RTST714 Toplumsal Tarih ve Sinema Sosyolojisi

Genel Bilgi

Dersin Amacı / Hedefi

Bu ders, küresel ve ulusötesi bir bağlamda film, sinema seyircisi ve sinema kurumları hakkında eleştirel bir anlayış sağlamayı amaçlamaktadır. Öğrenciler, kültürel çalışmalar, feminist çalışmalar, queer çalışmaları ve postkolonyal çalışmalar gibi sosyolojik ve disiplinlerarası mercekler aracılığıyla seyirci katılımı, film metinleri ve endüstri arasındaki çok katmanlı dinamikleri analiz edeceklerdir.

Dersin İçeriği

Bu ders, öğrencilerin sosyolojik becerilerini ve tarihsel sosyoloji bilgilerini geliştirmeleri için bir fırsat olarak tasarlanmıştır. Sosyolojik tahayyülü sinema tarihi çalışmaları ve filmlerle bir arada inşa etmeyi hedefleyen ders kapsamında, hem Türkiye tarihinin Dünya tarihindeki izdüşümü hem de bu tarihsel bağlam içerisinde sinemanın sosyolojik olarak nasıl deneyimlendiği tartışılacaktır. 1895 ve 2000'li yıllar arasındaki sinema tarihine genel bir bakış sunan bu derste odak noktası (Batı) Avrupa, ABD ve Türkiye arasında bölünmüştür. Sinema tarihyazımı üzerine giriş niteliğindeki düşüncelerin ardından, şu alt temalar ve akımlar ele alınacaktır: metin olarak film; sinema izleyicileri ve sinemaya gitme deneyimleri; sinema kurumları. Toplumsal sorunlar ve gerçekliklerin filmlere yansıması yine ders kapsamında yer almaktadır. Bir seminer olarak tasarlanan bu ders için öğrencilerden belirli bir toplumsal olgu/sorunu sinema tarihi ile ilişkilendirerek araştırması beklenmektedir. Tarihsel sosyolojik perspektife uygun şekilde arşiv taraması, sözlü tarih gibi yöntemler kullanarak öğrenciler seminer çalışmaları tasarlayacaklardır.

Dersin Ön Koşulu

Yok

Kaynaklar

• Akbulut H (2018) Bir seyirci araştırmasından etnografik deneyimler ve hikayeler. Folklor ve Edebiyat 95(3): 13–34. • Arslan, U.T. (2012). Bir Kapıdan Gireceksin: Türkiye Sineması Üzerine Denemeler. İstanbul: Metis. • Arslan, U.T. (2020). Kat-Sinema ve Etik. İstanbul: Metis. • Bauman, Z. (1999). Sosyolojik Düşünmek. İstanbul: Ayrıntı. • Biltereyst D, Meers P (2016) New cinema history and the comparative mode: Reflections on comparing historical cinema cultures. Alphaville: Journal of Film and Screen Media 1: 113–132. • Çam A, Şanlıer İ (2019) Toros yayla köylerinde sinema deneyimleri: Modernlik, şehir, sinema ve seyirci ilişkilerine dair bir soruşturma. Sinefilozofi Dergisi 3(7): 415–436. • Caunce, S. (2008). Sözlü Tarih ve Yerel Tarihçi. Ankara: Tarih Vakfı Yurt. • Çeliktemel-Thomen, Ö. (2015). “Denetimden Sansüre, Osmanlı’da Sinema”, Toplumsal Tarih 255, s. 72-79. • Değişen Seyir Kültürü ve Yeni Seyir Deneyimler. İstanbul: Literatürk Academia. • Delanty, G., Işın, E. (2017). Tarihsel Sosyoloji. İstanbul: Islık. • Diken, B. ve Laustsen, C. (2010). Filmlerle Sosyoloji. İstanbul: Metis. • Duruel Erkılıç, S. (2012). “2000 sonrası Türk Sinemasında Tarih ve Bellek”, Türk Sinemasında Tarih ve Bellek, Ankara: De Ki, s. 153-195. • Erdoğan, N. (1995). “Ulusal Kimlik, Kolonyal Söylem ve Yeşilçam Melodramı”, Toplum ve Bilim 67: 178-198. • Ergut, F. (Ed.) (2007). Tarihsel Sosyoloji: Stratejiler, Sorunsallar, Paradigmalar. Ankara. Tarih Vakfı Yurt. • Göktürk, D., Levent Soysal ve İpek Türeli (2011) İstanbul Nereye? Küresel Kent, Kültür, Avrupa. İstanbul: Metis. • Gürata A (2007) Hollywood in vernacular: Translation and cross-cultural reception of American films in Turkey. In: Stokes M, Allen RC, Maltby R (eds) Going to the Movies: Hollywood and the Social Experience of Cinema. Exeter: University of Exeter Press, pp.333–347. • Koçak, O. (2001). “1920’lerden 1970’lere Kültür Politikaları”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 2: Kemalizm, Ahmet İnsel (ed.), İstanbul: İletişim. • Kovács, András Balint. Modernizmi Seyretmek: Avrupa Sanat Sineması, 1950-1980, çev. Ertan Yılmaz, Ankara: De ki, s. 87-221; 227-404. • Özen, S. (2015). “Bir Tarih Malzemesi Olarak Film: Manaki Kardeşlerin ‘Hürriyet’ Çekimleri, Toplumsal Tarih 255, s. 62-71. • Özsoy, A. (Ed.) (2020). Sinema Seyir ve Seyirci: Türkiye’de 2000 Sonrası • Rancière, J. (2010). Özgürleşen Seyirci, çev. E. Burak Şaman, İstanbul: Metis. • Şanlıer Yüksel, İ. ve Çam, A. (2019b). Adana Sinema Tarihinden Kadınların Seyir Deneyimine Dair Fragmanlar. Kültür ve İletişim, (44), 63-94. • Vitrinel. E. , ""Benim Yerim"den "Yok-yerler"e: İstanbul'da Güncel Seyir Deneyimine Dair Salon-içi Manzaralar", sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 11:2, 227-265, (2020). • Vitrinel. E. , "Türkiye'de Görsel-İşitsel Korsan: Bir Endüstrinin Korsan Film Satıcıları Üzerinden Özdüşünümü", Moment Journal, 7:2, 241-264, (2020). • Yaren, Ö. (2008). Altyazılı Rüyalar Avrupa Göçmen Sineması. İstanbul: De Ki.

