TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | BİS670 |
| Ad | Genetik Epidemiyoloji ve İleri İstatistiksel Yöntemler |
| Dönem | 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-3 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. YAŞAR SERTDEMİR |
Dersin Amacı / Hedefi
Genetik epidemiyolojide kullanılan temel analizleri R paket programıyla öğrenilmesi.
Dersin İçeriği
Genetik epidemiyolojide kullanılan temel kavramlar, populasyon dinamikleri, Hardy-Weinberg Dengesi testi, parametrik ve parametrik olmayan bağlantı analizi, genetik varyans, biometrik analiz ve ilişki analizi konularını içermektedir.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
STATISTICS IN GENETICS A.W. van der Vaart Almgren, P., Bendahl, P.-O., Negtsson, H., Hossjer, O. and Perfekt, R.,(2004). Statistics in Genetics. Lecture notes, Lund University.Lange, K., (2002). Mathematical and Statistical Methods for Genetic Analysis, 2nd Edition. Springer Verlag.Sham, P., (1997). Statistics in Human Genetics. Arnold Publishers.Thompson, E., (2000).
Notlar
Statistical Inference from Genetic Data on Pedigrees.Institute of Mathematical Statistics.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Hardy Weinberg dengesi testini yapar ve yorumlar. |
| ÖÇ02 | Parametrik ve parametrik olmayan bağlantı analizini yapar ve yorumlar. |
| ÖÇ03 | Biyometrik analizi yapar. |
| ÖÇ04 | ilişki analizinde Vaka kontrol testlerini yapar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Biyoistatistik yüksek lisans programında kazandığı yeterliliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri (Meta analizi, veri madenciliği, çok değişkenli ve boylamsal veri analizi, sağkalım analizi, regresyon vs.) alana yenilik getirecek özgün tanımları, kavramları ve teoremleri kavrar. | 4 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak, kendi alanı ve ilişkili olduğu alanlardaki yeni ve karmaşık fikirleri analiz eder, sentezler ve yorumlar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Biyoistatistik alanında sıklıkla kullanılan teknolojik araç ve yazılımlar hakkında ileri düzeyde bilgi sahibidir. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Etik ilkelerin ve etik kurulların birey ve toplum için önemini bilir. Etik kurullarda Biyoistatistikçinin önemini kavrar. | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sağlık alanına yönelik yapılan çalışmalarda sürekli olarak kullanılan istatistiksel yöntemler hakkında ileri düzeyde bilgi sahibidir. | 4 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Biyoistatistik alanındaki bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirir | |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Biyoistatistik alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım veya uygulama geliştirir, bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım veya uygulamayı geliştirir ve farklı bir alana uygular. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Tıp ve sağlık bilimlerinde ortaya çıkan yeni ve karmaşık problemler için gözlemsel ve kliniksel araştırma tasarımı kurgular, eleştirel analizi yapar, yorumlar ve raporlar. | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Sağlık bilimlerinde tanı ve tedavide karar verme sürecindeki ileri istatistiksel yöntemleri kullanır, bu alanda çalışan araştırıcılara danışmanlık yapar. | 3 |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Biyoistatistik alanı ile ilgili çalışmalarda üst düzey beceri gerektiren araştırma ve analiz yöntemlerini kullanır. | 5 |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Sağlık bilimlerinde sıkça kullanılan teknik ve yöntemleri gibi ileri istatistik yöntemlerini özgün düşünce, araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirir ve uygular. | |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Biyoistatistik alanına yenilik getiren özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirir | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bilimsel bir makaleyi değerlendirebilecek ileri düzeyde istatistiksel analiz yapar. | 3 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Biyoistatistik alanı ile ilgili makale okuma, yazma becerisi geliştirir ve ulusal ve/veya uluslararası hakemli dergilere makale başvurusu yapar | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesinde etkin rol alır | |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak Biyoistatistik alanı ile ilgili yeni düşünce ve yöntemler geliştirir. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kanıta ulaşmanın yollarını kavrar ve elde ettiği kanıtlara eleştirel değer biçer. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenme ve mesleki gelişim ilkelerini bir tutum olarak belirler ve bu tutumunu çalışmalarında sergiler. | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Sağlık mesleğinin gerektiği sosyal ilişkilerin dinamiklerini kavrar ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirir ve geliştirir | |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Disiplinlerarası çalışmalarda diğer uzman kişilerle alandaki konuları etkin iletişim becerilerini kullanarak tartışır, özgün görüşlerini savunarak akademik danışmanlık yapar | |
