TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ |
| TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI PR. | |
| Kod | TES232 |
| Ad | Türk Şiirinde Vezin |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Yarıyıl | 4. Yarıyıl |
| Süre (T+U) | 2-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 3 AKTS |
| Yerel Kredi | 2 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Etiket | AE Alan Eğitimi Dersleri S Seçmeli |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Doç. Dr. Bilge KARGA GÖLLÜ |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır. Bir önceki dönem grupları ve öğretim elemanları gösterilmektedir.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı öğrenciye Türklerin İslamlık öncesi ve sonrası devirlerde meydana getirdikleri manzum edebiyat ürünlerinde kullandıkları vezinleri kavratmaktır.
Dersin İçeriği
Terimler: Vasl, İmale, Zihaf (Vezin bulma uygulamaları), Med, Kasr, Sekt-i melih (Vezin bulma uygulamaları),Vezin Bulma Usulü,Türk Şiirinde Kullanılan Aruz Kalıpları(Vezin bulma uygulamaları), Rübai Kalıpları, Aruzla Halk Şiiri Nazım Biçimleri: (Divan, Semai, Kalenderi, Selis, Satranç, Vezn-i Ahar) Yeni Türk Şiirinde Aruz vezninin kullanımı bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.
Dersin Ön Koşulu
Yok
Kaynaklar
1. Cem Dilçin, Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, TDK Yayınları, Ankara 1992. 2. Haluk İpekten, Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, İstanbul 2001. 3. Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Ankara 2005. 4. Dr. Ali Kemal BELVİRANLI, Aruz ve Ahenk, 5. Türk Dili Dergisi, Türk Şiiri Özel sayısı II (Divan şiiri), Sayı: 415-417, 6. Ömer Faruk Akün, Divan Edebiyatı mad. İstanbul: TDV İsl. Ans. C. IX, s.389-427. 7. M. A. Yekta Saraç, Klasik Edebiyat Bilgisi, Biçim-Ölçü-Kafiye, Gökkubbe Yayınları,
Notlar
Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara 2008.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Türk Şiirinde Kullanılan aruz kalıplarını kullanır. |
| ÖÇ02 | Aruz vezninin doğuşu ve gelişmesini açıklar. |
| ÖÇ03 | Arap, Fars ve Türk dillerindeki hece çeşitlerini anlatır. |
| ÖÇ04 | Arap Aruzu, İran Aruzu, Türk Aruzunu açıklar. |
| ÖÇ05 | Vezin uygulamaları yapar. |
| ÖÇ06 | Divan edebiyatı dönemine ait şiirlerin veznini bulur. |
| ÖÇ07 | Yeni Türk edebiyatı dairesinde aruzla yazılan şiirlerin veznini bulur. |
| ÖÇ08 | Hece ve aruz veznini ayırt eder. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla açıklar. | 2 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder. | 2 |
| PÖÇ03 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapar. | |
| PÖÇ04 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel kaynaklara başvurur. | |
| PÖÇ05 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin akademik makaleleri okur, bilimsel yöntemlerle metinler yazar. | 3 |
| PÖÇ06 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Kazandığı bilgi ve beceriyle edebî metinlere eleştirel şekilde yaklaşır. | 3 |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini anlatır. | |
| PÖÇ08 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Disiplinler arası çalışmalar yapar. | 3 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar. | |
| PÖÇ10 | Yetkinlikler - İletişim ve Sosyal Yetkinlik | Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar. | 3 |
| PÖÇ11 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır. | 3 |
| PÖÇ12 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanır. | |
| PÖÇ13 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar. | 4 |
| PÖÇ14 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini açıklar. | 3 |
| PÖÇ15 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanır. | 4 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. | 4 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Aruz Vezninin Doğuşu ve Gelişmesi. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | Arap, Fars ve Türk dillerindeki hece çeşitleri. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma |
| 3 | Arap Aruzu, İran Aruzu, Türk Aruzu. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 4 | Vezin bulma uygulamaları-I | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Grup Çalışması |
| 5 | Aruz Ölçüsünün Uygulaması. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma |
| 6 | Terimler: Vasl, İmale, Zihaf.(Vezin bulma uygulamaları). | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma |
| 7 | Med, Kasr, Sekt-i melih. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Grup Çalışması |
| 8 | Ara Sınav | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Kalıpların Gruplandırılması. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Alıştırma ve Uygulama |
| 10 | Vezin Bulma Usulü. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma |
| 11 | Türk Şiirinde Kullanılan Aruz Kalıpları. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma |
| 12 | Vezin bulma uygulamaları-II | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Grup Çalışması |
| 13 | Rübai Kalıpları. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 14 | Aruzla Halk Şiiri Nazım Biçimleri: (Divan, Semai, Kalenderi, Selis, Satranç, Vezn-i Ahar) | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Grup Çalışması |
| 15 | Yeni Türk Şiirinde Aruz Vezninin Kullanımı. | Kaynak okuma. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösterip Yaptırma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi. | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
Güncel dönem payları henüz belirlenmemiştir. Bir önceki dönem payları gösterilmektedir.
| Değerlendirme Türü | Yarıyıl İçi / Yıl İçi Etkisi | Yarıyıl Sonu / Yıl Sonu Etkisi |
|---|---|---|
| 1. Ara Sınav | 100 | 40 |
| Genel Değerlendirme | ||
| Yarıyıl İçi / Yıl İçi Toplam | 100 | 40 |
| 1. Yıl Sonu Sınavı | - | 60 |
| Genel Toplam | - | 100 |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 2 | 28 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 2 | 28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 6 | 6 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 78 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 3,12 | ||
| AKTS | 3 AKTS | ||