Genel Bilgi
Kod | ZMS477 |
Ad | Plastik Kirliliği ve Etkileri |
Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
Yarıyıl | 7. Yarıyıl |
Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
AKTS | 3 AKTS |
Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
Eğitim Dil | Türkçe |
Seviye | Belirsiz |
Tür | Normal |
Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. SEDAT GÜNDOGDU |
Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. SEDAT GÜNDOGDU
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Karasal ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynağı, etkisi ve dağılım dinamikleri ve plastiklerin mikroplastiklere dönüşüm süreçleri hakkında bilgi birikimi oluşturulması hedeflenmektedir. Ayrıca plastik ve mikroplastik kirliliğinin araştırılmasında kullanılan yöntemler konusunda beceri kazandırılması hedeflenmektedir.
Dersin İçeriği
Plastik nedir? Plastik tipleri nelerdir? Plastik üretiminin tarihsel gelişimi; Plastiğin kullanım alanları; Karasal ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynakları; Plastik kirliliğinin karasal ekosistemlere dâhil olma yolları; Tarımsal plastik kullanımı; Plastiğin toprak ekosistemine olan etkisi; Plastik kirleticilerin boyut ve şekillerine göre sınıflandırılması; Mikroplastikler; Mikroplastiklerin oluşum dinamikleri; Mikroplastik kirliliğinin karasal ortamlardaki birikim alanları; Mikroplastik kirliliğinin toprak canlılarına olan etkisi; Mikroplastik kirliliği ve ilişkili kimyasal kirlilik; Mikroplastik kirliliği araştırma yöntemleri; Makroplastik kirliliği araştırma yolları ve Türkiye topraklarındaki plastik ve mikroplastik kirliliği gibi konularda farklı kaynaklardan ve güncel bilimsel çalışmalardan yararlanılarak açıklamalarda bulunulacaktır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Gündoğdu S. (2022) Plastik Mucize mi Felaket mi? Yeni İnsan Yayınları Gündoğdu, S., Çevik, C., & Karaca, S. (2017). Fouling assemblage of benthic plastic debris collected from Mersin Bay, NE Levantine coast of Turkey. Marine pollution bulletin, 124(1), 147-154. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X17306045 Gündoğdu, S., & Çevik, C. (2017). Micro-and mesoplastics in Northeast Levantine coast of Turkey: The preliminary results from surface samples. Marine pollution bulletin, 118(1-2), 341-347. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X17302084 Gündoğdu, S. (2017). Türkiye’nin kuzeydoğu Levant kıyısındaki İskenderun Körfezi’nde yüksek düzeyde mikroplastik kirliliği. Su Ürünleri Dergisi, 34(4), 401-408. http://dergipark.gov.tr/egejfas/issue/29803/329228 Gündoğdu, Sedat. “Contamination of table salts from Turkey with microplastics.” Food Additives & Contaminants: Part A (2018): 1-9. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/19440049.2018.1447694 Gündoğdu, R., Önder, D., Gündoğdu, S., & Gwinnett, C. (2022). Plastics derived from disposable greenhouse plastic films and irrigation pipes in agricultural soils: a case study from Turkey. Environmental Science and Pollution Research, 29(58), 87706-87716. https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-022-21911-6 Gündoğdu, S., Çevik, C., Güzel, E., & Kilercioğlu, S. (2018). Microplastics in municipal wastewater treatment plants in Turkey: a comparison of the influent and secondary effluent concentrations. Environmental monitoring and assessment, 190(11), 626. https://link.springer.com/article/10.1007/s10661-018-7010-y Gündoğdu, S., Yeşilyurt, İ. N., & Erbaş, C., (2018). Potential interaction between plastic litter and green turtle Chelonia mydas during nesting in an extremely polluted beach. Marine pollution bulletin, 140, 138-145. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X19300426 Akca, M. O., Gündoğdu, S., Akca, H., Delialioğlu, R. A., Aksit, C., Turgay, O. C., & Harada, N. (2024). An evaluation on microplastic accumulations in Turkish soils under different land uses. Science of The Total Environment, 911, 168609. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969723072376 Ders için dağıtılan sunular
Notlar
Ayat, B., Aydoğan, B., Gündoğdu, S. (2022). Modeling the Fate and Transport of Microplastics in Coastal Areas. In Book: Microplastic Pollution: Environmental Occurrence and Treatment Technologies, Springer Nature. 241. https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-89220-3 Gündogdu, S., Rathod, N., Hassoun, A., Jamroz, E., Kulawik, A., Gokbulut, C., Aït-Kaddour A., Özogul, F. (2022). The impact of nano/micro-plastics toxicity on seafood quality and human health: facts and gaps, Critical Reviews in Food Science and Nutrition. https://doi.org/10.1080/10408398.2022.2033684 Gündoğdu, R., Önder, D., Gündoğdu, S., & Gwinnett, C. (2022). Microplastics Derived From Disposable Greenhouse Plastic Films and Irrigation Pipes: A Case Study From Turkey. https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-022-21911-6 Bergmann, M., Almroth, B. C., Brander, S. M., Dey, T., Green, D. S., Gundogdu, S., … & Walker, T. R. (2022). A global plastic treaty must cap production. Science, 376(6592), 469-470. https://www.science.org/doi/10.1126/science.abq0082 Akça, M. O. , Gundogdu, S. & Turgay, O. C. (2022). Çilek üretiminde plastik malç uygulamasından kaynaklı toprakta plastik birikiminin belirlenmesi . Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. Volume 10, Issue 2, 165 – 176 https://doi.org/10.33409/tbbbd.1185820 Gündoğdu, S., Köşker A.R. (2023).Microplastic contamination in canned fish sold in Turkey. PeerJ 10:e14627 http://doi.org/10.7717/peerj.14627 Green DS, Almroth BC, Altman R, et al (2023) Time to kick the butt of the most common litter item in the world: Ban cigarette filters. Science of the Total Environment. 161256. https://doi.org/10.1016/J.SCITOTENV.2022.161256
Dersin Öğrenme Çıktıları
Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
