Genel Bilgi
Kod | SUF332 |
Ad | Sucul Ekosistemlerde Plastik Kirliliği |
Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
Yarıyıl | 6. Yarıyıl |
Süre (T+U) | 1-2 (T-U) (17 Hafta) |
AKTS | 3 AKTS |
Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
Eğitim Dil | Türkçe |
Seviye | Belirsiz |
Tür | Normal |
Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. SEDAT GÜNDOGDU |
Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir. |
Dersin Amacı / Hedefi
Sucul ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynağı, etkisi ve dağılım dinamikleri ve plastiklerin mikroplastiklere dönüşüm süreçleri hakkında bilgi birikimi oluşturulması hedeflenmektedir. Ayrıca plastik ve mikroplastik kirliliğinin araştırılmasında kullanılan yöntemler konusunda beceri kazandırılması hedeflenmektedir.
Dersin İçeriği
Plastik nedir? Plastik tipleri nelerdir? Plastik üretiminin tarihsel gelişimi; Sucul ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynakları; Plastik kirliliğinin sucul ekosistemlere dâhil olma yolları; Plastiklerin boyut ve şekillerine göre sınıflandırılması; Mikroplastikler; Mikroplastiklerin oluşum dinamikleri; Mikroplastik kirliliğinin sucul ortamlardaki birikim alanları; Mikroplastik kirliliğinin canlılara olan etkisi; Mikroplastik kirliliği ve ilişkili kimyasal kirlilik; Mikroplastik kirliliği araştırma yöntemleri; Makroplastik kirliliği araştırma yolları ve Türkiye deniz ve tatlı su ortamlarındaki plastik ve mikroplastik kirliliği gibi konularda farklı kaynaklardan ve güncel bilimsel çalışmalardan yararlanılarak açıklamalarda bulunulacaktır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Gündoğdu S. (2022) Plastik Mucize mi Felaket mi? Yeni İnsan Yayınları Gündoğdu, S., Çevik, C., & Karaca, S. (2017). Fouling assemblage of benthic plastic debris collected from Mersin Bay, NE Levantine coast of Turkey. Marine pollution bulletin, 124(1), 147-154. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X17306045 Gündoğdu, S., & Çevik, C. (2017). Micro-and mesoplastics in Northeast Levantine coast of Turkey: The preliminary results from surface samples. Marine pollution bulletin, 118(1-2), 341-347. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X17302084 Gündoğdu, S. (2017). Türkiye’nin kuzeydoğu Levant kıyısındaki İskenderun Körfezi’nde yüksek düzeyde mikroplastik kirliliği. Su Ürünleri Dergisi, 34(4), 401-408. http://dergipark.gov.tr/egejfas/issue/29803/329228 Gündoğdu, Sedat. “Contamination of table salts from Turkey with microplastics.” Food Additives & Contaminants: Part A (2018): 1-9. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/19440049.2018.1447694 Gündoğdu, S., Çevik, C., Ayat, B., Aydoğan, B., & Karaca, S. (2018). How microplastics quantities increase with flood events? An example from Mersin Bay NE Levantine coast of Turkey. Environmental Pollution, 239, 342-350. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0269749118300939 Gündoğdu, S., Çevik, C., Güzel, E., & Kilercioğlu, S. (2018). Microplastics in municipal wastewater treatment plants in Turkey: a comparison of the influent and secondary effluent concentrations. Environmental monitoring and assessment, 190(11), 626. https://link.springer.com/article/10.1007/s10661-018-7010-y Gündoğdu, S., Yeşilyurt, İ. N., & Erbaş, C., (2018). Potential interaction between plastic litter and green turtle Chelonia mydas during nesting in an extremely polluted beach. Marine pollution bulletin, 140, 138-145. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0025326X19300426 Gündoğdu, S., & Çevik, C. (2019). Mediterranean dirty edge: High level of meso and macroplastics pollution on the Turkish coast. Environmental Pollution, 113351. https://doi.org/10.1016/j.envpol.2019.113351 Ders için dağıtılan sunular
Notlar
Ayat, B., Aydoğan, B., Gündoğdu, S. (2022). Modeling the Fate and Transport of Microplastics in Coastal Areas. In Book: Microplastic Pollution: Environmental Occurrence and Treatment Technologies, Springer Nature. 241. https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-89220-3 Gündogdu, S., Rathod, N., Hassoun, A., Jamroz, E., Kulawik, A., Gokbulut, C., Aït-Kaddour A., Özogul, F. (2022). The impact of nano/micro-plastics toxicity on seafood quality and human health: facts and gaps, Critical Reviews in Food Science and Nutrition. https://doi.org/10.1080/10408398.2022.2033684 Gündoğdu, R., Önder, D., Gündoğdu, S., & Gwinnett, C. (2022). Microplastics Derived From Disposable Greenhouse Plastic Films and Irrigation Pipes: A Case Study From Turkey. https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-022-21911-6 Bergmann, M., Almroth, B. C., Brander, S. M., Dey, T., Green, D. S., Gundogdu, S., … & Walker, T. R. (2022). A global plastic treaty must cap production. Science, 376(6592), 469-470. https://www.science.org/doi/10.1126/science.abq0082 Akça, M. O. , Gundogdu, S. & Turgay, O. C. (2022). Çilek üretiminde plastik malç uygulamasından kaynaklı toprakta plastik birikiminin belirlenmesi . Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. Volume 10, Issue 2, 165 – 176 https://doi.org/10.33409/tbbbd.1185820 Gündoğdu, S., Köşker A.R. (2023).Microplastic contamination in canned fish sold in Turkey. PeerJ 10:e14627 http://doi.org/10.7717/peerj.14627 Green DS, Almroth BC, Altman R, et al (2023) Time to kick the butt of the most common litter item in the world: Ban cigarette filters. Science of the Total Environment. 161256. https://doi.org/10.1016/J.SCITOTENV.2022.161256
Dersin Öğrenme Çıktıları
Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
---|---|
ÖÇ01 | Mesleğini icra ederken önemli bir çevre problemi olan plastik kirliliğini gözetmeyi öğrenir. |
ÖÇ02 | Plastik kirliliğinin sucul ekosistemlerle olan etkisine dair bilgi sahibi olur. |
ÖÇ03 | Plastiğin su ürünü gıdalardaki varlığına dair detayları ve bunun önlenmesi için gereken önlemlerin neler olduğu konusunda bir bakış açısı sahibi olur. |
