TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | JZ319 |
| Ad | Kaya Mekaniği |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-1 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. TOLGA ÇAN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. TOLGA ÇAN
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Öğrencileri kaya mekaniğinin temel prensipleri hakkında bilgilendirerek, kaya malzemelerinin kullanım alanlarının tanımlanması, kaya içinde ve üstündeki tasarımları yapabilme kabiliyeti kazandırmaktır.
Dersin İçeriği
Bu ders kaya mekaniğinin pratik kavramlarını kapsamaktadır. İçerilen konular, kaya kütlesi sınıflandırmaları, süreksizliklerin kesme mukavemeti, tünel ve şev stabilitesi, güvenlik sayısı, olası yenilmeler, kaya düşmesi analizleri, yerinde ve oluşturulan gerilmeler, kaya kütlesi özellikleri, dayanımsız kayaçlarda tünel açma, kaya bulonları ve donatıları, püskürtme betonla iksalama ve kayaçlarda patlatma hasarları
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Kaya Mekaniğine Giriş Richard E. Goodman, Çeviren Kamil Kayabalı Gazi Kitabevi
Notlar
Uygulamalı Jeoteknik Bilgiler, Reşat Ulusay, TMMOB JMO No:38
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Kaya mekaniği temel prensiplerini öğrenir. |
| ÖÇ02 | Kayaçlarda tasarım ve problem çözümlerini anlar. |
| ÖÇ03 | Kayaçların malzeme kullanımındaki prensiplerini öğrenir. |
| ÖÇ04 | Bilgisayar yazılımları ile kaya mekaniği problemlerini çözebilme yeteneğini kazanır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen bilimleri ve jeoloji mühendisliği disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi. | 1 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edindiği bilgilerle karmaşık Jeoloji ve Jeoloji mühendisliği problemlerini saptama, tanımlama, analiz etme, formüle etme ve çözüm modelleri seçme (veya geliştirebilme) ve çözme becerisine sahip olmalı. | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Jeoloji ve Jeoloji Mühendisliği ile ilgili karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında ihtiyacı karşılayacak şekilde modern tasarım yöntemlerini kullanarak tasarlama ve uygulama becerisine sahip olmalı. | 4 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Jeoloji ve Jeoloji Mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan karmaşık bir problemin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisine ve bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanabilme becerisine sahip olmalı. | |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya Jeoloji ve Jeoloji Mühendisliği disiplinine özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama ve sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisine sahip olmalı. | 4 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisine sahip olmalı. | 3 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisine sahip olmalı. | |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisine sahip olmalı. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Mühendislik problemlerini çözerken etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi sahibi olmalı. | 4 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Jeoloji ve Jeoloji Mühendisliği uygulamalarının çözümünde evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | 3 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Kaya mekaniğine Giriş; Tarihsel gelişim, kaya mekaniği uygulama alanları | Literatür çalışması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Kayacın Tanımlanması; Malzeme ve kütle ölçeğinde tanımlama, mekanik özellikler, saha çalışmaları, Hoek ve Brown Kriteri | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Yeraltısuyu; Kayaç içinde su, basınç ve akma kavramı | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Kaya Ayrışması; Ayrışma zonları ve derecelerinin tanımlanması | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | Gerilme; Kuvvetler, gerilmeler ve bunların etkileri, kayadaki gerilmelerin kaynağı ve sebepleri, gerilme ölçüm yöntemleri | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 6 | Kaya Davranışının Ölçümü, Tahmini ve İzlenmesi; Tasarım yöntemleri, gerilme ve deformasyonların sahada ölçüm yöntemleri, dinamik elastik davranış, şişme davranışı, eklem deformasyonu, sertlik ve uyum | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Süreksizliklerin Davranışı; Kesme mukavemetinin tanımlanması | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 8 | Ara Sınav | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Kaya Kazısı ve Duraylılığı; Patlatma yöntemleri, mekanik yöntemler, şev stabilitesi | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 10 | Şev Tasarımı; Kaya düşmeleri, kaymalar, kaymalar, devrilmeler, deney ve tasarım yöntemleri | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 11 | Tünel Mühendisliği; Tünel kazılarında gerilme ve deformasyon dağılımları, kaya donatıları | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Taş Ocakları ve Kayacın Kullanımı; Kaya Malzemeleri, kaynakların değerlendirilmesi, kaya dolgular, balast, beton ve yol yapım agregaları | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Kaya Temelleri; Temel tipleri, sığ temeller, derin temeller, temel saha çalışmaları ve temel tasarımı | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 14 | Kaya Mekaniği Bilgisayar Yazılımlarının Tanıtılması; RocScience ve Plaxis yazılımlarının öğrenci versiyonları ile problem çözümleri (1) | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 15 | Kaya Mekaniği Bilgisayar Yazılımlarının Tanıtılması; RocScience ve Plaxis yazılımlarının öğrenci versiyonları ile problem çözümleri (2) | Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması | Öğretim Yöntemleri: Gösterip Yaptırma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Dönem derslerinin çalışılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Dönem derslerinin çalışılması | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 7 | 7 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 111 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,44 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||