TÜRKÇE
ENGLISH
Genel Bilgi
| Birim | SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ |
| TIBBİ BİYOKİMYA (YL) (TEZLİ) | |
| Kod | BİK581 |
| Ad | Laboratuvar Teknik ve Yöntemleri I |
| Dönem | 2025-2026 Eğitim-Öğretim Yılı |
| Dönem | Güz ve Bahar |
| Süre (T+U) | 2-2 (T-U) (17 Hafta) |
| AKTS | 6 AKTS |
| Yerel Kredi | 3 Yerel Kredi |
| Eğitim Dil | Türkçe |
| Seviye | Yüksek Lisans Dersi |
| Tür | Normal |
| Öğretim Şekli | Yüz Yüze Öğretim |
| Bilgi Paketi Koordinatörü | Prof. Dr. TAMER CEVAT İNAL |
| Dersin Öğretim Elemanı |
Güncel dönem ders programı henüz yapılmamıştır.
|
Dersin Amacı / Hedefi
Bu dersin amacı, laboratuvar ortamında kullanılan temel teknik ve yöntemlerin teorik temellerini aktarmak ve öğrencilerin bu teknikleri uygulamalı olarak deneyimleyerek analiz, ölçüm ve yorumlama becerilerini geliştirmesini sağlamaktır. Aynı zamanda laboratuvar güvenliği, cihaz kullanımı, numune hazırlama ve sonuç doğrulama gibi süreçlere yönelik bilimsel ve etik farkındalığın kazandırılması da hedeflenmektedir.
Dersin İçeriği
Laboratuvar güvenliği, kimyasal tehlikeler, atık yönetimi ve etik kurallar 2 Temel laboratuvar donanımları ve cihaz tanıtımları (terazi, ısıtıcı, cam malzeme) 3 Çözelti hazırlama teknikleri, molarite, normalite, seyreltme hesapları 4 Pipetleme teknikleri: manuel ve otomatik pipetlerin kullanımı 5 pH ölçümü, pH metre kullanımı ve tampon çözeltiler 6 Santrifüjleme prensipleri ve uygulamaları 7 Spektrofotometrik ölçüm ve kalibrasyon eğrisi hazırlama 8 Elektrokimyasal tekniklere giriş: iletkenlik ölçümleri
Dersin Ön Koşulu
sınavda başarılı olmak
Kaynaklar
Lehninger ve lippincot
Notlar
Harvey, D. (2000). Modern Analytical Chemistry. McGraw-Hill. Skoog, D.A. et al. Fundamentals of Analytical Chemistry. Dean, J.A. Analytical Chemistry Handbook.
Dersin Öğrenme Çıktıları
| Sıra | Dersin Öğrenme Çıktıları |
|---|---|
| ÖÇ01 | Laboratuvar güvenliği kurallarını ve iyi laboratuvar uygulamalarını açıklar. |
| ÖÇ02 | Numune hazırlama, seyreltme, çözelti hazırlama gibi temel teknikleri uygular. |
| ÖÇ03 | Pipetleme, santrifüjleme, spektrofotometrik ölçüm gibi temel yöntemleri laboratuvar ortamında uygular |
| ÖÇ04 | Deney tasarlama ve metot geliştirme aşamalarında bilimsel yaklaşım sergiler. |
Program Öğrenme Çıktıları ile İlişkisi
| Sıra | Tür | Program Öğrenme Çıktıları | Duzey |
|---|---|---|---|
| PÖÇ01 | Yetkinlikler - Alana Özgü Yetkinlik | Vücudun temel dokularının yapı ve işlevini açıklar. | 1 |
| PÖÇ02 | Belirsiz | Hücrenin yapı ve işlevleri ile bunlarla ilgili fizyolojik mekanizmaları ve biyoelektriksel olayları açıklar. | 1 |
| PÖÇ03 | Belirsiz | Metabolizmada görevli biyokimyasal moleküllerin yapı ve fonksiyonlarını açıklar. | 1 |
| PÖÇ04 | Belirsiz | Genetik materyalin (DNA ve RNA) yapı ve işlevini, gen ifadesini, genom yapısı, nükleik asit metabolizması ve DNA’nın tıpta kullanımı, kalıtımın temel prensiplerini bilir. |
Haftalık Akış
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | Yöntemler |
|---|---|---|---|