Notlar

• Akbulut H (2018) Bir seyirci araştırmasından etnografik deneyimler ve hikayeler. Folklor ve Edebiyat 95(3): 13–34. • Arslan, U.T. (2012). Bir Kapıdan Gireceksin: Türkiye Sineması Üzerine Denemeler. İstanbul: Metis. • Arslan, U.T. (2020). Kat-Sinema ve Etik. İstanbul: Metis. • Bauman, Z. (1999). Sosyolojik Düşünmek. İstanbul: Ayrıntı. • Biltereyst D, Meers P (2016) New cinema history and the comparative mode: Reflections on comparing historical cinema cultures. Alphaville: Journal of Film and Screen Media 1: 113–132. • Çam A, Şanlıer İ (2019) Toros yayla köylerinde sinema deneyimleri: Modernlik, şehir, sinema ve seyirci ilişkilerine dair bir soruşturma. Sinefilozofi Dergisi 3(7): 415–436. • Caunce, S. (2008). Sözlü Tarih ve Yerel Tarihçi. Ankara: Tarih Vakfı Yurt. • Çeliktemel-Thomen, Ö. (2015). “Denetimden Sansüre, Osmanlı’da Sinema”, Toplumsal Tarih 255, s. 72-79. • Değişen Seyir Kültürü ve Yeni Seyir Deneyimler. İstanbul: Literatürk Academia. • Delanty, G., Işın, E. (2017). Tarihsel Sosyoloji. İstanbul: Islık. • Diken, B. ve Laustsen, C. (2010). Filmlerle Sosyoloji. İstanbul: Metis. • Duruel Erkılıç, S. (2012). “2000 sonrası Türk Sinemasında Tarih ve Bellek”, Türk Sinemasında Tarih ve Bellek, Ankara: De Ki, s. 153-195. • Erdoğan, N. (1995). “Ulusal Kimlik, Kolonyal Söylem ve Yeşilçam Melodramı”, Toplum ve Bilim 67: 178-198. • Ergut, F. (Ed.) (2007). Tarihsel Sosyoloji: Stratejiler, Sorunsallar, Paradigmalar. Ankara. Tarih Vakfı Yurt. • Göktürk, D., Levent Soysal ve İpek Türeli (2011) İstanbul Nereye? Küresel Kent, Kültür, Avrupa. İstanbul: Metis. • Gürata A (2007) Hollywood in vernacular: Translation and cross-cultural reception of American films in Turkey. In: Stokes M, Allen RC, Maltby R (eds) Going to the Movies: Hollywood and the Social Experience of Cinema. Exeter: University of Exeter Press, pp.333–347. • Koçak, O. (2001). “1920’lerden 1970’lere Kültür Politikaları”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 2: Kemalizm, Ahmet İnsel (ed.), İstanbul: İletişim. • Kovács, András Balint. Modernizmi Seyretmek: Avrupa Sanat Sineması, 1950-1980, çev. Ertan Yılmaz, Ankara: De ki, s. 87-221; 227-404. • Özen, S. (2015). “Bir Tarih Malzemesi Olarak Film: Manaki Kardeşlerin ‘Hürriyet’ Çekimleri, Toplumsal Tarih 255, s. 62-71. • Özsoy, A. (Ed.) (2020). Sinema Seyir ve Seyirci: Türkiye’de 2000 Sonrası • Rancière, J. (2010). Özgürleşen Seyirci, çev. E. Burak Şaman, İstanbul: Metis. • Şanlıer Yüksel, İ. ve Çam, A. (2019b). Adana Sinema Tarihinden Kadınların Seyir Deneyimine Dair Fragmanlar. Kültür ve İletişim, (44), 63-94. • Vitrinel. E. , ""Benim Yerim"den "Yok-yerler"e: İstanbul'da Güncel Seyir Deneyimine Dair Salon-içi Manzaralar", sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 11:2, 227-265, (2020). • Vitrinel. E. , "Türkiye'de Görsel-İşitsel Korsan: Bir Endüstrinin Korsan Film Satıcıları Üzerinden Özdüşünümü", Moment Journal, 7:2, 241-264, (2020). • Yaren, Ö. (2008). Altyazılı Rüyalar Avrupa Göçmen Sineması. İstanbul: De Ki.

Dersin Öğrenme Çıktıları

Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi

Haftalık Akış

Öğrenci İş Yükü - AKTS