Genel Bilgi
Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK (YL) (TEZLİ) | |
Kod | PDR718 |
Ad | Kariyer Danışmanlığında Güncel Kuramlar ve Modeller |
Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
Dönem | Güz ve Bahar |
Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
AKTS | 6 AKTS |
Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
Eğitim Dil | Türkçe |
Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
Tür | Normal |
Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Hacı Arif DOĞANÜLKÜ |
Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, kariyer gelişimi alanındaki güncel kuramları tanıtmak, bu kuramların temel kavramlarını, ilkelerini ve uygulama alanlarını kavratarak öğrencilerin kuramsal bilgi düzeylerini geliştirmektir. Ayrıca öğrencilerin kariyer psikolojik danışmanlığı süreçlerinde bireysel farklılıkları, sosyal bağlamı ve çalışma yaşamındaki değişkenlikleri dikkate alan esnek ve bütüncül müdahale yaklaşımları geliştirmeleri hedeflenmektedir. Öğrenciler, kariyer yapılandırma, sosyal bilişsel kariyer öz yönetimi, çalışma psikolojisi, umut eylem kuramı gibi güncel modelleri analiz ederek bireylere etkili kariyer destek hizmetleri sunma becerisi kazanacaklardır. Bununla birlikte, sistemler ve kaos teorisi gibi postmodern yaklaşımlar aracılığıyla belirsizlik ve değişimle baş etme stratejilerini de öğrenmeleri amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Bu ders, kariyer psikolojik danışmanlığı ve kariyer gelişimi alanında çağdaş kuramsal yaklaşımları derinlemesine tanıtmayı amaçlamaktadır. Öğrenciler, kariyer gelişimini etkileyen bireysel, sosyal ve çevresel faktörleri açıklayan güncel kuramlar ışığında, bireylerin kariyer yaşamlarına nasıl yön verdiklerini anlamayı öğreneceklerdir. Kuramsal bilgilerin, uygulamalı kariyer danışmanlığı süreçlerinde nasıl kullanılabileceği konusunda da yetkinlik kazanmaları hedeflenmektedir. Bu kapsamda ders içeriği şu şekilde yapılandırılmıştır: 1. Güncel Kariyer Gelişimi Kuramlarına Giriş 2. Kariyer Yapılandırma Kuramı 3. Sosyal Bilişsel İyi Oluş ve Sosyal Bilişsel Kariyer Öz Yönetim Kuramı 4. Çalışma Psikolojisi Kuramı 5. İlişkisel Çalışma Kuramı 6. Brott’un Kariyer Hikayesi Kuramı 7. Brown’un Değer Temelli Kariyer Kuramı 8. Umut Eylem Kuramı 9. Çözüm odaklı Kariyer Psikolojik Danışma Modeli 10. Kariyer yelkenlisi modeli 11. Sistemler Kuramı 12. Kaos Kuramına Dayalı Kariyer Psikolojik Danışması
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi.
Notlar
Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. Makale Listesi: 1. Akkermans, J., da Motta Veiga, S. P., Hirschi, A., & Marciniak, J. (2024). Career transitions across the lifespan: A review and research agenda. Journal of Vocational Behavior, 148, 103957. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2023.103957 2. Alshabani, N., & Soto, S. (2020). Early 20th-century career counseling for women: Contemporary practice and research implications. The Career Development Quarterly, 68(1), 78-93. https://doi.org/10.1002/cdq.12214 3. Anctil, T. M., Smith, C. K., Schenck, P., & Dahir, C. (2012). Professional school counselors' career development practices and continuing education needs. The Career Development Quarterly, 60(2), 109-121. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2012.00009.x 4. Balın, E., Korkut Owen, F., Kepir, D., & Owen, P. D. D. (2021). University career services centers in Turkey: A sequential mixed-method study. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 4(2), 1-35. 5. Buyukgoze-Kavas, A., & Autin, K. L. (2019). Decent work in Turkey: Context, conceptualization, and assessment. Journal of Vocational Behavior, 112, 64-76. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2019.02.003 6. Duffy, R. D., Kim, H. J., Gensmer, N. P., Raque-Bogdan, T. L., Douglass, R. P., England, J. W., & Buyukgoze-Kavas, A. (2019). Linking decent work with physical and mental health: A psychology of working perspective. Journal of Vocational Behavior, 112, 384-395. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2019.04.010 7. Hirschi, A. (2018). The fourth industrial revolution: Issues and implications for career research and practice. The Career Development Quarterly, 66(2), 192-204. https://doi.org/10.1002/cdq.12142 8. Yeşilyaprak, B. D. (2019). Türkiye’de mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı hizmetleri: Güncel durum ve öngörüler. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(2), 73-102.
