TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | BB0072 |
| Ad | Sebzelerde Dayanıklılık Islahı |
| Dönem | 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 4-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 4 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Bekir Bülent ARPACI |
Dersin Amacı / Hedefi
Bitki hastalıkları, verimi sınırlayan önemli bir faktördür. Hastalıklar ekim nöbeti, toprak işleme yöntemleri gibi kültürel uygulamalar ve kimyasal uygulamalar ile bir yere kadar kontrol edilebilir. Hastalık ve zararlılar ile mücadelede en etkin basit yöntem hastalığa dayanıklı çeşitler kullanmaktır. Hastalık direncine sahip bitki çeşitlerine sürekli bir talep vardır. Patojen popülasyonları çeşitli faktörler nedeni ile sürekli değiştiğinden ıslah süreci her zaman dinamiktir. Verim ve kalite gibi özellikler bakımından geliştirilen çeşitler hastalık ve zararlı dayanımı taşımayabilir. Bu nedenle bitkilerde dayanıklılık ıslahı devam eden bir süreçtir. Bitkilerde hastalıklara dayanımın moleküler temelleri üzerinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Markör teknikleri ve yeni nesil dizileme teknolojileri bu ilerlemeler arasında yer almaktadır. Bu teknikler klasik ıslah metotlarının hızlanmasına ve etkinliğinin artmasına yardımcı olmaktadır. Bu ders kapsamında hastalıkların bitkide oluşturduğu direnç mekanizmaları, bu mekanizmaların fizyolojik ve moleküler olarak ıslahta kullanımı ve ıslah metodları yer almaktadır. Temel ve uygulamalı bilimsel yaklaşımlar ile hastalıklara dayanıklı bitkilerin geliştirilmesi ve etkin bir şekilde kullanımına odaklanılacaktır.
Dersin İçeriği
Dayanıklılık mekanizması, dayanıklılık türleri, tolerans genetik dayanıklılık kaynakları, yatay ve dikey dayanıklılık, fizyolojik, gen için gen hipotezi, genetik varyasyon, gen piramitlemesi, dayanıklılığın genetik temellerii, bitki-patojen etkileşimi, dayanıklılık ıslahı stratejileri, hastalığa dayanıklılık metodları(bulk, pedigri, geriye melez), moleküler ve klasik test yöntemleri
Dersin Ön Koşulu
Ön koşul bulunmamaktadır
Kaynaklar
Durability of Disease Resistance Springer Netherlands N. G. Hogenboom (auth.), Th. Jacobs, J. E. Parlevliet (eds.) Disease Resistance in Crop Plants: Molecular, Genetic and Genomic Perspectives Springer International Publishing Shabir Hussain Wani Mechanisms of Resistance to Plant Diseases Springer Netherlands R. S. S. Fraser (auth.), A. J. Slusarenko, R. S. S. Fraser, L. C. van Loon (eds.)
Notlar
UPOV, IPGRI deskriptörleri TTSMM formları
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Sebzelerde biyotik streslere dayanıklılığın genetik mekanizmasını anlar |
| ÖÇ02 | Sebzelerde önemli hastalık ve zararlılara dayanıklı genotipleri ayırt eder |
| ÖÇ03 | Sebzelerde biyotik streslere dayanıklılık kaynaklarını ve ıslah metodlarını öğrenir |
| ÖÇ04 | Sebzelerde önemli hastalık ve zararlıları bilir |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak, bahçe bitkileri alanında edinilmiş bilgileri uzmanlık düzeyinde geliştirir ve derinleştirebilir | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bahçe bitkileri alanı ve ilişkili disiplinler arası etkileşimi kavrar | 3 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bahçe bitkileriyle ilgili kuramsal ve uygulamalı bilgileri uzmanlık alanında kullanarak ve ilgili güncel gelişmeleri, nicel ve nitel verilerle destekleyerek, farklı disiplinlerde elde edilmiş bilgi, veri ve bulgularla birleştirip yorumlayabilme, sentez yoluyla yeni bilgi ve teoriler oluşturur | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sorunları araştırma yöntemlerini kullanarak ve neden sonuç ilişkisi kurarak çözümler | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bahçe bitkileriyle ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilir | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bahçe bitkileriyle ilgili uygulamalarda karşılaşılan öngörülemeyen karmaşık sorunların çözümü için analitik yaklaşım geliştirir, araştırma sürecini tasarlayabilir, sorumluluk alarak çözüm üretebilir ve elde edilen sonuçları değerlendirebilir ve savunur | 5 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bahçe bitkileriyle ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamda önderlik yapar | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bahçe bitkileriyle ilgili kaynaklara ulaşma, bu kaynaklardan yararlanabilir ve kendini sürekli yeniler | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bahçe bitkileri alanında edinilmiş uzmanlık düzeyindeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilir ve kendi öğrenme sürecini yönlendirebilir | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Çalışmalarını, uzmanlık alanındaki gelişmeleri ve araştırma sonuçlarını sözlü, yazılı ve görsel araçlardan yararlanarak aktarabilir | |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bahçe bitkileriyle ilgili olarak gerektiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır | 2 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Bahçe bitkileriyle ilgili sorunların çözümlenmesi için bilimsel yöntemlerle veri toplayabilir, toplanan verileri toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözeterek denetler ve yorumlar | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Bahçe bitkileri alanında özümlenmiş bilgileri disiplinler arası çalışmalarda kullanabilir, açıklayabilir, başkalarına aktarır, varılan sonuçları eleştirel bir bakış açısıyla inceler | 2 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Genetiğin temelleri | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Bitki Islah metodları | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma, Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Kantitatif genetik | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 4 | Populasyon genetiği | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma |
| 5 | Bitki ıslahında biyoteknolojinin kullanılması | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Tartışma |
| 6 | Hastalıklara dayanıklılığın genetik temelleri | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma |
| 7 | Ara sınav | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Yazılı Sınav |
| 8 | Konukçu - Patojen Etkileşimlerinde dayanıklılık Genleri ve Sinyallerinin Algılanması ve İletimi | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma, Tartışma |
| 9 | Populasyonlarda dayanıklılık | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma, Tartışma |
| 10 | Aşırı duyarlılık Temelli dayanıklılık | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma, Tartışma, Soru-Cevap |
| 11 | Kantitatif dayanıklılık | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Sistemik uyartılmış dayanıklılık | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma, Tartışma |
| 13 | Dayanıklıkta Gen Piramitleme | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Bireysel Çalışma, Soru-Cevap |
| 14 | Sebzelerde genetik kaynaklar ve çeşit tescili | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Virüs dayanım örneği: Biber Patates Y Virüsü Modeli | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Deney / Laboratuvar, Bireysel Çalışma |
| 16 | Hastalıkların kontrolünde transgenik yaklaşımlar | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Öğretim Yöntemleri: Bireysel Çalışma, Tartışma, Soru-Cevap |
| 17 | Yıl Sonu Sınavı | Seçilen metinlerin yanı sıra video ve diğer multimedya öğrenme materyallerinden gerekli okumalar | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 28 | 28 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 152 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,08 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||