bitki koruma problemlerini kavrar, bilimsel yöntemlerle çözümü için gerekli beceriyi kazanır. | 3 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Laboratuvar kullanma, analiz yapma ve sonuçları değerlendirme, yorumlama ve rapor yazma becerisi kazanır. | 2 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bitki koruma problemlerine karşı uygun mücadele yöntemlerini seçerek, pratikte doğru kullanımını sağlar. | 3 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Gerekli teknolojileri kullanarak bilgiye ulaşır, bunları sentezleyerek sözlü sunumlar yapar. | 4 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemleri belirleme ve bunların çözümünde üst düzey bilimsel araştırma yöntemlerini kurgulama ve kullanma becerisi kazanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı veya projeyi bağımsız olarak yürütebilme, pratikte karşılaşılan sorunların çözümü için yeni yaklaşımlar geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilme | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili problemleri belirleme ve bunların çözümünde üst düzey bilimsel araştırma yöntemlerini kurgulama ve kullanma becerisi kazanır | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Genelde bitki koruma, özelde uzmanlık alanındaki bilgileri geliştirebilir, derinleştirebilir, bilime yenilik getirecek ve özgün sonuçlara ulaşacak çalışmalar yapma ve yaptırma yetisi kazanır. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Özgün buluş, görüş, yaklaşım ve önerilerini uzmanlardan oluşan topluluklar önünde savunabilir, etkili iletişim kurarak tartışabilir. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bitki Koruma ile ilgili konuları diğer bilim alanları ile ilişkilendirebilir, yeni ve karmaşık fikir, olay ve olguların değerlendirmesinde uzmanlık gerektiren bilgileri etkin biçimde kullanır. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bitki koruma alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal ve kültürel ilerlemelerin; bilgi toplumu oluşturma, bilimsel yöntemlerle sorun çözme ve karar aşamalarında etkin görevler üstlenebilir. | |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bitki Koruma alanında edindiği bilgi ve deneyimlerini, üretim alanında karşılaştığı problemlerin çözümünde kullanır, kamu ve özel kuruluşlarda görev alır veya danışmanlık hizmeti verir. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Elde ettiği araştırma ve proje sonuçlarını rapor/tez haline dönüştürebilme ve bunları uluslararası toplantılarda ve dergilerde sunabilme ve yayınlayabilme becerisi kazanır. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Bitkilerin böcekler için önemi, besin barınma yeri ve yumurta bırakma davranışları | Power point sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | Bitkiler ile herbivor ve tozlayıcı böcekler arasındaki ilişkiler | Power point sunumu ve ders notları ingizce notlar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 3 | Monofag, Oligofag ve Polifag Böceklerin konukçularını bulma yolları | Power point sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | Semiochemical, Pheromone, Allomone, Kairomone, | Power point sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 5 | Polyphagy ve Monophagy, Chemotaxis, Geotaxis, Phenol ve Quinone | Power point sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 6 | Böceklerin bitkilerde beslendiği kısımlar | Power point sunumu ver ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 7 | Bitkilerde böceklere karşı savunma mekanizmaları | Power point sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Performans Değerlendirmesi |
|
| 9 | Bitkilerin böceklere karşı geliştirdikleri morfolojik savunma mekanizmaları | Power points sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 10 | Antibiyosis ve antiksenosiz ile alkaloidler terpenoidler ve feoliksler | Power point sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Böcek-Bitki besin ilişkileri ile ilgili örnekler -I (Coleoptera, Orthoptera, Thysanoptera) | Power point sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 12 | Böcek-Bitki besin ilişkileri ile ilgili örnekler -2 (Hemiptera) | Power point sunumu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Böcek bitki besin ilişkileri (Diptera ve Hymenoptera) | Power point sunumu ve ders notları | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | Ödev sunumları | Power point sunumu | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Genel değerlendirme | Sunumlar | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||