TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ |
| TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI PR. | |
| Kod | TE313 |
| Ad | Karahanlı Türkçesi |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 4-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 4 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | AE Alan Eğitimi Dersleri Z Zorunlu |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. AYŞEHAN DENİZ ABİK |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı Türk dili tarihinde Karahanlı (Hakaniye) Türkçesi olarak değerlendirilen tarihi Türk yazı dilini diğer tarihi yazı dillerinden ayırt edici özellikleri ile tanıtmaktır.
Dersin İçeriği
Bu derste Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı dönemin eserlerinin sesbilgisi biçimbilgisi sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi Karahanlı tarihinin incelenmesi Karahanlı Türkçesinin öncesi ve sonrası ile karşılaştırılması kaynakça bilgisi Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları Divanü Lugatit Türkün yazma metninden şiirler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi sözvarlığı çalışmaları Atabetül Hakayıkın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları Rylands satırlar arası Kuran Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama söz varlığı ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları anlatılmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Arat, R. R. Kutadgu Bilig Metin I Kutadgu Bilig Mısır Nushası.Arat, R. R. Kutadgu Bilig Çeviri.Atalay,B. Divanu Lugatit Türk. Arat, R.R. Atebetul Hakayık.
Notlar
Arat, R. R. Kutadgu Bilig Metin I Kutadgu Bilig Mısır Nushası.Arat, R. R. Kutadgu Bilig Çeviri.Atalay,B. Divanu Lugatit Türk. Arat, R.R. Atebetul Hakayık.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Öğrenci Türkçenin z/ş kolunun ilk islami yazı dili olan Karahanlı Türkçesini açıklar. |
| ÖÇ02 | Karahanlı Türkçesi döneminin dil ve edebiyatını eski Türkçe ile karşılaştırararak değerlendirir. |
| ÖÇ03 | Karahanlı Türkçesinden sonra gelişen yazı dillerinin bu dönemle bağını açıklar. |
| ÖÇ04 | Karahanlı Türkçesi dönemini ses bilgisi biçim bilgisi ve söz varlığı bakımından değerlendirir. |
| ÖÇ05 | Türk kültür tarihinin Karahanlı kesitini açıklar. |
| ÖÇ06 | Türkçenin sözvarlığının kaynak eserlerini açıklar. |
| ÖÇ07 | Günümüz Türk lehçelerinin sözvarlığı ile Karahanlı sözvarlığı arasındaki ilgileri değerlendirir. |
| ÖÇ08 | Türk lehçelerinin dallanma ayrışma zamanlarını açıklar. |
| ÖÇ09 | Dönem metinlerini çözümler. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla açıklar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapar. | 4 |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel kaynaklara başvurur. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin akademik makaleleri okur, bilimsel yöntemlerle metinler yazar. | 3 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kazandığı bilgi ve beceriyle edebî metinlere eleştirel şekilde yaklaşır. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini anlatır. | 4 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Disiplinler arası çalışmalar yapar. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar. | 3 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar. | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanır. | 4 |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini açıklar. | |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanır. | 4 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı dönemin eserlerinin sesbilgisi biçimbilgisi sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 2 | Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 4 | Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlamı ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 3 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 5 | Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 4 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 6 | Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 5 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma |
| 7 | Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 6 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 7 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 8 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Atabetül-Hakayıkın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Atabetül Hakayıkın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Atabetül Hakayıkın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 3 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 14 | Rylands satırlar arası Kuran Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama söz varlığı ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 1 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | Rylands satırlar arası Kuran Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama söz varlığı ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları 2 | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları 1 | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları 2 | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
Güncel dönem payları henüz belirlenmemiştir. Bir önceki dönem payları gösterilmektedir.
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 28 | 28 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 152 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,08 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||