TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TİB725 |
| Ad | Kelâmî Düşüncenin Sistematik Gelişimi |
| Dönem | 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. İSMAİL ŞIK |
Dersin Amacı / Hedefi
....Kelam ilminin oluşum devrini tamamlamasından itibaren, ehl-i sünnet ekolü, önemli temsilcileri ve modern dönem kelam anlayışlarını bilimsel bir metodla analiz yeteneği kazandırmak.
Dersin İçeriği
....Ehl-i sünnet ekolünün doğuşunu hazırlayan sebepler 2 Ebü’l-Hasan el-Eş’arî ve Eş’ariyye’nin ortaya çıkışı 3 Ebû Mansûr el-Mâtürîdî ve Mâtürîdîliğin doğuşu 4 Ehl-i sünnetin ortak prensipleri 5 Erken dönem (mütekaddimîn) Eş’arî kelâmcılar 6 Bâkıllânî, İbn Fûrek, Ebû İshak el-İsferâyînî, Abdülkahir el-Bağdâdî, Cüveynî, 7 Gazzâlî ve geç dönem (müteahhirîn) Eş’arî kelâmının başlangıcı 8 Felsefîleşmiş kelâm dönemi ve temsilcileri 9 Şehristânî, Fahreddin er-Râzî, Âmidî, Beyzâvî, Îcî, Teftâzânî, Cürcânî 10 Erken dönem (mütekaddimîn) Mâtürîdî kelâmı 11 Hakîm es-Semerkandî, Ebû Seleme es-Semerkandî, Ebü’l-Leys es-Semerkandî, Pezdevî 12 Geç dönem Mâtürîdî kelâmı ve temsilcileri: Ebü’l-Muîn en-Nesefî, Ömer en-Nesefî, Sâbûnî, İbn Hümâm, Hızır Bey, Ûşî 13 Yeni İlm-i kelâm dönemi 14 Günümüz kelâm düşüncesi
Dersin Ön Koşulu
Bir problemin çözümüne yönelik araştırma ve yorumlama kabiliyetinin geliştirilmesi Alan bilgisi edinimi Alanında bilimsel yeterlilik Analitik düşünme yeteneği kazanmak ve gerekli alt yapının sağlanması
Kaynaklar
Şerafeddin Gölcük, Kelâm Tarihi Bekir Topaloğlu, Kelâm’a Giriş Nadim Macit, Ehl-i sünnet Ekolünün Doğuşu Sönmez Kutlu (ed.), İmam Mâtürîdî ve Mâtürîdîlik M. Sait Özervarlı, Kelâmda Yenilik Arayışları
Notlar
Şerafeddin Gölcük, Kelâm Tarihi Bekir Topaloğlu, Kelâm’a Giriş Nadim Macit, Ehl-i sünnet Ekolünün Doğuşu Sönmez Kutlu (ed.), İmam Mâtürîdî ve Mâtürîdîlik M. Sait Özervarlı, Kelâmda Yenilik Arayışları
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Kelam ilmini konusu açısından, kelam disiplini içerisinde karşılaştırmalı bir bakış açısına sahip olur.; |
| ÖÇ02 | Gelişim süreçlerini dikkate alarak kelam hakkındaki projelere katkılar sağlayabilir.; |
| ÖÇ03 | Alanıyla ilgili arapça metinleri bilimsel bir bakış açısıyla inceleyebilir.; |
| ÖÇ04 | Gelişim süreciyle ilgili edindiği bilgileri diğer branşlarla karşılaştırma imkanı bulur.; |
| ÖÇ05 | Sünni kelamın önemli isimlerini tanıyarak İslam düşüncesinin dinamiklerini kavrayabilir.; |
| ÖÇ06 | Gelişim süreciyle ilgili edindiği bilgileri yazılı olarak aktarma becerisi kazanır.; |
| ÖÇ07 | Kelamın gelişim süreciyle ilgili bilimsel etkinliklere katılabilir.; |
| ÖÇ08 | Kaynakları bilimsel kriterler çerçevesinde değerlendirebilir.; |
| ÖÇ09 | İslam düşüncesinin gelişim ve modern dönemleriyle ilgili temel kaynakları tanır.; |
| ÖÇ10 | Din-siyaset ilişkisi konusunda düşüncelerini geliştirebilir.; |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur | 2 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir | 1 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir | 4 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ehl-i sünnet ekolünün doğuşunu hazırlayan sebepler | Konuyla ilgili makale okuması | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Ebü’l-Hasan el-Eş’arî ve Eş’ariyye’nin ortaya çıkışı | Eş'ari ve takipçilerini ele alma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Ebû Mansûr el-Mâtürîdî ve Mâtürîdîliğin doğuşu | Maturidi ve takipçilerini tanıma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Ehl-i sünnetin ortak prensipleri | Ehli Sünnet hakkında eleştirel düşünme | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Erken dönem (mütekaddimîn) Eş’arî kelâmcılar | İlk Dönem kelamcılarını tespit | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Bâkıllânî, İbn Fûrek, Ebû İshak el-İsferâyînî, Abdülkahir el-Bağdâdî, Cüveynî, | Eş'ari kelamcıları tanıma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Gazzâlî ve geç dönem (müteahhirîn) Eş’arî kelâmının başlangıcı | Sonraki Dönem kelamcılarını tespit edebilme | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Proje / Tasarım |
| 9 | Felsefîleşmiş kelâm dönemi ve temsilcileri | Felsefe-Kelam etkileşimini inceleme | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Şehristânî, Fahreddin er-Râzî, Âmidî, Beyzâvî, Îcî, Teftâzânî, Cürcânî | Sonraki dönem Eş'ari Kelamcıları tespit | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Erken dönem (mütekaddimîn) Mâtürîdî kelâmı | Erken dönem Matüridi Kelamcılatını tanıma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Hakîm es-Semerkandî, Ebû Seleme es-Semerkandî, Ebü’l-Leys es-Semerkandî, Pezdevî | Maturidi Düşünürleri inceleme | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Geç dönem Mâtürîdî kelâmı ve temsilcileri: Ebü’l-Muîn en-Nesefî, Ömer en-Nesefî, Sâbûnî, İbn Hümâm, Hızır Bey, Ûşî | Sonraki dönem Maturidi Alimleri tanıma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Yeni İlm-i kelâm dönemi | Son dönem kelam tartışmalarını inceleme | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Günümüz kelâm düşüncesi | Günümüz kelam problemlerini tespit etme | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | sınav | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 157 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,28 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||