TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ |
| TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI PR. | |
| Kod | TE103 |
| Ad | Türkiye Türkçesi I |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 1. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 4-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 4 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | AE Alan Eğitimi Dersleri Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. YETER TORUN ÖĞRETMEN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, Türkçenin ses ve yapı özelliklerini ayırt etmek.
Dersin İçeriği
Dille ilgili temel kavramlar, dünya dilleri arasında Türkiye Türkçesinin durumu, Türk Dili Tarihi içinde Türkiye Türkçesinin durumu, sesbilgisiyle ilgili temel kavramlar, Türkçenin sesbilgisi, ünlüler ve ünsüzler, ünlü ve ünsüzlerle ilgili ses olayları, Türkiye Türkçesinin morfolojik özellikleri, Türkiye Türkçesinde sözcük yapımı kuralları, ek-kök birleşmeleri ve yapım ekleri dersin içeriğini oluşturmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
Muharrem Ergin , Türkçe Dil Bilgisi Neşe Atabay, S. Özel, İ. Kutluk, Sözcük Türleri Zeynep Korkmaz, Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi)
Notlar
Türkiye Türkçesiyle ilgili gramer kitapları ve makaleler
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Türkiye Türkçesinin Türk dili tarihindeki yeri ve sınırını tespit eder. |
| ÖÇ02 | Türk dilinin özelliklerini örneklerle zenginleştirilerek tanır. |
| ÖÇ03 | Ses ve ses organları, Türkçenin sesleri, Türkçedeki ünlü sesler ve özelliklerini ayırt eder. |
| ÖÇ04 | Kalınlık-incelik uyumunu gösterir. |
| ÖÇ05 | Düzlük-yuvarlaklık uyumunu tespit eder. |
| ÖÇ06 | Büyük ve küçük ünlü uyumlarını örnekler üzerinde uygular. |
| ÖÇ07 | Dilimizin özelleri ve eklerini tanır. |
| ÖÇ08 | Fiilimsileri kavrar ve ayırt eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 3 |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur. | |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır. | 4 |
| PÖÇ05 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir. | 4 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar. | 3 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir. | |
| PÖÇ14 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur. | |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar. | 4 |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Türkiye Türkçesinin Türk dili tarihindeki yeri ve sınırı. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 2 | Ses ve ses organları, Türkçenin sesleri, Türkçedeki ünlü sesler ve özellikleri. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Ünlülerle ilgili ses olayları ve sözcüklerin bu ses olaylarına göre değerlendirilmesi. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | Türkçede ünsüzler ve özellikleri. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 5 | Ünsüzlerle ilgili ses olayları ve sözcüklerin bu ses olaylarına göre değerlendirilmesi. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 6 | Sesler ve ses olayları çerçevesinde Türkçenin sözvarlığı üzerine incelemeler. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Sesler ve ses olayları çerçevesinde Türkçenin sözvarlığı üzerine incelemeler. (II) | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Türkçede Sözcük oluşturma ve Türkçenin yapı bilgisi özellikleri. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | İsimden isim yapan ekler. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 11 | İsimden fiil yapan ekler. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Fiilden isim yapan ekler. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Fiilden fiil yapan ekler. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 14 | Fiilimsiler. | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Fiilimsiler.(II) | Kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Kaynak okuma | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları (II) | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
Güncel dönem payları henüz belirlenmemiştir. Bir önceki dönem payları gösterilmektedir.
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 8 | 8 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 108 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,32 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||