TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| TÜRKÇE EĞİTİMİ (YL) (TEZLİ) | |
| Kod | TUR703 |
| Ad | Türkçe Eğitiminde Okuma Becerisi I |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisansüstü Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. BAŞAK KARAKOÇ ÖZTÜRK |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Okuma becerisinin niteliklerini açıklama, okuma eğitiminin sorunlarını tartışma, okuma yaklaşımlarını ve yöntemlerini karşılaştırma, Türkçe dersi öğretim programları bağlamında okuma becerisini kazanımlar, içerik, etkinlikler, yöntem-teknikler, ölçme-değerlendirme yaklaşımları açısından değerlendirme, okuma eğitiminde üstbiliş stratejilerini kullanma, eleştirel okumanın ve okurun temel niteliklerini açıklama , okuma güçlüklerinin nedenlerini tartışma, okuma alışkanlığını kazandırmada etkili olan rolleri tartışma.
Dersin İçeriği
Okuma becerisinin nitelikleri, diğer dil becerileriyle ilişkisi, okuma eğitiminin sorunları ve ilkeleri, okuma yaklaşımları ve yöntemleri,1981 Türkçe programı ve önceki programlar bağlamında okuma eğitiminin tarihçesi, yapılandırmacı kurama dayanan Türkçe dersi öğretim programlarının okuma becerisi açısından değerlendirilmesi, öğretim programlarında okuma becerisine yönelik kazanımlar, içerik öğrenme-öğretme süreci ile ölçme değerlendirme ögeleri, okuma eğitiminde üstbiliş stratejileri, eleştirel okuma, okuma güçlükleri, okuma alışkanlığının kazandırılmasında okul, aile ve öğretmenin rolü.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2011). Uygulamalı okuma eğitimi. Ankara: Grafiker Yayıncılık. Çiftçi, M. (2006). Eleştirel okuma. Belleten, 55-80. Heilman, A., Blair, T. ve Rupley, W. (1986). Principles and Practices of Teaching Reading. (6. Baskı). USA: Charles E. Merrill Publishing. İşeri, K. (1998). Okuma ediniminin eğitimsel işlevi. Tömer Dil Dergisi, 70, 5-18. Göktürk, A. (1988). Okuma uğraşı. İstanbul: İnkılap Kitapevi. Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1995). Türkçe Öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi. MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi. MEB (2015). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. MEB (2017). İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar. MEB (2018). İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar. MEB (2019). İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar. Razon, N. (1982). Okuma güçlükleri. Eğitim ve Bilim, 39, 11-18.
Notlar
Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2011). Uygulamalı okuma eğitimi. Ankara: Grafiker Yayıncılık. Çiftçi, M. (2006). Eleştirel okuma. Belleten, 55-80. Heilman, A., Blair, T. ve Rupley, W. (1986). Principles and Practices of Teaching Reading. (6. Baskı). USA: Charles E. Merrill Publishing. İşeri, K. (1998). Okuma ediniminin eğitimsel işlevi. Tömer Dil Dergisi, 70, 5-18. Göktürk, A. (1988). Okuma uğraşı. İstanbul: İnkılap Kitapevi. Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1995). Türkçe Öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi. MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi. MEB (2015). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. MEB (2017). İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar. MEB (2018). İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar. MEB (2019). İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar. Razon, N. (1982). Okuma güçlükleri. Eğitim ve Bilim, 39, 11-18.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Okuma becerisinin niteliklerini okur, yazar, metin bağlamında açıklama. |
| ÖÇ02 | Okuma eğitiminin sorunlarını ve ilkelerini tartışma. |
| ÖÇ03 | Okuma yaklaşımlarını ve yöntemlerini açıklama. |
| ÖÇ04 | 1981 Türkçe öğretim programı ve öncesindeki öğretim programları bağlamında okuma eğitiminin tarihçesini özetleme. |
| ÖÇ05 | 2006 Türkçe dersi öğretim programının ögelerini okuma becerisi açısından değerlendirme. |
| ÖÇ06 | 2015, 2017 ve 2019 Türkçe dersi öğretim programlarını okuma becerisi açısından karşılaştırma. |
| ÖÇ07 | Okuma eğitiminde üst biliş stratejilerini kullanma. |
| ÖÇ08 | Okuma güçlüklerinin nedenlerini açıklama. |
| ÖÇ09 | Eleştirel okumanın ve okurun temel niteliklerini açıklama. |
| ÖÇ10 | Okuma alışkanlığını kazandırmada etkili olan rolleri tartışma. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçe Eğitimi alanındaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirebilir ve derinleştirebilir. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili alanındaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirebilir ve derinleştirebilir. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanın ilişkili olduğu dil bilim, kullanımbilim ve felsefe gibi disiplinlerin arasındaki etkileşimi kavrayabilir. | 3 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe Eğitimi ve Türk Dili alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilir. | 5 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe Eğitimi ve Türk Dili alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgiler ile bütünleştirerek yorumlayabilir ve yeni bilgiler oluşturabilir. | |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe Eğitimi ile ilgili karşılaşılan sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilir. | 4 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkçe Eğitimi ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilir. | 3 |
| PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkçe Eğitimi ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülmeyen karmaşık sorunların çözümü için yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilir ve sorumluluk alarak çözüm üretebilir. | |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkçe Eğitimi ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilir. | 3 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türkçe Eğitimi alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilir ve öğrenmesini yönlendirebilir. | 5 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe Eğitimi alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını nicel ve nitel veriler ile destekleyerek alanındaki ve alan dışı gruplara yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli bir biçimde aktarabilir. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Sosyal ilişkileri ve bu ilişkilendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilir, geliştirebilir ve gerektiğinde değişmek üzere harekete geçebilir. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bir yabancı dili en az B2 düzeyinde kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilir. | |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe Eğitiminin gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımıyla birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilir. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe Eğitimiyle ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek denetleyebilir ve bu değerleri öğretebilir. | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe Eğitimi ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilme ve elde edilen sonuçları kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilir. | 3 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe Eğitimi alanında özümsediği bilgiyi problem çözme ve/veya uygulama becerilerini disiplinler arası çalışmalarda kullanabilir. | 3 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Okuma becerisinin nitelikleri ve okur, yazar, metin bağlamında açıklanması | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Okuma eğitiminde yaşanan sorunlar | Musa Çifci, Okuma eğitiminin sorunlarına yönelik kitap bölümü | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | 1981 programı ve öncesi bağlamında okuma eğitiminin tarihçesi | Cahit Kavcar, Ferhan Oğuzkan ve Sedat Sever, Türkçe Öğretimi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | 2006 Türkçe dersi öğretim programında temel beceriler ile okuma becerisine yönelik amaç ve kazanımlar | 2006 Türkçe dersi öğretim programı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | 2006 Türkçe dersi öğretim programında okuma becerisine yönelik içerik, etkinlikler, yöntem ve teknikler ile ölçme-değerlendirme anlayışı | 2006 Türkçe dersi öğretim programı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 6 | 2015 Türkçe dersi öğretim programında okuma becerisi | 2015 Türkçe dersi öğretim programı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | 2017 Türkçe dersi öğretim programında okuma becerisi | 2017 Türkçe dersi öğretim programı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | 2019 Türkçe dersi öğretim programında okuma becerisi | 2019 Türkçe dersi öğretim programı | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Okuma eğitiminde üst biliş stratejilerinin önemi | Okuma eğitiminde kullanılan stratejileri araştırma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Okuma eğitiminde karşılaşılan okuma güçlükleri | Norma Razon'un Okuma Güçlükleri makalesinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Eleştirel okuma ve okurun nitelikleri | Musa Çifci'nin Eleştirel Okuma başlıklı makalesinin okunması | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 13 | Okuma alışkanlığını kazandırmada okul, öğretmen ve ailenin rolü | Okuma eğitiminde karşılaşılan okuma güçlükleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Okuma becerisi ile ilgili makale tarama | Okuma becerisi ile ilgili makale tarama | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Okuma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlik örnekleri | Okuma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlik örnekleri | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 18 | 18 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 18 | 18 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 138 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 5,52 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||