ÖÇ04 | Çevresel problemler arasında neden sonuç ilişkisi kurma becerisini geliştirir. |
ÖÇ05 | Plastik kirliliğinin nedenleri hakkında etraflıca bilgi sahibi olur. |
ÖÇ06 | Plastik kirliliğinin çevresel kompartmanlar arasındaki geçişini ve bunun dinamiklerini kavrar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
---|---|---|---|
PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Fen Bilimleri ve temel mühendislik dallarında temel kavram ve ilkeleri açıklar. | 4 |
PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekosistem, biyoçeşitlilik ve sürdürülebilir kaynak yönetimi, tasarım, planlama ve teknoloji kullanımına yönelik temel bilgileri açıklar. | 3 |
PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Su ürünleri ile ilgili strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme yöntemlerini açıklar. | 4 |
PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Su ürünleri ile ilgili üretim ve/veya işleme süreçlerini açıklar. | 2 |
PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Su ürünleri le ilgili edindiği bilgilerin doğruluğunu, güvenirliğini ve güncelliğini değerlendirir | |
PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanarak olay ve olguları bilimsel yöntemle inceler. | 5 |
PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Su ürünleri ile ilgili sorunları bilimsel yöntemler kullanarak araştırır. | |
PÖÇ08 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Su ürünleri ile ilgili işletmelerde danışmanlık, denetim ve bilirkişilik gibi görevlerin gerektirdiği beceri ve yetkinliğe sahiptir. | 5 |
PÖÇ09 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Su ürünleri ile ilgili işletmelerde karşılaşılan sorunları çözmek için bireysel veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır | 5 |
PÖÇ10 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Su ürünleri ile ilgili disiplinler arası çalışmalar yapar. | 3 |
PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Su ürünleri ile ilgili sürekli yenilenen bilgi ve becerileri öğrenmek için yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir. | 2 |
PÖÇ12 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Bilgilere ulaşma ve onları kullanma yetkinliğine sahiptir. | 5 |
PÖÇ13 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Su ürünleri ile ilgili edindiği bilgileri toplum yararına kullanır. | 5 |
PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Toplum ve dünya gündemindeki olayları izler. | 5 |
PÖÇ15 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Yaşadığı sosyal çevrenin sorunlarını ve ihtiyaçlarını dikkate alarak projeler üretir. | |
PÖÇ16 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Su ürünleri ile ilgili edindiği bilgi ve becerileri çeşitli platformlarda toplumun bilinçlenmesi amacıyla paylaşır. | |
PÖÇ17 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bir yabancı dili alanıyla ilgili kaynakları takip edebilecek ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde kullanır. | |
PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Su ürünleri ile ilgili bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |
PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Ekosistem, biyoçeşitlilik ve sürdürülebilir kaynak yönetimi, su ürünleri yetiştiriciliği, avlama ve işleme teknolojisi alanlarında çalışmaları yürütür. | |
PÖÇ20 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Çevresel, teknik, teknolojik ve ekonomik yönleri dikkate alarak su ürünleri ile ilgili projeler hazırlayarak yönetir. | |
PÖÇ21 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. | |
PÖÇ22 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Alanıyla ilgili mevzuatı bilerek ona uygun davranır. |
Haftalık Akış
Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
---|---|---|---|
1 | Plastik nedir? | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
2 | Plastik tipleri nelerdir? | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
3 | Plastik üretiminin tarihsel gelişimi | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım |
4 | Sucul ekosistemlerdeki plastik kirliliğinin kaynakları | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
5 | Plastik kirliliğinin sucul ekosistemlere dâhil olma yolları | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
6 | Plastiklerin boyut ve şekillerine göre sınıflandırılması | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
7 | Mikroplastikler | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
8 | Ara Sınavlar | Ara sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
9 | Mikroplastiklerin oluşum dinamikleri | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
10 | Mikroplastik kirliliğinin sucul ortamlardaki birikim alanları | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
11 | Mikroplastik kirliliğinin sucul canlılara olan etkisi | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
12 | Mikroplastik kirliliği ve ilişkili kimyasal kirlilik | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
13 | Mikroplastik kirliliği araştırma yöntemleri | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Gösteri |
14 | Makroplastik kirliliği araştırma yöntemleri | Konuyla ilgili kaynakları okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Gösteri |
15 | Türkiye deniz ve tatlı su ortamlarındaki plastik ve mikroplastik kirliliği | Konuyla ilgili kaynakları okuma, ödev | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
16 | Final | Final sınavına hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav, Proje / Tasarım |
17 | Bütünleme | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Proje / Tasarım |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
---|---|---|---|
Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
Ödev, Proje, Diğer | 1 | 0 | 0 |
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 4 | 4 |
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 12 | 12 |
Toplam İş Yükü (Saat) | 72 | ||
Toplam İş Yükü / 25 (s) | 2,88 | ||
AKTS | 3 AKTS |