TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Kod | TDE1872 |
| Ad | Anlam Bilgisi II |
| Dönem | 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | . Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 5 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Doktora Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. MUNA YÜCEOL ÖZEZEN |
Dersin Amacı / Hedefi
Dersin amacı, dilin temelde anlam iletmek için var olduğunu, bütün dilbilimsel ve dilbilgisel çalışmaların temelde anlambilgisi çalışması olduğunu, bu bakımdan anlambilgisinin sınırlarının çizilemeyeceğini ve metodolojisini oluşturmanın güç olduğunu kavratmaktır.
Dersin İçeriği
Dersin içeriği, anlambilgisinin dilbilgisi ve dilbilim içindeki yeri, anlamın tanımını ve anlam kavramını sorgulama, anlam-kavram ilişkisi, anlambilimi ile analitik felsefe ilişkisi, J. Trier ve Kavram Alanı Kuramı, D. Aksan, Kavram Alanı ve Sözcük Ailesi Görüşü, E. Rosh ve Prototip Kuramı, M. Jhonson ve G. Lakoff'un metafor kuramı, sözcük anlambilim ve cümle anlambilimdir.
Dersin Ön Koşulu
yok
Kaynaklar
1-Doğan Aksan, Her Yönüyle Dil, Anaçizgileriyle Dilbilim, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2007. 2- Emel Huber, Dilbilime Giriş, Multilingual Yayınları, İstanbul 2008. 3- Berke Vardar, Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC Kitabevi, İstanbul 1998. 4- Dilbilim: Temel Kavramlar, Sorunlar, Tartışmalar, (Yayıma Hazırlayan: Ahmet Kocaman), Dil Derneği Yayınları, Ankara 2006. 5- Teo Grunberg, Anlam Kavramı Üzerine Bir Deneme, Yapı-Kredi Yayınları, İstanbul 2006. 6- George Lakoff- Mark Johnson, Metaforlar (Hayat, Anlam ve Dil), (Çeviren: Gökhan Yavuz Demir), Paradigma Yayınları, İstanbul 2005.
Notlar
Suat Özer, Türkçede anlam ve kavram terimleri üzerine/Ogden ve Richards' ın üçgenine yeniden bakmak
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Anlambilgisinin sınırlarını çizmenin güçlüğünü kavrar. |
| ÖÇ02 | Anlambilgisinin metodolojisini oluşturmanın güçlüğünü kavrar. |
| ÖÇ03 | Anlamın tanımını yapabilmenin güçlüğünü kavrar. |
| ÖÇ04 | Felsefe-anlambilgisi ilişkisini kavrar. |
| ÖÇ05 | Anlambilgisi üzerine Türkiye'de yapılmış olan çalışmaları tanır. |
| ÖÇ06 | Anlambilgisi üzerine yapılmış uluslararası çalışmaları tanır. |
| ÖÇ07 | Temel anlambilgisi kuramlarını tanır. |
| ÖÇ08 | Sözcük anlambilimi ve cümle anlambilimini kavrar. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. | 3 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin temel kavramlarının önemini sıralar. | 4 |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 3 |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapar. | 2 |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşır. | 4 |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini kavrar. | 3 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini sıralar. | 4 |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Eski ve yeni metinleri değerlendirir. | |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili entelektüel birikim kazanır. | 4 |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türkolojinin gelişimini destekler. | 2 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. | 2 |
| PÖÇ12 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Filolojik ve dil bilimsel bir bakış kazanır. | 4 |
| PÖÇ13 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanır. | 3 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türkoloji ile ilgili sorunları değerlendirir. | 4 |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Türkoloji ile ilgili meselelerde iletişim yetisi kazanır. | 2 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapar. | 2 |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Edindiği bilgi ve birikimi aktarma becerisi kazanır. | 3 |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanı ile ilgili bilimsel analizler yapar. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Okunacak kaynakların tanıtımı ve işlenecek konuların verilmesi | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 2 | Anlambilgisinin dilbilgisi ve dilbilim içindeki yerini belirleme | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Anlamın tanımını ve anlam kavramını sorgulama | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | Anlam-kavram ilişkisini değerlendirme | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 5 | Anlambilimi ile analitik felsefe ilişkisini değerlendirme (I). | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 6 | Anlambilimi ile analitik felsefe ilişkisini değerlendirme (II). | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 7 | Anlambilimi ile analitik felsefe ilişkisini değerlendirme (III). | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 8 | Ara Sınavlar | kaynak okuma | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 9 | J. Trier ve Kavram Alanı Kuramı | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 10 | D. Aksan, Kavram Alanı ve Sözcük Ailesi Görüşü | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 11 | E. Rosh'un Prototip Kuramı | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | M. Jhonson ve G. Lakoff'un Metafor Kuramı | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 13 | Sözcük anlambilimi ve cümle anlambilimi: Türkiye'deki uygulamalar (I). | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 14 | Sözcük anlambilimi ve cümle anlambilimi: Türkiye'deki uygulamalar (II). | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma |
| 15 | Genel Değerlendirme (I). | kaynak okuma | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları (I). | kaynak okuma | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları (II). | kaynak okuma | Ölçme Yöntemleri: Ödev |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 18 | 18 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 114 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 4,56 | ||
| AKTS | 5 AKTS | ||