TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | SD0561 |
| Ad | TÜRKLERİN TARİH BOYUNCA KULLANDIĞI ALFABELER II |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Üniversite Dersi |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Melek ÇUBUKCU |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı tarih boyunca Türkçede alfabe, yazı ve yazım meselesi ile yazım özellikleri arasındaki benzerlik ve farklılığın nedenlerini kavramaktır.
Dersin İçeriği
Bu dersin içeriğini Tarih boyunca Türkçede alfabe, yazı ve yazım oluşturur.
Dersin Ön Koşulu
Kaynaklar
Tekin,Talat (1997) Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı, Simurg Yayınları, İstanbul. Ercilasun, Ahmet Bican (2018) Örneklerle Bugünkü Türk Alfabeleri, Akçağ Yayınları, Ankara. Tekin, Şinasi (1993) Eski Türklerde Yazı, Kağıt, Kitap ve Kağıt Damgaları, Eren Yayıncılık, İstanbul. Agop Dilaçar, Türk Yazısının Geçirdiği Evreler, Türk dili, c. XXIX/257, Ankara, 1973 Şirin User, Hatice (2006) Başlangıçtan Günümüze Türk Yazı Sistemleri, Akçağ Yayınları, Ankara. Annemarie von Gabain, "Eski Türkçenin Yazı Dili", Çeviren: Sabit S. Paylı, TDAY Belleten 1959, Ankara 1988, s. 320. Caferoğlu, Ahmet (1984) Türk Dili Tarihi I- II, Enderun Kitabevi, İstanbul. Ercilasun, Ahmet Bican ( 2013) Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara. Porzig, Walter ( 1995) Dil Denen Mucize, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Notlar
Tekin,Talat (1997) Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı, Simurg Yayınları, İstanbul. Ercilasun, Ahmet Bican (2018) Örneklerle Bugünkü Türk Alfabeleri, Akçağ Yayınları, Ankara. Tekin, Şinasi (1993) Eski Türklerde Yazı, Kağıt, Kitap ve Kağıt Damgaları, Eren Yayıncılık, İstanbul. Agop Dilaçar, Türk Yazısının Geçirdiği Evreler, Türk dili, c. XXIX/257, Ankara, 1973 Şirin User, Hatice (2006) Başlangıçtan Günümüze Türk Yazı Sistemleri, Akçağ Yayınları, Ankara. Annemarie von Gabain, "Eski Türkçenin Yazı Dili", Çeviren: Sabit S. Paylı, TDAY Belleten 1959, Ankara 1988, s. 320. Caferoğlu, Ahmet (1984) Türk Dili Tarihi I- II, Enderun Kitabevi, İstanbul. Ercilasun, Ahmet Bican ( 2013) Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara. Porzig, Walter ( 1995) Dil Denen Mucize, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Ses,harf, yazı, alfabe, yazı sistemi, ligatür vb. terimleri tanımlar. Bunlar arasındaki ilişkileri bilir. |
| ÖÇ02 | Türkleri tarih boyunca kullandıkları yazı sistemlerini ve bunların kaynaklarını ve benimsenme gerekçelerini bilir ve açıklar |
| ÖÇ03 | Runik esaslı Köktürk (Orhun) alfabesini bilir, bununla yazılmış metinleri okur. Çevriyazı harfleriyle yazar. |
| ÖÇ04 | Köktürk yazısını ve imla kaidelerii bilir. |
| ÖÇ05 | Eski Uygur yazısını bilir ve Köktürk yazısıyla karşılaştırır. |
| ÖÇ06 | Arap esaslı Osmanlı Türkçesi alfabesini bilir. Bu yazıyla yazılmış matbu metinleri okuyup çevriyazımını yapar. Herhangi bir metni bu alfabeyle yazabilir |
| ÖÇ07 | Osmanlı Türkçesindekiyazma metinlerdekullanılan hat (yazı) türlerini bilir, okur ve bunları birbiriyle karşılaştırır. |
| ÖÇ08 | Türkiye dışındaki Türk boylarının bir kısmının 20. yüzyılda bir dönem kullandıkları Kiril alfabelerini bilir. Bunlar arasındaki farklılıkları özetler. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Arap Alfabesinin özellikleri ve kullanım alanları | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Arap Harfli Türkçe metinlerin ortaya çıkışı | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Arap harfli Türkçe metinlerin sınıflandırılması | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 4 | Osmanlı Türkçesinde kullanılan Arap alfabesinin özellikleri | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 5 | Osmanlı Türkçesinde kullanılan Arap alfabesiyle yazılmış matbu metinler üzerinde yazım özelliklerinin nedenleriyle incelenmesi | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Osmanlı Türkçesinde kullanılan Arap alfabesiyle yazılmış yazma metinler üzerinde yazım özelliklerinin nedenleriyle incelenmesi | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Süryanî ve İbranî alfabesinin özellikleri | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınavlar | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Süryanî ve İbranî alfabesiyle yazılmış metinler üzerinde yazım özelliklerinin nedenleriyle incelenmesi | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | Grek ve Ermeni alfabesinin özellikleri | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Grek ve Ermeni alfabesiyle yazılmış metinler üzerinde yazım özelliklerinin nedenleriyle incelenmesi | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Kiril alfabesinin Özellikleri | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Kiril alfabesinin Türk dünyasında kullanımı | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Kiril alfabesi ile yazılmış metinler üzerinde yazım özelliklerinin nedenleriyle incelenmesi | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 15 | Latin Alfabesinin Türk Dünyasında yerleşmesi | Alfabe, yazı ve yazım ile ilgili makalelerin, ders kitaplarının okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 12 | 7 | 84 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 0 | 0 | 0 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 1 | 1 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 86 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,44 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||