TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TRKS303 |
| Ad | Türkçe Ders Kitabı İncelemesi |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 5. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 4 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ÖMER TUĞRUL KARA |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Prof. Dr. ÖMER TUĞRUL KARA
(A Grubu)
(Sor. Öğr. Ele.)
|
Dersin Amacı / Hedefi
Türkçe derslerinde okutulan ders kitaplarını biçim, içerik ve eğitsel değerler bakımından inceleyip değerlendirmek
Dersin İçeriği
Ders kitabının bir dersin en önemli gereçlerinden biri olarak öğretimdeki yeri. Ders kitabını oluşturan dış koşullar (yasalar, yönetmelikler; okul türleri, piyasa koşulları vb.) ile iç koşulların (kullanılacak yöntemler, konu alanının özellikleri, fiziksel yapı koşulları vb.) tanıtılması ve bu konuda uygulamaların yapılması. Ders kitabı inceleme alanında dünyadaki birikimden yararlanma. Bir ders kitabında önemli olan dil, konusal bütünlük sınamayı ve sağlamlaştırmayı öngören alıştırma biçimleri ve zenginliği, Türkçe derslerinde metin seçimi ve çeşitliliği, sayfa düzeni ve grafik ögelerin kullanımı gibi ögelerin işlevi ve bunların farklı anlayışlara göre oluşturulmuş (eski-yeni) ders kitapları üzerinde uygulamalı olarak gösterilmesi. Her öğretmen adayının, kendi alanıyla ilgili bir ders kitabını çok açılı bir anlayışla kuşatabilmesi ve bir değerlendirme raporu yazması için gereken çalışmaların yapılması. Bu çalışma için Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar uygulanan farklı öğretim programları için hazırlanmış farklı anlayışlardaki ders kitapları uygulama örneği olarak kullanılmalı.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
Kara, Ö. T. (2021). Türkçe Ders Kitabı İncelemeleri Ders Notları. Adana
Notlar
CEYHAN, Erdal ve YİĞİT, Biral (2004). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemeleri. Ankara: Anı Yayınları DEMİR, Serpil (2019). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Ders kitabı İncelemeleri. Ankara: Anı Yayıncılık. KAPTAN, S. G. (2008). Ders Kitaplarında Tasarım. (Ed. Ö. Demirel ve K. Kıroğlu). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi, Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 149-158
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Ders kitaplarının öğretimsel değerini bilir. |
| ÖÇ02 | Ders kitaplarının işlevlerini, türlerini ve yararlarını bilir. |
| ÖÇ03 | Ders kitaplarını hazırlama yaklaşım ve aşamalarını tanır. |
| ÖÇ04 | Ders kitaplarını dil ve anlatım özellikleri bakımından değerlendirir. |
| ÖÇ05 | Ders kitaplarını basım özellikleri bakımından değerlendirir. |
| ÖÇ06 | Ders kitaplarını resim ve şekil özellikleri bakımından değerlendirir. |
| ÖÇ07 | Türkçe ders kitaplarını dinleme / izleme becerisi açısından inceler. |
| ÖÇ08 | Türkçe ders kitaplarını okuma becerisi açısından inceler. |
| ÖÇ09 | Türkçe ders kitaplarını konuşma becerisi açısından inceler. |
| ÖÇ10 | Türkçe ders kitaplarını yazma becerisi açısından inceler. |
| ÖÇ11 | Türkçe ders kitaplarını dil bilgisi ve yazım kuralları açısından inceler. |
| ÖÇ12 | Programa göre ders kitabı hazırlar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil eğitiminin temel kavram ve terimlerini açıklar. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyatın temel kavramlarını, Türk ve dünya edebiyatının başlıca yazar ve eserlerini bilir. | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçenin anlama (dinleme ve okuma) ve anlatma (konuşma ve yazma) becerilerini; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yönüyle bilir. | 4 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi ve dil bilimin yeri ve önemini belirler. | 3 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkçe öğretimi ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir. | 4 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini, Türkçenin tarihî gelişimini ve bu gelişime bağlı olarak yaşanan değişimleri inceler. | 2 |
| PÖÇ07 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dil bilgisini (ses, şekil, yapı, anlam, köken, söz dizimi vb.) tüm alanlarıyla ayırt eder. | 2 |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencinin gereksinimine uygun Türkçeye ilişkin materyal geliştirir ve etkinlik tasarlar. | 4 |
