TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE753 |
| Ad | Eski Türk Edebiyatında Şerh I |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. HANİFE DİLEK BATİSLAM |
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı klasik ve modern şerh yöntemleri, divan edebiyatı dönemine ait metin şerhleri ve divan edebiyatı döneminden sonra yapılan şerhlerin özelliklerinin tanıtılmasıdır.
Dersin İçeriği
Bu derste Eski Türk Edebiyatında şerh, şerhin tanımı, kapsamı, tarihi gelişimi, klasik ve modern şerh yöntemleri, divan edebiyatı dönemine ait metin şerhleri ve divan edebiyatı döneminden sonra yapılan şerhlerin özelliklerinin tanıtılması konuları işlenmektedir.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Agah Sırrı Levend, Türk Edebiyatı Tarihi, C.I, Giriş, TTK. Basımevi, Ank. 1988; Ahmet Atilla Şentürk, Osmanlı Şiiri Antolojisi, Yapı Kredi Yay. İst. 1999; Mertol Tulum, Tarihi Metin Çalışmalarında Usul, Deniz Kitabevi, İst. 2000; Mustafa İsen, Muhsin Macit, Osman Horata, Filiz Kılıç, İ.Hakkı Aksoyak, Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yay. Ank. 2002; Mehmet Kalpaklı, Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler, Yapı Kredi Yay. İst. 1999; Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Eski Türk Edebiyatı Tarihi I-II, Bilim ve Sanat Vakfı, Cilt 5, S. 9-10, İst., 2007; Şerh, Cem Dilçin Anısına, Turkish Studies, Türkoloji Araştırmaları, İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/6, Fall 2009; Abdulhakim Koçin, Divan Şiirine Bir Yaklaşım Denemesi, Yedi İklim, S.74, Mayıs 1996, İst., s.60-66.
Notlar
Ahmet Atilla Şentürk, Ali Nihad Tarlanın Fuzuli Divanı Şerhine Dair, Bir Dergisi, S.3, 1995, s.261-275; Ali Nihat Tarlan, Metinler Şerhine Dair, Edebiyat Meseleleri, Ötüken Yay., İst. 1981, s. 191-202; Atabey KILIÇ, Altıparmak Mehmed Efendi ve Şerh-i Telhis-i Miftahında Şerh Metodu, Turkish Studies, Türkoloji Araştırmaları, İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,Tunca Kortantamer Özel Sayısı I, Volume 2(3), Summer 2007, s. 332-339; Atabey KILIÇ, Geleneksel Şerh ve Modern Metin İncelemelerine Eleştirel Bir Bakış: Metotlar, Çalışmalar, Beklentiler, Turkish Studies, Türkoloji Araştırmaları, İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Şerh, Cem Dilçin Anısına, Volume 4(6), Fall 2009, s. 326-334; Azmi Bilgin, Eski Türk Edebiyatında Şerh, Kayseri Yöresi, Kültür, Sanat ve Edebiyat Bilgi Şöleni(12-13 Nisan 2001), Bildiriler C.I, Kayseri 2001, s.169-173; Bilal ELBİR, Sururinin Şerh-i Şebistan-ı Hayalindeki Şerh Metodu ve Hurufilik Yansımaları, Turkish Studies, Türkoloji Araştırmaları, İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,Tunca Kortantamer Özel Sayısı I, Volume 2(3), Summer 2007, s. 212-229; Dursun Ali Tökel, Ontolojik Analiz Metodu ve Bu Metodun Bakinin Bir Gazeline Uygulanışı, Yedi İklim, S.74, Mayıs 1996, s.53-59; Hakan Yekbaş, Metin şerhi Geleneği Çerçevesinde Şarihlerin Divan Şiirine Yaklaşımları, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S.23, Bahar 2008, Konya, s.189-217; İbrahim Halil TUĞLUK, Metin Şerhi İçin Gerekli Bir Kaynak: Resimli Mazmunlar Sözlüğü, Turkish Studies, Türkoloji Araştırmaları, İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Şerh, Cem Dilçin Anısına, Volume 4(6), Fall 2009,s. 427-441; İsmail GÜLEÇ, Dağılmış İncileri Toplamaya Yardım Etmek: Şerh Tasnifi Meselesine Küçük Bir Katkı, Turkish Studies, Türkoloji Araştırmaları, İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Şerh, Cem Dilçin Anısına, Volume 4(6), Fall 2009, s. 213-230; İsmail Hakkı AKSOYAK, Şerh Kitapları George Prioru Tanır mı, Turkish Studies, Türkoloji Araştırmaları, İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Şerh, Cem Dilçin Anısına, Volume 4(6), Fall 2009, s. 13-21; M. A. Yekta Saraç, Şerhler, Türk Edebiyatı Tarihi, KB. Yay., C.II, İst., 2007, s. 121-132; Mustafa Erdoğan, Edebiyatımızda Şerh Geleneğine Genel Bir Bakış, Celal Bayar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.I, Manisa 1997, s.286-293; Ömür Ceylan, Edebi Şerh Geleneğimiz İçerisinde Tasavvufi Şiir Şerhleri, Türkler Ansiklopedisi, C.V, Yeni Türkiye Yay., Ank. 2002, s.891-895.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Şerhin tanımını, kapsamını ve tarihi gelişimini kavrar. |
| ÖÇ02 | Şerhin sebeplerini ve işlevini kavrar. |
| ÖÇ03 | Şerh yöntemlerini tanır. |
| ÖÇ04 | Divan Edebiyatındaki şerhleri ve günümüzdeki şerhleri tanır. |
| ÖÇ05 | Geleneksel şerh yöntemini ve özelliklerini kavrar. |
| ÖÇ06 | Modern şerh yöntemini ve özelliklerini kavrar. |
| ÖÇ07 | Metin şerhi geleneği çerçevesinde şârihlerin divan şiirine yaklaşımlarını yorumlar. |
| ÖÇ08 | Metin şerhi, tenkidi ve tahlili konusundaki çalışmaların benzerlik ve farklılıklarını değerlendirir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | 4 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | 3 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | 4 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkolojiyle ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | 4 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | |
| PÖÇ17 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | 4 |
| PÖÇ18 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Şerh, şerhin tanımı, kapsamı ve tarihi gelişimi. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım, Tartışma |
| 2 | Şerhin sebepleri ve işlevi. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 3 | Şerh yöntemleri. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Şerh geleneğine genel bir bakış. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 5 | Şerh kitapları. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 6 | Şerh tasnifleri. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Grup Çalışması |
| 7 | Divan Edebiyatındaki şerhler. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 8 | Ara Sınavlar | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Günümüzdeki şerhler. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması |
| 10 | Geleneksel şerh yöntemi ve özellikleri. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 11 | Modern şerh yöntemi ve özellikleri. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 12 | Metin şerhi geleneği çerçevesinde şârihlerin divan şiirine yaklaşımları. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 13 | Metin şerhi ile ilgili yeni görüş ve önerilere yer veren çalışmalar. | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Metin şerhi, tenkidi ve tahlili konusundaki çalışmaların benzerlik ve farklılıklarının değerlendirilmesi-I | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Metin şerhi, tenkidi ve tahlili konusundaki çalışmaların benzerlik ve farklılıklarının değerlendirilmesi-II | Kaynak Okuma | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 10 | 10 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||