| 1 | Laboratuvar güvenliği, kimyasal tehlikeler, atık yönetimi ve etik kurallar | Evde ya da okulda maruz kaldığınız bir kimyasal tehlike örneği düşünün ve bunu sınıfta tartışmaya hazır olun. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 2 | Temel laboratuvar ekipmanlarının isimlerini ve işlevlerini araştırınız. | 3 farklı laboratuvar cihazı seçin; hangi alanlarda kullanıldıklarını ve nasıl çalıştıklarını araştırınız. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 3 | Çözelti konsantrasyonları hakkında bilgi edinin (molarite, normalite, seyreltme). | Gerçek yaşamda (örneğin eczanede, mutfakta) çözelti hazırlamanın hangi alanlarda kullanıldığını belirleyin. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 4 | Farklı pipet türlerini ve pipetleme tekniklerini karşılaştırınız. | Pipet kullanmanın insan hatasına ne kadar açık olduğunu düşünün. Hangi önlemler alınmalıdır? | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Gösteri |
| 5 | pH kavramını ve tampon çözeltilerin nasıl çalıştığını öğreniniz. | Günlük yaşamda pH değerinin önemli olduğu 2 örnek bulunuz (ör: mide asidi, şampuan). | Öğretim Yöntemleri: Anlatım |
| 6 | Mikroarray ve Genomik Analizler | Mikroarray teknolojisi, biyoinformatik araçlar, gen ekspresyonu ve genetik analizler. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 7 | PCR ve Real-Time PCR Teknikleri | PCR, RT-PCR ve qPCR teknikleri ile genetik analizler, gen ekspresyon analizi. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Anlatım |
| 8 | Ara Sınavlar | Ölçme Yöntemleri: Sözlü Sınav |
|
| 9 | Kan testi ya da hücre ayrıştırmada santrifüjün nasıl çalıştığını araştırınız. | Santrifüj cihazının çalışma prensibini ve rotor türlerini inceleyiniz. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 10 | Spektrofotometrelerin temel çalışma mantığını ve absorbans-molarite ilişkisini okuyunuz. | Kan testi ya da hücre ayrıştırmada santrifüjün nasıl çalıştığını araştırınız. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 11 | Moleküler Klonlama ve Genetik Modifikasyon Teknikleri | Genetik mühendislik uygulamaları: Gen klonlama, PCR, restriksiyon enzimleri, ligasyon teknikleri. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Soru-Cevap |
| 12 | Biyoteknolojik Uygulamalar ve Genetik Modifikasyon | CRISPR-Cas9 teknolojisi, genetik mühendislik ve biyoteknolojik ürünlerin üretimi. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 13 | Enzim ve Protein Mutasyonları | Protein mühendisliği, enzim fonksiyonlarının değiştirilmesi, mutajeniz teknikleri. | Öğretim Yöntemleri: Tartışma, Soru-Cevap |
| 14 | Veri Analizi ve Sonuçların Yorumlanması | Laboratuvar verilerinin analizi, istatistiksel yöntemler ve biyolojik sonuçların yorumlanması. | Öğretim Yöntemleri: Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama |
| 15 | İleri Düzey Protein Yapısal Analizleri | Analizleri X-ışını kristalografi, NMR ve cryo-EM teknikleri ile protein yapılarının incelenmesi. | Öğretim Yöntemleri: Anlatım, Tartışma |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Yazılı Sınav |
|
| 17 | Yarıyıl Sonu Sınavları | Ölçme Yöntemleri: Sözlü Sınav |
Öğrenci İş Yükü - AKTS
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ders (Sınav haftaları dahil değildir) | 14 | 4 | 56 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar | |||
| Ödev, Proje, Diğer | 1 | 2 | 2 |
| Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) | 1 | 12 | 12 |
| Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı | 1 | 28 | 28 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 154 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (s) | 6,16 | ||
| AKTS | 6 AKTS | ||