| PÖÇ21 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Uluslararası bilimsel ortamlarda yabancı dil bilgisi ile yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurar | |
| PÖÇ22 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Biyoistatistik ve tıbbi bilişim bilgisini kullanarak yaşadığı topluma bilgi ve becerilerini sunarak toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunur | |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Biyoistatistik ile ilgili karşılaşılan sorunların çözümünde özgün görüşlerini savunarak işlevsel etkileşim kurar | |
| PÖÇ24 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Etkili iletişim becerilerini kullanarak danışmanlık verebilir, araştırmalarda ekip çalışması içinde yer alır, bilimsel etik kuralları savunur | |
| PÖÇ25 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanın gereği olarak diğer sağlık disiplinleri ile çalışabilme deneyimine sahiptir. | |
| PÖÇ26 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Sağlık alanına yönelik yaptığı çalışmalarda doğru istatistiksel yöntemleri seçer ve uygular, doğru yorumlar. İleri düzeyde analiz ve sentez yapar. | 4 |
| PÖÇ27 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Sağlık alanı ile ilgili güncel gelişmeleri ve bilgileri ülke gerçekleri doğrultusunda toplum yararına kullanır. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Giriş | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Segregasyon: Biyoloji Mendel'in birinci yasası Genetik harita mesafesi Kalıtım göstergeleri | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 3 | Sonsuz popülasyonların dinamiği: Çiftleşme Hardy-weinberg dengesi Bağlantı dengesi Tam denge Nüfus yapısı Canlılık seçimi Doğurganlık seçimi Asortitif çiftleşme Mutasyon Akrabalı yetiştirme | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 4 | Soy olasılıkları: Soyağacı Tamamen bilgilendirici mayozlar Soy olasılıkları Parametrik bağlantı analizi Danışmanlık Kalıtım vektörleri Elston-stewart algoritması Lander-yeşil algoritması | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 5 | İnişe göre kimlik: Köken ve devlete göre kimlik Eksik veri Ibd göstergelerinin dağılımı Koşullu dağılımlar | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Parametrik olmayan bağlantı analizi: Nükleer aileler Çoklu test Genel soyağacı Npl testinin gücü Holman üçgeni | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 7 | Genetik varyans: Varyans Kovaryans | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | yok | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | Kalıtsallık: Çevresel etkiler Kalıtsallık Biyometrik analiz Ortalamaya gerileme Yaygınlık | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 10 | Nicel özellik lokusları: Haseman-elston regresyonu Kovaryans analizi Kopulalar Kırılgan modeller | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 11 | İlişki analizi: İlişkilendirme ve bağlantı dengesizliği Vaka kontrol testleri | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 12 | Birleşik bağlantı ve ilişki analizi: İletim dengesizlik testi Sibship iletim dengesizlik testi | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 13 | Birleştiriciler: Wright-fisher modeli Sağlamlık Değişen nüfus büyüklüğü Diploid popülasyonlar Mutasyon Rekombinasyon | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 14 | Nüfus dinamiklerinde rastgele kayma | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 15 | Filogenetik ağaçlar | okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | yok | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Proje / Tasarım |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | yok | Ölçme Yöntemleri: Ödev, Proje / Tasarım |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 8 | 8 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 15 | 15 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 123 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,92 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||