Dersin Öğrenme Çıktıları
Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
---|---|
ÖÇ01 | Kariyer danışmanlığı alanındaki çağdaş kuram ve modelleri tanımlar ve temel kavramlarını açıklar. |
ÖÇ02 | Farklı kariyer kuramları arasında karşılaştırmalar yaparak her birinin güçlü ve sınırlı yönlerini analiz eder. |
ÖÇ03 | Kuramsal bilgileri vaka örnekleri üzerinden uygulamaya aktarır ve danışmanlık sürecine entegre eder. |
ÖÇ04 | Postmodern kariyer kuramlarının bireylerin belirsizlik ve değişimle baş etmesindeki katkılarını değerlendirir. |
ÖÇ05 | Hikâyeleştirme, değer temelli planlama ve umut odaklı yaklaşımlar gibi yenilikçi stratejileri kariyer danışmanlığı sürecinde kullanır. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
---|---|---|---|
PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Psikolojik Danışma ve Rehberlik lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, aynı alandaki bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir. | 4 |
PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir problemin çok boyutlu nedenlerini kavrayarak, problemi bir bütünlük içerisinde değerlendirir | 1 |
PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanındaki bilimsel bir makaleyi inceler | 4 |
PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır | 4 |
PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bireyi tanıma teknik ve araçlarını uygular ve geliştirir | |
PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Psikolojik Danışma ve Rehberlik kapsamındaki bir problemi bilimsel bir bakış açısıyla çözer. | 3 |
PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzmanlık eğitiminin sağladığı bilgi ve deneyimler çerçevesinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanından mezun olan bireylere rehberlik eder. | |
PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzmanlık alanını eğitim ortamında işlevsel hale getirebilecek uygulamalar konusunda bilgi ve deneyim kazanır. | 5 |
PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanı kapsamındaki kuramsal bilgiyi uygulama alanı ile bütünleştirir. | 3 |
PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Psikolojik Danışma ve Rehberlik uygulamalarında yerel ve ulusal düzeyde yaşanan sorunların çözümünde sorumluluk alır. | |
PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanı ile ilgili yurtdışı kaynakları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilir. | |
PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Uzmanlık alanı ile ilgili süreçler ve ulaştığı sonuçlar konusunda meslektaşlarını bilgilendirir. | |
PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Uzmanlık alanında gereksinim duyduğu farklı istatistiksel teknikleri ve bilgi-iletişim teknolojilerini etkili bir şekilde kullanır. | |
PÖÇ14 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Psikolojik Danışma ve Rehberlik uygulamalarının başarıya ulaşmasına kurum çalışanlarının desteğini (işbirliğini) sağlar. | |
PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Öğrencilerle, öğretmenlerle okul yönetimi, aileler ve çalışma grubundaki bireylerle etkili ve sağlıklı iletişim kurar. | |
PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanındaki sorunların kaynaklarını tespit ederek, sorunların çözümüne katkıda bulunur. | 3 |
PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eğitim ortamındaki tüm paydaşlara uzmanlık alanının gerekliliğini ifade ederek onların işbirliğini sağlar. | |
PÖÇ18 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Uzmanlık alanı ile ilgili uygulamalarında ortaya çıkan gereksinimleri eleştirel bir gözle değerlendirir. | |
PÖÇ19 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Uzmanlık alanı/ ilişkili olduğu disiplinlerde özümsediği bilgiyi uzmanlık düzeyinde geliştirir. | 5 |
PÖÇ20 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Uzmanlık alanına dönük uygulamalarında paydaş davranışları konusunda bir öngörü geliştirir. |
Haftalık Akış
Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
---|---|---|---|
1 | Dersin içeriği, kaynaklar ve beklentiler ve sosyal bilisel kariyer kuramına giriş | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
2 | Sosyal bilişsel kariyer teorisi ve kariyer öz yönetiminin sosyal bilişsel modeli 1 | https://psycnet.apa.org/record/2013-23511-001 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
3 | Sosyal bilişsel kariyer teorisi ve kariyer öz yönetiminin sosyal bilişsel modeli 2 | https://psycnet.apa.org/record/2013-23511-001 | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
4 | Kariyer yapılandırma kuramı 1 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
5 | Kariyer yapılandırma kuramı 2 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
6 | Çalışma Psikolojisi Teorisi 1 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
7 | Çalışma Psikolojisi Teorisi 2 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap |
8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
|
9 | Çalışma Psikolojisi Teorisi 3 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
10 | İlişkisel Çalışma Teorisi 1 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
11 | İlişkisel Çalışma Teorisi 2 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
12 | İş talepleri-kaynaklar modeli 1 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
13 | İş talepleri-kaynaklar modeli 2 | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
14 | Güçlü yönlere dayalı kariyer danışmanlığı | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
15 | Kariyer yelkenlisi modeli | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Kariyer Psikolojik Danışmasında Çağdaş Kuramlar Yaklaşımlar ve Modeller (Editörler: Feride Bacanlı & Ayşenur Büyükgöze Kavas) Pegem Akademi. | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
---|---|---|---|
Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
AKTS | 6 AKTS |