TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | IEM711 |
| Ad | Yöneylem Araştırması I |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz ve Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. ERSİN KIRAL |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Doç. Dr. ERSİN KIRAL
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Doğrusal programlama, dualite, ulaştırma modelleri ve çeşitli çözüm teknikleri üzerine odaklanarak, öğrencilerin problem çözme ve analitik düşünme becerilerini geliştirmesi amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği
Yöneylem araştırmasının tarihi ele alınarak, matematiksel model formüle etme süreçleri incelenir. Doğrusal programlamaya giriş yapılarak, doğrusal programlama problemlerinin grafik yöntemi ve simpleks yöntemi ile çözüm teknikleri üzerinde durulur. Dualite kavramı açıklanarak, doğrusal programlama ile ilişkisi değerlendirilir. Ulaştırma modelleri kapsamında, taşıma problemlerinin çözümüne yönelik Atlama Taşı Yöntemi ve Çoğaltan Yöntemi incelenerek optimizasyon süreçleri analiz edilir.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Öztürk, A. (2005). Yöneylem Araştırması, Ekin Kitabevi. Onuncu Baskı, Bursa. Hillier, F. S., & Lieberman, G. J. (2015). Introduction to operations research. McGraw-Hill.
Notlar
Yok
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Yöneylem araştırması tekniklerini açıklar |
| ÖÇ02 | Sosyal bilimlerdeki karşılaşılan nicel problemleri yöneylem araştırması yöntemlerini kullanarak matematiksel bir model üretir. |
| ÖÇ03 | Modellenmiş problemleri çözer. |
| ÖÇ04 | Yöneylem araştırması problemlerini paket programlar ile çözer |
| ÖÇ05 | Elde edilen çözümleri yorumlar. |
| ÖÇ06 | Doğrusal Programlama çözüm algoritmalarını tanır |
| ÖÇ07 | Model kurma becerileri edinir |
| ÖÇ08 | Karmaşık yapıdaki problemleri matematiksel problemlere dönüştürür |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması alanında güncel kavramları açıklar | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması alanında sahip olduğu bilgiler arasındaki ilişkileri açıklar | 5 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanında sahip olduğu bilgilerin İktisat, İşletme ve diğer sosyal bilimlere nasıl uygulanacağını açıklar | 5 |
| PÖÇ04 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Problemlere çözüm önerileri geliştirmek üzere kavramsal düzeyde analiz yapar | 3 |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Karşılaşılan problemleri matematik, istatistik ve ekonometri bilgisi ile modeller | 3 |
| PÖÇ06 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Modeli tahmin etmek için en uygun yöntemden elde ettiği sonuçları yorumlar | 5 |
| PÖÇ07 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Araştırma yaptığı alanda akademik kurallar çerçevesinde farklı kaynaklardan yararlanarak elde ettiği bilgileri sentezler | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bir örgüt/kurum için vizyon, amaç ve hedef belirlemek amacıyla alanında öğrendiği bilgileri kullanır | |
| PÖÇ09 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Karşılaştığı problemleri çözmek üzere yeni yaklaşım ve yöntemler arar | 5 |
| PÖÇ10 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Analiz sonuçlarını uygun bir şekilde sunar | 4 |
| PÖÇ11 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Amaca uygun bir şekilde veri toplar/analiz eder | 3 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Bulgularını Türkçe veya yabancı bir dilde yüksek lisans tezine ya da mesleki bir rapora dönüştürür | 3 |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem Araştırması yöntemlerini kullanarak kurumların ihtiyaç duyduğu çözüm önerilerini getirir | 3 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem ile ilgili bir paket program kullanır/yeni bir bilgisayar kodu yazar | 2 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bir problemi çözmek üzere Ekonometri, İstatistik ve Yöneylem ile ilgili bilgileri kullanarak bireysel çalışma yapar | 5 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bireysel olarak ve/veya ekip içinde sorumluluk alarak liderlik yapar | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin bilincinde olarak alanıyla ilgili güncel gelişmeleri izleyerek kendini sürekli yeniler | 3 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | İlgili kişilerin duygu, düşünce ve davranışlarını doğru bir şekilde yorumlar/kendisini yazılı ve sözlü olarak doğru bir şekilde ifade eder | |
| PÖÇ19 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Güncel konuları takip ederek iktisadi ve sosyal olaylara ilişkin verileri yorumlar | 3 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerleri uygular | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Karar problemlerinin yapısı, problem tanımlama ve model kurma | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | Doğrusal programlamaya giriş ve grafiksel yöntem ile çözüm | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 3 | Doğrusal programlama problemlerinin simpleks yöntemi ile çözümü (I) | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 4 | Doğrusal programlama problemlerinin simpleks yöntemi ile çözümü (II) | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 5 | Optimum çözüm sonrası dualite ve duyarlılık analizlerin gerçekleştirilmesi | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 6 | Bilgisayar uygulaması (Doğrusal programlama problemlerinin çözümü ve duyarlılık analizi) | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 7 | Tam sayılı programlama ve Gomory kesme düzlemi algoritması | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 8 | Ara Sınav | Ara Sınav | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Ulaştırma modelleri ve çözüm algoritmaları | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 10 | Atama modelleri ve çözüm algoritmaları | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 11 | Aktarma modelleri ve çözüm algoritmaları | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 12 | Şebeke analizi; şebeke modellerinin oluşturulması ve çözümü | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 13 | Şebeke analizi; CPM yöntemi | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 14 | Şebeke analizi; PERT yöntemi | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Problem Çözme |
| 15 | Proje planlanmasında maliyet-zaman ilişkisi ve projenin hızlandırılması | Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma, Problem Çözme |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 5 | 70 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 8 | 8 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 150 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,00 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||