---|---|
ÖÇ01 | Mesleğini icra ederken önemli bir çevre problemi olan plastik kirliliğini gözetmeyi öğrenir. |
ÖÇ02 | Plastik kirliliğinin karasal ekosistemlerle olan etkisine dair bilgi sahibi olur. |
ÖÇ03 | Plastiğin tarımsal ürünlerdeki varlığına dair detayları ve bunun önlenmesi için gereken önlemlerin neler olduğu konusunda bir bakış açısı sahibi olur. |
ÖÇ04 | An understanding is gained about the details of plastic presence in seafood and what measures are needed to prevent it. |
ÖÇ05 | Plastik kirliliğinin nedenleri hakkında etraflıca bilgi sahibi olur. |
ÖÇ06 | Plastik kirliliğinin çevresel kompartmanlar arasındaki geçişini ve bunun dinamiklerini kavrar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
---|---|---|---|
PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Matematik, fen bilimleri ve Ziraat Mühendisliği (Toprak Bilimi ve Bitki Besleme) disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimine sahip olur; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanır. | 4 |
PÖÇ02 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toprak Bilimi ve Bitki Besleme alanındaki karmaşık problemleri tanımlar, formüle eder ve çözer, bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | 4 |
PÖÇ03 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Toprak Bilimi ve Bitki Beslemede karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlari ve bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygular. | 3 |
PÖÇ04 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Toprak Bilimi ve Bitki Besleme uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern araçları seçer ve kullanır, bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde yararlanır. | |
PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Toprak Bilimi ve Bitki Besleme alanında karşılaşılan karmaşık problemlerin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlar, yapar, veri toplar, sonuçları analiz eder ve yorumlar. | 2 |
PÖÇ06 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Disiplin içi (Toprak Bilimi ve Bitki Besleme) ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışır, bireysel çalışma becerisine sahip olur | 2 |
PÖÇ07 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurar; "başlangıç" seviyesinde yabancı dil bilgisine sahip olur; Toprak Bilimi ve Bitki Besleme alanında etkin rapor yazar, yazılı olan raporları anlar, tasarım ve üretim raporları hazırlar, etkin sunum yapar, açık ve anlaşılabilir talimat alma ve verme becerisine sahip olur. | |
PÖÇ08 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık kazanır, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme alanında bilgiye erişir, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izler ve kendini sürekli yeniler | 5 |
PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Etik ilkelerine uygun davranır, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme alanında mesleki ve etik sorumluluk ve mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi sahibi olur. | 5 |
PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Toprak Bilimi ve Bitki Besleme alanında proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi sahibi olur, girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık kazanır, sürdürülebilir kalkınmanın önemini kavrar. | 2 |
PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Toprak Bilimi ve Bitki Besleme uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın Toprak Bilimi ve Bitki Besleme alanına yansıyan sorunları hakkında yeterli bilgiye sahip olur, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme alanına ait çözümlerin hukuksal sonuçları hakkında farkındalık kazanır. | 4 |
Haftalık Akış
Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
---|---|---|---|
1 | Plastik nedir? | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
2 | Plastik tipleri nelerdir? | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
3 | Plastik üretiminin tarihsel gelişimi | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
4 | Karasal ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynakları | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
5 | Plastik kirliliğinin toprak ekosistemlerine dâhil olma yolları | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
6 | Plastiklerin boyut ve şekillerine göre sınıflandırılması | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
7 | Mikroplastikler | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
8 | Ara Sınavlar | Ara sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
9 | Mikroplastiklerin oluşum dinamikleri | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
10 | Mikroplastik kirliliğinin karasal ortamlardaki birikim alanları | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
11 | Mikroplastik kirliliğinin toprak canlılarına olan etkisi | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
12 | Mikroplastik kirliliği ve ilişkili kimyasal kirlilik | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
13 | Mikroplastik kirliliği araştırma yöntemleri | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
14 | Makroplastik kirliliği araştırma yöntemleri | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
15 | Türkiye topraklarındaki plastik ve mikroplastik kirliliği | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
16 | Final | Final sınavına hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Proje / Tasarım |
17 | Bütünleme | Final sınavına hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
---|---|---|---|
Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
Ödev, Proje, Diğer | 1 | 0 | 0 |
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 4 | 4 |
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 12 | 12 |
Toplam İş Yükü (Saat) | 72 | ||
Toplam İş Yükü / 25 (s) | 2,88 | ||
AKTS | 3 AKTS |