| PÖÇ09 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Tüm dil becerilerini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) geliştirmeye yönelik yöntem ve teknikleri kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirir. | 4 |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe dersi öğretim programlarını ve Türkçe öğretiminde kullanılan materyalleri (Türkçe ders kitapları, görsel ve basılı malzemeler, maketler vb.) çok yönlü (biçim, içerik vb.) ve eleştirel bir bakış açısıyla inceler. | 5 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Ana dili Türkçe olanlara, yabancılara, Türk soylulara ve iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder. | |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Arap alfabesiyle yazılı Türkçe metinleri okur. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Soyut işlemler dönemine geçiş yapmış öğrencilerin dil öğrenme durumlarını ve okudukları kaynakları değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi sözlü ve yazılı iletişimde iyi ve doğru olarak kullanır. | 4 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretiminde başvurulan mevcut ve yeni yaklaşım, yöntem, teknik ve stratejileri kullanır. | 4 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkçe öğretimine ilişkin kazandığı bilgi ve becerileri, okullarda gözlem ve uygulama boyutlarıyla ortaya koyar. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi ve becerileri Türkçe öğretmenliğine uyarlar. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Etkili iletişimin ögeleri olan empati, aktif dinleme, ben dili kullanımı ve çatışma çözme becerilerini vb. verimli bir şekilde gerçekleştirir. | 3 |
| PÖÇ19 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin seviyelerine uygun edebî ve öğretici metinleri Türk ve dünya edebiyatı ürünlerinden seçer. | 5 |
| PÖÇ20 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçe ve yabancı dilde bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin olarak kullanır. | |
| PÖÇ21 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkçe öğretimiyle ilgili sorunları tanımlar, olay ve olguları kavramsallaştırır, bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler, verileri yorumlar ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirir. | 4 |
| PÖÇ22 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Öğrencilerin dil kazanımlarını farklı yöntemler kullanarak çok yönlü değerlendirir. | 3 |
| PÖÇ23 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Uygulamalarda, bireysel ve grup çalışmalarında, karmaşık sorunları çözmek için sorumluluk alır ve aldığı görevi etkin bir şekilde yerine getirir. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Ders kitaplarının öğretimsel değeri | Ders notu (1. Bölüm) okunacak. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 2 | Ders kitaplarının işlevleri, türleri ve yararları | Ders notu (2. Bölüm) okunacak. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Tartışma |
| 3 | Ders kitaplarını hazırlama yaklaşım ve aşamaları | Ders notu (3. Bölüm) okunacak. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 4 | Ders kitaplarının biçim ve tasarım özellikleri I | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Ders kitaplarının biçim ve tasarım özellikleri II | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 6 | Ders kitaplarının dil ve anlatım özellikleri | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 7 | Ders kitaplarının resim ve şekil özellikleri | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınav | Sınava hazırlık | Öğretim Yöntemleri: Gösteri |
| 9 | Türkçe derslerinde metin seçimi ve çeşitliliği I | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 10 | Türkçe derslerinde metin seçimi ve çeşitliliği II | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 11 | Türkçe ders kitaplarının yazma becerisi açısından incelenmesi | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 12 | Türkçe ders kitaplarının dinleme / izleme becerisi açısından incelenmesi | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Gösterip Yaptırma |
| 13 | Türkçe ders kitaplarının dil bilgisi ve yazım kuralları açısından incelenmesi | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Türkçe ders kitaplarının okuma açısından incelenmesi | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Türkçe ders kitaplarının konuşma becerisi açısından incelenmesi | Türkçe ders kitabı incelenecek. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 14 | 14 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 28 | 28 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 100 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,00 | ||
| AKTS | 4 AKTS | ||