TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ |
| MİMARLIK (YL) | |
| Kod | MM506 |
| Ad | Yapıda Gömülü Karbonun Ölçümü ve Yönetimi |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Ahadollah AZAMI |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
• Gömülü karbon kavramını ve sürdürülebilir bina tasarımındaki önemini anlar. • Bina malzemelerinde ve inşaat süreçlerinde gömülü karbonu ölçmek için yöntemleri ve araçları öğrenir. • Bina tasarımı ve inşaatında gömülü karbonu en aza indirmek için stratejileri keşfeder. • Vaka çalışmalarını değerlendirmek ve prensipleri gerçek dünya projelerine uygular.
Dersin İçeriği
Bu ders öğrencilere binalardaki gömülü karbonu değerlendirme ve yönetme bilgisi sağlar. Bu, malzemelerden, inşaat süreçlerinden ve binanın yaşam döngüsünden kaynaklanan karbon ayak izini ifade eder. Ayrıca, öğrencilerin gömülü karbonu anlamalarına ve bu bilgiyi emisyonları azaltma ve sıfır karbona ulaşma projelerine hemen uygulamalarına yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Bir binanın ömrü boyunca azaltılabilen operasyonel karbonun aksine, gömülü karbon, bir bina tamamlanır tamamlanmaz "kilitlenir". Bu dersler boyunca öğrenciler, mimarlar ve sürdürülebilir yapı ürünü üreticileri de dahil olmak üzere uzman uygulayıcılardan pratik çözümleri nasıl ölçeceklerini, yöneteceklerini ve uygulayacaklarını öğrenecekler.
Dersin Ön Koşulu
Sürdürülebilir mimari ve yapı malzemeleri hakkında temel bilgi
Kaynaklar
Haftalık Program PPS Sunumlar
Notlar
■ Sturgis, S., Targeting Zero-Whole Life and Embodied Carbon Strategies for Design Professionals (2017), RIBA Publishing. ■ Gibbons, O.P., Orr, J.J., Archer-Jones, C., Arnold, W., Green, D. (2022), How to calculate embodied carbon, The Institution of Structural Engineers. ■ Jankovic, L. (2024), Designing Zero Carbon Buildings; Embodied and Operational Emissions in Achieving True Zero (3rd Edition), Routledge. ■ Jones, C., Lowrie, F., Tse, P., Hammond, G. (2011), BSRIA Guide BG 10/2011: Embodied Carbon. The Inventory of Carbon and Energy, BSRIA (Building Services Research and Information Association) ■ Pomponi, F., De Wolf, C., Moncaster, A. (2018), Embodied Carbon in Buildings: Measurement, Management, and Mitigation, Springer International Publishing.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Gömülü karbon temellerini gözden geçirin ve bu bilgiyi emisyonları azaltma ve sıfır karbona ulaşma projelerine nasıl hemen uygulayacağınıza odaklanır. |
| ÖÇ02 | Mimarlar ve sürdürülebilir yapı ürünü üreticileri de dahil olmak üzere uzman uygulayıcılardan pratik çözümleri nasıl ölçeceğinizi, yöneteceğinizi ve uygulayacağınızı öğrenir. |
| ÖÇ03 | Yapı malzemelerinin ve sistemlerinin s gömülüb karbonunu ölçün ve hesaplar. |
| ÖÇ04 | Firma'da karbon stratejisine rehberlik etmek için ortak karbon sertifikalarını ve taahhütlerini anlar. |
| ÖÇ05 | Tüm projelerinizde ilgili ortaklar oluşturarak gömülü karbon hakkında müşterilerinize ve işbirlikçilerinize nasıl iletişim kuracağınızı öğrenir. |
| ÖÇ06 | İnşaatta kullanılan malzemelerin ve süreçlerin çevresel etkisini analiz eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mimarlık kuramı, tarihi ve pratiği ile bunlarla ilişkili diğer sanatlar, teknolojiler ve insan bilimleri hakkında sahip olduğu bilgiyi uzmanlık düzeyinde geliştirerek derinleştirir. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mimarlık, kentsel tasarım ve planlama konularında edindiği bilgiyi tasarım pratiği ya da kuramsal çalışmalarda özgün bir şekilde kullanır. | 1 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir araştırma süreci içinde araştırma ve değerlendirmeye ilişkin yöntemlerden amacına uygun olanını seçerek kullanır. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Mimarlık konu alanı içinde bilginin doğası, kaynakları, bilgi üretimi ve bilginin sınanmasına ilişkin sorunlar konusunda eleştirel düşünce geliştirir. | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sürdürülebilir tasarım, çevresel koruma ve iyileştirme hakkında sahip olduğu bilgiyi uzmanlık düzeyinde geliştirir. | 2 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İnsan ve yaşadığı çevre arasındaki ilişkiyi yapısal, işlevsel, teknik veya estetik bakış açısıyla, disiplinler arası bilgiyle ele alarak yorumlar. | 4 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Kuram ve uygulama alanında yetkin, estetik, teknik, ekolojik vb. gereksinmeleri karşılayacak ortamlar oluşturabilmek amacıyla, yaratıcı, analitik, yenilikçi düşünceyle bilgiyi kullanır. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Konu alanında elde edilen veri, bilgi ve bulguları düzenlemek, yorumlamak ve sunmak için uygun analiz yöntemlerini, bilgisayar teknolojilerini ve sunum tekniklerini seçerek kullanır. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Sorumluluk alarak, bağımsız biçimde veya grup içinde uyumlu olarak bir çalışmayı teorik ve pratik yönleriyle yürütür. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Toplum yararını gözeterek seçilen bir konu alanı ya da belirlenen bir problem konusunda araştırma etiği ve bilimsel etik çerçevesinde, derinlemesine araştırma yapmak veya çözüm üretmek amacıyla, uygun yöntemleri kullanarak verilere ulaşıp sonuçları yorumlayarak çeşitli ortamlarda duyurur. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Mimari süreçlerde ilgili bilgileri bireysel olarak edinerek seçme, değerlendirme, kayıt etme ve çeşitli uygulamalarla deneysel olarak bilgiyi üretir. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alana özgü kavramları ve terminolojiyi bilerek, toplantı ve kongrelere katılarak sunum yaparak uygun iletişim araçlarını kullanarak düşünce ve görüşlerini toplum yararına ve etik kurallar içinde ifade eder. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Mimarlık alanı ile ilgili konularda yenilikçi etik, çevresel ve toplumsal değerleri gözeterek strateji, politika ve uygulama planları geliştirerek çalışma sonuçlarını kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirir. | 4 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alana özgü yurtiçi ve yurtdışında görülen güncel gelişmeleri yabancı dil bilgisini de kullanarak yayınlardan takip ederek yorumlar. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Mimarlık disiplini ile ilişkili olan bilgiyi, problem çözme ve/veya uygulama becerilerini, disiplinler-arası çalışmalarda kullanarak disiplinler arası etkileşimle bilgiyi yorumlar. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ders tanıtımı ve ders içeriğinin sunulması | Bulunmamaktadır | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 2 | Binalarda Gömülü Karbona Giriş | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Çevresel Ürün Beyanları (EPD'ler) | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Bina Kabuğunun Gömülü Karbon Üzerindeki Etkisi | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 5 | Yapısal Sistemler ve Gömülü Karbon | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası |
| 6 | Mekanik, Elektrik ve Sıhhi Tesisat (MEP) Sistemleri | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | İç mekanlar ve Gömülü Karbon | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ödev: Mevcut Binanın Gömülü Karbonu Hakkında Analizler | İlgili Okuma ve Araştırma | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | Gömülü Karbonda Tedarik | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Karbon Muhasebesi: CO₂ ve Diğer Sera Gazlarının Ölçülmesi, İzlenmesi ve Raporlanması | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası |
| 11 | Sertifikalar ve Taahhütler: Genel Bakış | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Sertifikalar ve Taahhütler: Daha Derin Bir İnceleme | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Karar Alma ve Gerçek Eylem | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma |
| 14 | Süreç ve Şirket Kültürü | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | İnceleme/Tartışma/Önerilerin Değerlendirilmesi | İlgili Okuma ve Araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Proje Teslimi | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Proje Teslimi | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 7 | 98 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 6 | 6 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 2 | 2 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 150 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,00 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||