TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ (YL) (TEZLİ) | |
| Kod | OÖ704 |
| Ad | Araştırma Yöntemleri ve Etik |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Bahar |
| Süre (T+U) | 3-0 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Belirsiz |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. ÖZKAN ÖZGÜN |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu ders, lisansüstü öğrencilerin araştırma sürecinin başlangıcından raporlamaya kadar olan tüm aşamalarında rehberlik eden etik ilkeler ve uygulamalar konusundaki bilgi ve farkındalıklarını artırmayı amaçlamaktadır. Ders kapsamında bilimsel sorgulamanın doğası, araştırma paradigmaları, araştırma tasarımı, kavramsallaştırma ve ölçme, örnekleme stratejileri ile nicel ve nitel veri toplama yöntemleri ele alınacaktır. Aynı zamanda aydınlatılmış onam, gizlilik, katılımda adalet ve eşitlik, çıkar çatışmaları ve etik kurulların işleyişi gibi araştırma etiğine ilişkin temel konular da detaylı şekilde incelenecektir. Araştırma yöntemleri ile etik ilkeleri bütüncül bir biçimde ele alan bu ders, öğrencileri eğitim alanında sorumlu ve etkili araştırmalar yapmaya hazırlamayı hedeflemektedir.
Dersin İçeriği
Bu derste katılımcılar; insanın bilgi arayışı ve bilim, paradigmalar, kuram ve araştırma, sosyal araştırmalarda etik konular ve etik tartışmalar, araştırma desenleri, kavramsallaştırma, işletimselleştirme ve ölçme, indeksler, ölçekler ve tipolojiler ile örnekleme mantığı gibi konuları öğrenecek, tartışacak ve eleştirel bir bakışla değerlendireceklerdir.
Dersin Ön Koşulu
Bu dersin ön koşulu yoktur.
Kaynaklar
Babbie, E. (2021). The practice of social research. (15th Ed.). Cengage.
Notlar
Harvard University (n.d.). Protecting human research participants training. Cambridge.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | İnsan bilgisinin doğası ve bilimsel araştırmanın temel kavramlarını açıklayabilir. |
| ÖÇ02 | Farklı araştırma paradigmalarını, kuramsal yaklaşımları ve bunların sosyal bilimlerdeki yansımalarını karşılaştırabilir. |
| ÖÇ03 | Bir sosyal araştırma sürecinde kavramsallaştırma, işletimselleştirme ve ölçme aşamalarını örneklerle uygulayabilir. |
| ÖÇ04 | Etik ilkeler bağlamında sosyal araştırmalarda karşılaşılan tartışmalı durumları analiz edebilir ve çözüm önerileri geliştirebilir. |
| ÖÇ05 | Farklı araştırma desenlerini karşılaştırarak belirli bir araştırma sorusu için uygun deseni seçip gerekçelendirebilir. |
| ÖÇ06 | İndeks, ölçek ve tipolojilerin oluşturulma sürecini açıklayarak özgün örnekler geliştirebilir. |
| ÖÇ07 | Sosyal araştırmalarda örnekleme mantığını çözümleyerek farklı örnekleme yöntemlerinin uygunluğunu değerlendirebilir. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Sosyal bilimlerde kullanılan bilimsel araştırma ve analiz yöntemlerini tanımlar. | 5 |
| PÖÇ02 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Okul öncesi kapsamında yer alan gelişim ve eğitim konu alanlarında kuramsal bilgileri kapsamlı olarak açıklar. | |
| PÖÇ03 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Lisans yeterliklerine dayalı olarak, öğretim strateji, yöntem ve tekniklerini açıklar. | |
| PÖÇ04 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimi açıklar | |
| PÖÇ05 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Okul öncesi alan bilgileri ile farklı alanlardaki bilgiler arasında bağ kurar | |
| PÖÇ06 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanındaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri uzmanlık düzeyinde açıklar. | |
| PÖÇ07 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Ulusal ve uluslararası düzeydeki okul öncesine yönelik uygulamaları eleştirel bakış açısıyla yorumlar | |
| PÖÇ08 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Bir bilimsel araştırmayı planlayıp yürütür. | 5 |
| PÖÇ09 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Lisans yeterliklerine dayalı olarak, öğretim yöntem ve tekniklerini uygular | |
| PÖÇ10 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür. | 5 |
| PÖÇ11 | Bilgi - Kuramsal, Olgusal | Alanı ile ilgili sorunların çözümlenmesini gerektiren durumlarda takımla birlikte çalışır ve liderlik yapar | 4 |
| PÖÇ12 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Bilimsel ve sosyal konuları eleştirel bir bakış açısıyla sorgular ve yeni bakış açılarına açıktır. | 5 |
| PÖÇ13 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Alanındaki çalışmaları yaşam boyu öğrenme çerçevesinde yürütür. | 4 |
| PÖÇ14 | Beceriler - Bilişsel, Uygulamalı | Sosyal ve teknolojik gelişmeleri takip eder. | |
| PÖÇ15 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Okul öncesi alanında yürüttüğü bilimsel bir çalışmayı nitel ve nicel verilerle destekleyerek yazılı, sözlü ve görsel olarak uzman veya uzman olmayan kişilere sunar. | 5 |
| PÖÇ16 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanır. | |
| PÖÇ17 | Yetkinlikler - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | Alanına ilişkin bilgileri anlayacak, sözlü ve yazılı iletişim kurabilecek düzeyde Avrupa dil portföyü dillerinden birisini kullanır. | |
| PÖÇ18 | Yetkinlikler - Öğrenme Yetkinliği | Alanı ile ilgili bilimsel bir araştırma ya da proje yürütürken veya bir çalışmayı yorumlarken toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun davranır. | 5 |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | İnsanın Bilgi Arayışı ve Bilim | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması |
| 2 | Paradigmalar, Kuram ve Araştırma | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Bireysel Çalışma |
| 3 | Sosyal Araştırmalarda Etik Konular | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Örnek Olay |
| 4 | Sosyal Araştırmalarda Etik Tartışmalar ve Araştırma Politikaları | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Örnek Olay |
| 5 | Araştırma Deseni | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 6 | Araştırma Deseninde Zaman Boyutu | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 7 | Sosyal Araştırmalarda Kavramsallaştırma, İşletimselleştirme ve Ölçme | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 8 | Ara Sınavlar | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 9 | Sosyal Araştırmalarda İndeks Oluşturma ve Ölçekler | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 10 | Araştırmalarda Ölçekler ve Tipolojiler | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 11 | Örnekleme Mantığı | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 12 | Örnekleme Deseni Türleri | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması |
| 13 | Sosyal Araştırmalarda Deneysel Yöntemler | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay, Grup Çalışması |
| 14 | Anket-Tarama Araştırmaları | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma |
| 15 | Nitel Saha Araştırması | Konu ile ilgili kaynak ve materyallerin gözden geçirilmesi | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Örnek Olay |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Sınava hazırlık | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 17 | 3 | 51 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 17 | 3 | 51 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 9 | 2 | 18 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 10 | 10 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 150 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,00 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||